Hoa Kỳ đang cố gắng kiềm chế một số sự phẫn nộ đã làm bùng phát căng thẳng và gây ra các cuộc biểu tình trên khắp thế giới sau vụ nổ tuần trước tại Bệnh viện Ahli Arab ở Gaza.
Phần lớn sự tức giận tập trung vào Israel. Nhiều người biểu tình đi theo sự lãnh đạo của nhóm hiếu chiến Hamas người Palestine, nhóm cáo buộc Israel thực hiện một cuộc không kích, gọi vụ việc là một “vụ thảm sát diệt chủng”.
Nhưng Hoa Kỳ không đồng ý, chia sẻ công khai những đánh giá tình báo ban đầu của mình đồng thời chia sẻ những phát hiện chi tiết hơn với các chính phủ quan trọng.
“Chúng tôi đã chia sẻ phân tích với nhiều đối tác trên khắp thế giới”, một quan chức tình báo cấp cao của Mỹ nói với các phóng viên vào cuối ngày 24/10, với điều kiện giấu tên vì tính chất nhạy cảm của vụ việc.
Quan chức này nói thêm: “Cho đến nay, những gì chúng tôi có thể cung cấp là đã khá hùng hồn”.
Tại thời điểm này, vẫn chưa rõ mức độ ảnh hưởng của việc chia sẻ thông tin tình báo sẽ ra sao.
Jordan và Ai Cập tuần trước đã hủy hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Joe Biden ở Amman, đổ lỗi cho Israel về vụ nổ. Và vụ nổ tiếp tục được nhắc đến một cách nổi bật tại các cuộc biểu tình ủng hộ người Palestine trên khắp thế giới.
Một quan chức cấp cao cho biết: “Một trong những điều mà các nhà ngoại giao của chúng tôi đã yêu cầu… là cộng đồng tình báo làm nhiều hơn để trình bày suy nghĩ của chúng tôi”.
Và không chỉ có các nhà ngoại giao Mỹ.
Một quan chức cấp cao thứ hai của Mỹ nói với VOA: “Đã có sự quan tâm sâu sắc đến vụ nổ bệnh viện và các thông tin mâu thuẫn nhau về những gì đã xảy ra”. “Chính phủ Hoa Kỳ đã nỗ lực để có thể chia sẻ nhiều thông tin nhất có thể vì lợi ích của sự minh bạch.”
Chiến thuật giải mật và chia sẻ loại thông tin tình báo nhạy cảm này ngày càng trở thành một phần trong chiến lược của Hoa Kỳ.
Các quan chức Hoa Kỳ đã sử dụng nó một cách đáng chú ý nhất trong giai đoạn sắp diễn ra cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine hồi tháng 2 năm 2022.
Tuy nhiên, kể từ đó, Mỹ đã sử dụng cái mà Tòa Bạch Ốc gọi là “giảm mức chiến lược” để chống lại những tuyên bố của Trung Quốc về một khinh khí cầu do thám đã đi qua phần lớn nước Mỹ và xoa dịu một cuộc khủng hoảng tiềm ẩn ở Mali.
Và trong trường hợp vụ nổ tuần trước tại Bệnh viện Ahli Arab, các quan chức tình báo Mỹ tin rằng có bằng chứng thuyết phục để minh oan cho Israel.
Dựa trên thông tin được chọn lọc từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm hình ảnh vệ tinh, dữ liệu về hoạt động phi đạn và thông tin liên lạc bị chặn, cũng như video và hình ảnh được công bố rộng rãi, các quan chức tình báo Mỹ đã kết luận với “độ tin cậy cao” rằng Israel không phải là bên gây ra vụ nổ bệnh viện.
Một quan chức tình báo Mỹ thứ hai, giống như các quan chức khác, cho biết: “Có hai lý do chính”.
“Đầu tiên là những gì chúng tôi thấy khi xem xét hiệu ứng vụ nổ”, quan chức này nói. “Thiệt hại tại bệnh viện phù hợp với những gì chúng ta mong đợi sẽ thấy từ một rốc-két, nó không tương thích với các miệng hố lớn hơn và hiệu ứng vụ nổ rộng hơn mà chúng ta sẽ thấy nếu được gây ra từ một loại bom đạn thả xuống hay một quả đạn pháo.”
Quan chức này tiếp tục: “Đầu đạn bị nổ chỉ gây thiệt hại nhẹ về cấu trúc của bệnh viện”. “Không có thiệt hại rõ ràng nào đối với tòa nhà bệnh viện chính, không tạo ra hố lớn, chỉ có hư hại nhẹ trên mái của hai công trình gần tòa nhà bệnh viện chính. Và cả hai đều vẫn còn nguyên vẹn.”
Theo quan chức này, lý do thứ hai khiến nhiều người tin tưởng rằng Israel không liên quan là từ các video ghi lại vụ phóng và vụ nổ từ bốn góc độ khác nhau.
Dựa trên hai trong số các video, tình báo Mỹ xác định rốc-két được phóng từ bên trong Dải Gaza, di chuyển theo hướng đông bắc.
Sau đó, khoảng 10 giây sau khi rốc-két bay, động cơ bắt đầu trục trặc và không ổn định.
Quan chức này cho biết: “Chúng tôi có thể biết điều đó một phần dựa trên cường độ dao động của khói rốc-két”.
Năm giây sau, các đoạn video cho thấy một tia sáng – “đánh giá của chúng tôi là động cơ rốc-két bị hỏng”, quan chức này cho biết, và năm giây sau đó, một vật thể rơi xuống đất, sau đó một vài giây sau gây ra một vụ nổ lớn.
Quan chức này nói: “Kết luận của chúng tôi là có thể đã xảy ra một trục trặc động cơ nghiêm trọng khiến động cơ và đầu đạn bị tách rời”. “Đầu đạn rơi xuống khu bệnh viện.”
Bộ Y tế Gaza cho biết vụ nổ đã giết chết khoảng 500 người. Nhưng các quan chức Mỹ nói với đài VOA tuần trước rằng họ đánh giá số người chết có thể từ 100 đến 300 nhưng nhiều phần là ở mức 100 hơn là 300.
Các quan chức vào cuối ngày 24/10 cho biết việc có được con số chính xác hơn có thể sẽ khó khăn và gây nghi ngờ về khả năng của chính quyền Hamas trong việc theo dõi thương vong vì bản thân họ “đang gặp khó khăn để hoạt động vào thời điểm này”.
Các quan chức tình báo Hoa Kỳ cũng bác bỏ một số giả thuyết, phổ biến trên mạng xã hội, tìm cách đổ lỗi cho Israel về việc rốc-két của người Palestine rơi ở Gaza, bao gồm cả tuyên bố rằng rốc-két đã bị hệ thống phòng thủ Vòm Sắt của Israel bắn hạ.
Quan chức tình báo Mỹ cho biết: “Chúng tôi hiểu rằng Vòm Sắt sẽ không đánh chặn được một rốc-két đang cháy”. “Các SOP [quy trình vận hành tiêu chuẩn] của họ là họ sẽ phải tính toán xem nó có thể đi đâu. Và cho đến khi rốc-két đó đốt hết nhiên liệu đẩy, sẽ không rõ chính xác nó sẽ đi được bao xa.”
Và các quan chức ủng hộ tuyên bố của Israel rằng tỷ lệ thất bại của rốc-két Hamas là cao. Israel trong những ngày gần đây cho biết chỉ riêng trong ngày 21/10, cứ 5 quả rốc-két của Hamas thì có tới 1 quả bị hỏng, bắn trúng Gaza thay vì các mục tiêu ở Israel.
Một lĩnh vực mà tình báo Mỹ vẫn đang cố gắng làm rõ là ai là thủ phạm đã bắn quả rốc- két tấn công Bệnh viện Ahli Arab.
Đánh giá hiện tại của Hoa Kỳ chỉ ra rằng Thánh chiến Hồi giáo Palestine, một nhóm chủ chiến khác của Palestine, là thủ phạm có khả năng nhất. Tuy nhiên, các quan chức nói rằng họ “không mấy tin” khả năng này vì nó một phần dựa trên thông tin liên lạc bị phát hiện giữa các chiến binh khác được cho là một phần của Hamas.
Quan chức tình báo Mỹ cho biết: “Chính họ đang suy đoán xem ai là người chịu trách nhiệm”, đồng thời cho biết thêm đoạn ghi âm do tình báo Mỹ kiểm tra khác với đoạn ghi âm do các quan chức Israel lưu hành vào tuần trước, vốn đã bị chỉ trích.
Theo quan chức này, “Có thêm đoạn ghi âm được người Israel chuyển cho chúng tôi đã được xem xét cẩn thận và được xác định là thông tin liên lạc xác thực của các chiến binh Palestine. … Các mẫu ngôn ngữ đã được đánh giá và xác định là xác thực”.
Thánh chiến Hồi giáo Palestine đã phủ nhận việc họ phóng tên rốc-két vào Bệnh viện Ahli Arab.
Nhưng các quan chức Mỹ phản bác rằng, bằng cách sử dụng kỹ thuật định vị địa lý và các dữ liệu khác, họ tin tưởng rốc-két gây ra thiệt hại đã được bắn từ Gaza và đã gặp trục trặc thảm khốc, khiến đầu đạn rơi trúng bệnh viện.
Tuy nhiên, họ nói nếu thông tin mới được đưa ra ánh sáng, họ sẽ xem xét kỹ lưỡng.
Quan chức tình báo cấp cao của Mỹ nói: “Vấn đề này chưa kết thúc với chúng tôi”. “Nếu chúng tôi nhận được thêm thông tin chỉ ra một hướng khác, chúng tôi cũng sẽ báo cáo.”
Diễn đàn