Sau khi chính phủ Hoa Kỳ tuần trước tuyên bố một đội khinh khí cầu do thám Trung Quốc từng bay tới Mỹ mà không bị phát hiện trong những năm gần đây, quân đội đã phải thừa nhận một điều hiển nhiên: họ có “lỗ hổng nhận thức”.
Vì vậy, quân đội Hoa Kỳ đã điều chỉnh radar của mình để tìm các vật thể bay - bao gồm cả khinh khí cầu - nhỏ hơn, chậm hơn và có hình dạng khác so với máy bay và phi đạn của kẻ thù vốn khiến Ngũ Giác Đài bận tâm từ lâu.
Kết quả dẫn tới một loạt các đợt bắn hạ chưa từng có trước nay nhắm vào các vật thể bí ẩn – trong đó có vụ hôm 12/2 vừa qua, một cấu trúc hình bát giác bị máy bay F-16 bắn hạ trên Hồ Huron - đặt ra những câu hỏi vẫn chưa được giải đáp về việc liệu những hiện tượng này là mới hay chúng đã tồn tại từ lâu.
Các quan chức Hoa Kỳ thừa nhận chúng rất khó tìm, ngay cả đối với quân đội tinh nhuệ nhất thế giới.
Tướng Glen VanHerck, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Phòng thủ Hàng không Vũ trụ Bắc Mỹ (NORAD) nói: “Điều khiến chúng thực sự khó phát hiện và theo dõi là kích thước và có khả năng là hình dạng của chúng”. Ông mô tả những vật thể này là “rất, rất nhỏ và việc radar phát hiện được rất thấp.”
Khinh khí cầu do thám của Trung Quốc bay qua Hoa Kỳ hồi đầu tháng này đã khiến các chính trị gia chỉ trích quân đội và Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden vì đã không bắn hạ nó khi nó lần đầu tiên đi vào không phận Hoa Kỳ.
Ngũ Giác Đài cho biết đã có 4 chuyến bay khinh khí cầu do thám của Trung Quốc trước đó bay qua Mỹ trong những năm gần đây.
Điều chỉnh radar
Các quan chức Hoa Kỳ nói với Reuters rằng NORAD đã điều chỉnh các bộ lọc và thuật toán mà họ sử dụng để kiểm tra dữ liệu radar, khiến chúng đủ nhạy để phát hiện các loại vật thể này - những vật thể có khả năng ở trên cao, di chuyển theo gió, đang khiến các quan chức Hoa Kỳ bối rối.
Các quan chức cho biết một thay đổi quan trọng là các bộ lọc của NORAD cho phép chúng phát hiện các vật thể di chuyển chậm và ở các độ cao khác nhau.
“Chúng tôi đã xem xét kỹ lưỡng hơn không phận của chúng tôi ở những độ cao này, bao gồm cả việc tăng cường radar của chúng tôi”, bà Melissa Dalton, trợ lý bộ trưởng quốc phòng cho biết.
Sau khi nhận dạng, câu hỏi đặt ra là làm thế nào để xác định những phát hiện nào trên radar chỉ đơn thuần là tiếng ồn và đâu là những mối đe dọa có thể đáng để đưa các phi công quân sự Hoa Kỳ đuổi theo.
Kết cục tới nay là một loạt xác nhận trực quan và các vụ bắn hạ - ba vụ trong ba ngày qua - và kèm theo đó là việc đóng cửa không phận của Mỹ và Canada để tránh va chạm giữa máy bay quân sự và dân sự.
Một quan chức quân sự Mỹ giấu tên cho biết: “Bây giờ chúng tôi chắc chắn tìm kiếm kỹ lưỡng hơn.”
Vào ngày 10/2, một máy bay chiến đấu F-22 của Hoa Kỳ đã bắn hạ một vật thể chưa được xác định là gì có kích thước bằng một chiếc ô tô nhỏ gần Deadhorse, Alaska.
Vào ngày 11/2, một chiếc F-22 khác đã hạ một vật thể được Canada mô tả là có hình dạng tương tự nhưng nhỏ hơn đáng kể so với khinh khí cầu do thám của Trung Quốc bị phi đạn của Mỹ bắn trúng hôm 4/2 ngoài khơi bờ biển South Carolina.
Vật thể mới nhất bị bắn hạ hôm 12/2 có khả năng bay từ Montana đến Hồ Huron, nơi một chiếc F-16 đã hạ nó bằng phi đạn Sidewinder, loại vũ khí tương tự được sử dụng để chống lại khinh khí cầu Trung Quốc và các vật thể chưa được xác định danh tánh. Mỗi chiếc Sidewinder có giá hàng trăm nghìn đô la.
Tướng VanHerck cho biết quân đội đã cân nhắc việc bắn súng vào các vật thể, nhưng điều này được cho là quá khó với các mục tiêu nhỏ. Sử dụng súng cũng sẽ nguy hiểm hơn cho phi công, vì các mảnh vỡ có thể dễ dàng văng trúng máy bay bắn ở cự ly gần hơn là phóng phi đạn từ xa.
Không có tiền lệ
Quân đội Hoa Kỳ cho biết vật thể bị bắn hạ hôm 12/2 dường như đã di chuyển gần các địa điểm quân sự của Hoa Kỳ và là một nguy cơ do thám cũng như là mối đe dọa đối với hàng không dân sự.
Ngũ Giác Đài nói: “Nhóm của chúng tôi hiện sẽ làm việc để thu hồi vật thể này trong nỗ lực tìm hiểu thêm.”
Ông Marc Polymeropoulos, cựu nhân viên CIA, cho biết trên Twitter rằng loạt sự kiện này chưa từng có tiền lệ và kêu gọi sự minh bạch từ cộng đồng tình báo Hoa Kỳ.
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Michael Bennet, thành viên của Ủy ban Tình báo Thượng viện Hoa Kỳ, cho biết công chúng Hoa Kỳ xứng đáng nhận được câu trả lời tốt hơn về các vật thể này.
Ông Bennet nói: “Chúng ta cần hiểu bản chất của mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của chúng ta.”
Vẫn chưa rõ liệu đây có phải là sự khởi đầu của các vụ bắn hạ thường xuyên các vật thể không xác định trên bầu trời Mỹ hay không.
Tướng VanHerck cho biết quân đội sẽ truy lùng bất kỳ vật thể lạ nào gây ra mối đe dọa cho Bắc Mỹ.
“Nếu đó là một mối đe dọa. Tôi sẽ bắn hạ nó”, ông nói.
Diễn đàn