Một Vladimir Putin từng tự tin cuối cùng có thể từ bỏ ý định nhanh chóng khuất phục Kyiv và chinh phục Ukraine, theo đánh giá gần đây nhất của các quan chức tình báo Mỹ.
Các cơ quan tình báo Hoa Kỳ trước đây đã lập luận rằng tổng thống Nga tin là cần phải chinh phục Ukraine để hoàn thành sứ mệnh của mình.
Nhưng khi cuộc chiến bước sang năm thứ hai, các cơ quan tình báo Mỹ tin rằng nhà lãnh đạo Nga đã phần nào nhượng bộ trước thực tế trên thực địa.
Giám đốc Tình báo Quốc gia Avril Haines ngày 4/5 nói với các thành viên của Uỷ ban Quân vụ Thượng viện Mỹ: “Chúng tôi đánh giá rằng ông Putin có thể đã thu hẹp tham vọng trước mắt của mình, nhằm củng cố quyền kiểm soát lãnh thổ bị chiếm đóng ở miền đông và miền nam Ukraine và đảm bảo rằng Ukraine sẽ không bao giờ trở thành đồng minh của NATO”.
“Các lực lượng Nga giành được ít lãnh thổ hơn trong tháng Tư so với bất kỳ tháng nào trong 3 tháng trước đó khi họ dường như chuyển từ các hoạt động tấn công sang phòng thủ dọc theo chiến tuyến,” bà Haines nói.
“Các lực lượng Nga đang phải đối mặt với sự thiếu hụt đáng kể về đạn dược và đang bị hạn chế đáng kể về nhân sự,” bà nói thêm. “Nếu Nga không bắt đầu động viên bắt buộc và đảm bảo nguồn cung cấp đạn dược đáng kể của bên thứ ba, ngoài nguồn cung cấp hiện có từ Iran và các nước khác, thì việc duy trì các hoạt động tấn công khiêm tốn sẽ ngày càng khó khăn đối với họ.”
Bà Haines, lặp lại lời cảnh báo từ phiên điều trần trước Quốc hội hồi tháng Ba năm nay, cho biết Nga và Ukraine vẫn bị mắc kẹt trong một “cuộc chiến tiêu hao tàn khốc mà không quân đội nào có lợi thế rõ ràng.”
Bà nói, Ukraine vẫn dựa vào viện trợ quân sự của phương Tây để đẩy lùi lợi thế về nhân lực của Nga trong khi Điện Kremlin đang buộc phải phụ thuộc nhiều hơn vào các mối đe dọa và chiến thuật phi đối xứng do sự xuống cấp của các lực lượng trên bộ.
Trung tướng Scott Berrier, giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng, nói lực lượng trên bộ của Nga đang “dựa vào lực lượng trừ bị và trang thiết bị dự trữ”.
“Họ sẽ mất một thời gian để xây dựng lại,” ông nói với các nhà lập pháp khi điều trần cùng với bà Haines. “Các ước tính này là từ 5 đến 10 năm dựa trên cách mà các chế tài ảnh hưởng đến Nga và khả năng Nga đưa công nghệ trở lại.”
Giải pháp hạt nhân
Tuy nhiên, tướng Berrier cảnh báo rằng không nên coi sự xuống cấp của lực lượng bộ binh Nga là dấu hiệu của sự yếu kém tổng thể.
“Mặc dù lực lượng bộ binh của họ hiện đang xuống cấp, nhưng họ sẽ nhanh chóng xây dựng lại những lực lượng đó”, ông nói, mô tả Moscow “vẫn là một mối đe dọa hiện hữu” vì lực lượng hạt nhân chưa được thử nghiệm.
Nhưng về việc liệu Putin có thể có xu hướng sử dụng vũ khí hạt nhân để thay đổi tiến trình của cuộc chiến ở Ukraine hay không, các nhà lãnh đạo tình báo Hoa Kỳ cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, không nhiều lắm.
“Có một số kịch bản chúng tôi đã nghĩ đến,” tướng Berrier nói với các nhà lập pháp. “Ngay bây giờ, tôi muốn nói rằng chúng tôi nghĩ rằng điều đó là không thể.”
“Từ quan điểm của IC [cộng đồng tình báo], điều đó rất khó xảy ra,” bà Haines nói thêm.
Điện Kremlin bị tấn công bằng máy bay không người lái
Giống như các quan chức cấp cao khác của Hoa Kỳ, bà Haines và Tướng Berrier kêu gọi thận trọng liên quan đến cáo buộc của Nga rằng Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhắm vào Điện Kremlin trong tuần này trong khuôn khổ của âm mưu ám sát ông Putin.
“Bạn đã thấy chính phủ Ukraine phủ nhận việc dính líu vào việc này và ở giai đoạn này, chúng tôi không có thông tin cho phép chúng tôi đưa ra đánh giá độc lập về việc này,” bà nói.
Bà Haines nói ai cũng biết rằng ông Putin không thường xuyên qua đêm tại Điện Kremlin, điều này gây ra một số nghi ngờ về tuyên bố của Nga.
Tướng Berrier, Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng, cũng nói rằng những bức ảnh cho thấy cuộc tấn công được dàn dựng bằng máy bay không người lái cần phải được điều khiển bởi ai đó trên mặt đất, trong tầm nhìn của Điện Kremlin.
Nga, Trung Quốc
Cả bà Haines và Tướng Berrier đều nói với các nhà lập pháp rằng cuộc xâm lược của Nga tại Ukraine đã khiến Moscow và Bắc Kinh xích lại gần nhau hơn.
“Kể từ cuộc xâm lược, sự gần gũi đó đã gia tăng ở một mức độ nào đó và một phần là do Nga ngày càng phụ thuộc và cần Trung Quốc,” bà Haines nói.
“Và Trung Quốc ngày càng coi Nga là một quốc gia vốn đã ở trong vai trò anh em, thường là cách Nga được mô tả, tuy nhiên giờ đây thậm chí còn được coi trọng hơn và do đó họ có đòn bẩy lớn hơn.”
Bà Haines cảnh báo rằng điều này đã dẫn đến sự hợp tác lớn hơn giữa hai quốc gia ở Bắc Cực.
“Nga nhận ra rằng họ sẽ cần đến Trung Quốc và khoản đầu tư của họ để có được một số tài nguyên mà họ quan tâm ở Bắc Cực,” bà nói. “Và kết quả là, Trung Quốc nhìn thấy một cơ hội, và một cơ hội ngày càng tăng trong bối cảnh hiện tại.”
Trung Quốc, Mỹ
Khi quan hệ giữa Trung Quốc và Nga ngày càng sâu sắc, quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đã trở nên “thách thức hơn”, bà Haines nói.
Bà nói, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang ngày càng mất lòng tin vào Hoa Kỳ, phản ánh sự bi quan ngày càng tăng của các quan chức Trung Quốc, những người ngày càng tìm cách miêu tả Washington là gốc rễ của các vấn đề thế giới.
Tuy nhiên, bà Haines cho biết các nhà phân tích tình báo Hoa Kỳ “tiếp tục đánh giá rằng Bắc Kinh muốn duy trì sự ổn định và tránh gây ra các hạn chế công nghệ thêm nữa.”
Đài Loan
Các cơ quan tình báo Hoa Kỳ cũng đang lưu ý đến luận điệu của ông Tập về Đài Loan.
“Chúng tôi tiếp tục đánh giá rằng ông ấy [Tập] muốn đạt được sự thống nhất của Đài Loan thông qua các biện pháp hòa bình,” bà Haines nói với các nhà lập pháp. “Nhưng thực tế là ông ấy đã chỉ đạo quân đội của mình cung cấp cho ông ấy giải pháp quân sự.”
Trong trường hợp nào và khi nào ông Tập có thể quyết định sử dụng vũ lực để chiếm Đài Loan thì vẫn chưa rõ ràng.
“Có một số thời điểm có ý nghĩa khác nhau đối với những người khác nhau,” Tướng Berrier điều trần. “Điểm mấu chốt là ông ấy đã nói với quân đội của mình rằng hãy sẵn sàng. Để làm gì thì chưa biết. Và khi nào thì chưa biết.”
Nhà nước Hồi giáo, Afghanistan
Trong khi phần lớn trọng tâm của Hoa Kỳ đã chuyển sang cạnh tranh quyền lực lớn với Trung Quốc và Nga, thì các nhóm khủng bố như Nhà nước Hồi giáo (IS) và al-Qaida vẫn là một mối lo ngại.
Nhưng bà Haines cho rằng một trong những chi nhánh quan trọng của IS đã phải chịu một thất bại đáng kể.
Vào tháng Ba năm nay, chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ, Tướng Michael Kurilla, nói với các nhà lập pháp rằng chi nhánh IS ở Afghanistan, được gọi là IS-Khorasan hoặc ISIS-K, có thể tiến hành các cuộc tấn công chống lại lợi ích của Hoa Kỳ hoặc các đồng minh phương Tây trong vòng chưa đầy sáu tháng.
Tuy nhiên, bà Haines nói với các nhà lập pháp rằng có lý do để nghĩ rằng khả năng tấn công từ bên ngoài đã bị suy giảm.
“Đã có một số diễn biến mà chúng ta có thể thảo luận kín kể từ khi tuyên bố đó được đưa ra mà tôi nghĩ có thể ảnh hưởng đến thời mốc đó,” bà nói.
Diễn đàn