Phát ngôn viên của nhà lãnh đạo đối lập Nga Alexey Navalny hôm 23/2 cho biết chính quyền Nga đã bảo thân mẫu của ông rằng ông sẽ được chôn cất tại trại giam nơi ông qua đời trừ phi bà đồng ý, trong vòng ba giờ, chôn cất ông mà không tổ chức tang lễ công khai.
Ông Navalny, đối thủ chính trị của Tổng thống Vladimir Putin được nhiều người biết tiếng, đột ngột qua đời cách đây một tuần tại trại giam hình sự Bắc Cực, nơi ông ta thụ án tổng cộng hơn 30 năm.
Mẹ của ông, bà Lyudmila, 69 tuổi, trong nhiều ngày qua đã yêu cầu chính quyền giao thi thể ông để chôn cất theo cách mà bạn bè, gia đình và những người ủng hộ ông có thể đến viếng.
Phát ngôn viên của ông Navalny, bà Kira Yarmysh, đăng trên X: “Một giờ trước, một điều tra viên đã gọi điện cho mẹ của Alexey và ra tối hậu thư. Hoặc bà ấy đồng ý, trong vòng 3 giờ, tổ chức một đám tang bí mật mà không có tang lễ công khai, hoặc Alexey sẽ được chôn trong trại giam.”
Bà Yarmysh cho biết mẹ của ông Navalny đã từ chối và tiếp tục đòi trao trả thi thể con trai.
Không có bình luận ngay lập tức từ chính quyền.
Gia đình ông Navalny và những người ủng hộ ông cáo buộc Tổng thống Putin đã giết ông, một cáo buộc mà Điện Kremlin đã giận dữ bác bỏ. Ông đã sống sót sau một vụ đầu độc vào năm 2020 và nhiều năm bị đối xử khắc nghiệt trong tù, bao gồm cả những thời gian biệt giam dài hạn.
Ông Putin không bao giờ nhắc đến tên Navalny và không bình luận trước công chúng về vấn đề này kể từ khi ông qua đời. Điện Kremlin cho biết họ không liên quan đến cái chết của ông và các tình tiết đang được điều tra.
Bế tắc về việc trao trả thi thể ông dường như phản ánh mối lo ngại của Điện Kremlin rằng một đám tang công khai lớn dành cho tiếng nói chỉ trích Putin hàng đầu có thể trở thành tâm điểm cho tình trạng bất ổn, vài tuần trước cuộc bầu cử mà nhà lãnh đạo Điện Kremlin đang tìm kiếm thêm sáu năm nắm quyền. Ông Putin đang đối mặt với ba ứng cử viên khác, không ai trong số họ chỉ trích Putin.
Nhóm nhân quyền OVD-Info cho biết 400 người đã bị giam giữ trong những ngày sau cái chết của ông Navalny vì tìm cách tưởng niệm ông ở nơi công cộng.
Video của người mẹ
Trong đoạn video dài 95 giây được phát hành hôm 22/2, bà Lyudmila Navalnaya cho biết chính quyền đang cố gắng “dằn mặt” và đe dọa bà phải đồng ý chôn cất âm thầm, điều mà bà nói rằng bà sẽ không chấp nhận.
“Họ muốn việc (chôn cất) này được thực hiện một cách bí mật, không từ biệt. Họ muốn đưa tôi đến rìa nghĩa trang, đến một ngôi mộ mới và nói: con trai bà nằm đây. Tôi không đồng ý chuyện này.”
“Tôi muốn các bạn, những người quan tâm đến Alexey và những người xem cái chết của con tôi là một bi kịch cá nhân, có cơ hội nói lời tạm biệt với con tôi,” bà nói thêm khi phát biểu trước những người ủng hộ Navalny ở Nga.
Phụ tá của ông Navalny, Ivan Zhdanov, cho biết các luật sư của bà Lyudmila đã đệ đơn kiện với cáo buộc “xâm phạm thi thể của một người đã khuất”.
Phụ tá ông Navalny cũng treo thưởng cho các thành viên của cơ quan an ninh để đổi lấy thông tin về cái mà ông gọi là vụ sát hại ông Navalny.
‘Chớ quấy rầy thân mẫu của Navalny’
Cảnh tượng người mẹ già của ông Navalny đối đầu với quyền lực và sự quan liêu của nhà nước để đòi quyền chôn cất con trai đã khiến nhiều người trong và ngoài nước Nga cảm động và tức giận. Hàng chục nghìn người đã ký đơn thỉnh nguyện yêu cầu giao thi thể của ông Navalny.
Bà Evgenia Kara-Murza, vợ của chính trị gia đối lập Vladimir Kara-Murza, người đang thụ án 25 năm ở Siberia về các cáo buộc, bao gồm cả tội phản quốc, mà ông đã phủ nhận, nói: “Nếu bạn vẫn còn chút nhân tính, hãy ngừng đùa cợt thân mẫu ông ấy mà hãy trả lại thi thể con trai bà cho bà”.
Nhà báo Dmitry Muratov, người đoạt giải Nobel Hòa bình, đăng trên X, “Hãy trả lại con trai cho bà Lyudmila Ivanovna. Chỉ cần trả lại con cho mẹ.”
Người đoạt giải Nobel văn học người Belarus, Svetlana Alexievich, viết: “Tôi không chỉ muốn kêu gọi Điện Kremlin. Tôi muốn yêu cầu tất cả mọi người, tất cả chúng ta - hãy tiếp tục nói rằng họ phải trả lại thi thể cho mẹ ông.”
Một tổ chức kiểm tra thực tế của Nga cho biết họ đã phát hiện ra một tin nhắn âm thanh giả đang được lan truyền trên mạng xã hội có nội dung là lời tuyên bố của mẹ ông Navalny cáo buộc con dâu Yulia về những hành vi không đúng mực kể từ khi ông qua đời.
Bà Yulia, vợ ông Navalny, và con gái Dasha của họ hôm 22/2 đã gặp Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, người đã gọi ông Navalny là “một người đàn ông có lòng dũng cảm đáng kinh ngạc”.
Tổng thống Biden nói ông Putin phải chịu trách nhiệm về cái chết của ông Navalny.
Diễn đàn