Biến thể Omicron của virus corona, đến nay được ghi nhận ở hơn 60 quốc gia, gây ra nguy cơ toàn cầu ‘rất cao’, với một số bằng chứng cho thấy nó lẩn tránh hiệu quả bảo vệ của vaccine nhưng dữ liệu lâm sàng về mức độ nghiêm trọng của nó vẫn còn hạn chế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết.
Xung quanh biến thể Omicron, vốn được phát hiện lần đầu tiên hồi tháng trước ở nam châu Phi và Hong Kong và có đột biến có thể dẫn đến khả năng lây lan cao hơn và gây ra nhiều ca nhiễm hơn, có rất nhiều bất định, WHO cho biết trong một bản tóm tắt kỹ thuật được công bố hôm 12/12.
“Rủi ro tổng thể liên quan đến biến thể đáng quan ngại mới Omicron vẫn rất cao vì một số lý do,” bản tóm tắt cho biết, lặp lại đánh giá đầu tiên của WHO vào ngày 29/11.
Ít nhất một người đã chết ở Anh sau khi nhiễm biến thể Omicron, Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết hôm 13/12.
WHO cho biết có những dấu hiệu ban đầu cho thấy những người được tiêm ngừa và bị bệnh trước đó sẽ không có đủ kháng thể để khỏi bị nhiễm Omicron, điều này dẫn đến tỷ lệ lây nhiễm cao và ‘hậu quả nghiêm trọng’.
Không rõ liệu Omicron có lây nhiễm cao hơn biến thể Delta hiện đang chiếm ưu thế toàn cầu hay không, WHO cho biết.
Chứng minh cho đánh giá của WHO, các nhà nghiên cứu tại Đại học Oxford hôm 13/12 đã công bố phân tích trong phòng thí nghiệm vốn ghi nhận sự sụt giảm đáng kể các kháng thể chế ngự virus đối với Omicron ở những người đã chích hai liều vaccine ngừa COVID-19.
Trong khi phòng ngừa bằng kháng thể có được từ việc chích vaccine AstraZeneca và BioNTech/Pfizer bị suy giảm, có hy vọng các tế bào T, trụ cột thứ hai của phản ứng miễn dịch, có thể ngăn ngừa bệnh nặng bằng cách tấn công các tế bào bị nhiễm.
Ngưỡng bảo vệ?
Một số người được chích ngừa đã không sản sinh tạo ra bất kỳ lượng kháng thể chế ngự Omicron nào có thể ghi nhận được, các nhà nghiên cứu ở Oxford cho biết. Một trong số các nhà nghiên cứu này, ông Matthew Snape, cho biết vẫn chưa rõ việc suy giảm công hiệu của vaccine trong đời thực sẽ được nhìn thấy rõ thế nào.
“Chúng tôi không biết bao nhiêu kháng thể là đủ. Chúng tôi vẫn chưa thực sự xác định ngưỡng bảo vệ là gì,” ông Snape nói, và nói thêm rằng lời khuyên tốt nhất cho những người chưa được tiêm chủng là hãy đi tiêm mũi đầu tiên ngay và đối với những người đã chích là hãy chích mũi tăng cường.
Các nhà nghiên cứu Oxford cho biết không có bằng chứng cho thấy biến thể Omicron gây bệnh nặng hơn.
Những phát hiện này khớp rộng rãi với một phân tích trong phòng thí nghiệm khác hồi tuần trước trên mẫu máu của những người được chích hai mũi do các nhà nghiên cứu tại Đại học Y khoa Innsbruck, Áo, thực hiện.
Phân tích cũng ghi nhận sự sụt giảm đáng kể lượng kháng thể phản ứng với Omicron, với nhiều mẫu máu cho thấy không hề có phản ứng.
Cả hai nhóm nghiên cứu tại Đại học Innsbruck và Oxford cho biết họ sẽ mở rộng nghiên cứu đến những người đã chích ba mũi vaccine.
Pfizer và BioNTech hồi tuần trước cho biết hai mũi vaccine của họ vẫn có khả năng giữ cho người được tiêm khỏi bệnh nặng, bởi vì đột biến của nó không có khả năng tránh được phản ứng của các tế bào T.
Họ cũng nói rằng mũi tiêm tăng cường thứ ba đã khôi phục mức độ bảo vệ bằng kháng thể trước Omicron tương đương mức bảo vệ của chế độ chích hai mũi trước virus nguyên thủy được xác định ở Trung Quốc.
WHO dẫn bằng chứng sơ bộ cho thấy số người tái nhiễm COVID-19 đã tăng lên ở Nam Phi.
Mặc dù những phát hiện ban đầu cho thấy Omicron có thể ít nghiêm trọng hơn biến thể Delta, nhưng vẫn cần nhiều dữ liệu hơn để xác định liệu Omicron về bản chất có ít nguy hiểm hơn hay không, WHO nói.
“Ngay cả khi mức độ nghiêm trọng của Omicron có khả năng thấp hơn so với biến thể Delta, dự kiến số người nhập viện sẽ tăng do sự lây lan tăng nhanh. Nhiều ca nhập viện hơn có thể gây gánh nặng cho hệ thống y tế và dẫn đến nhiều ca tử vong hơn,” báo cáo cho biết.
Sẽ có thêm thông tin được đưa ra trong những tuần tới, WHO cho biết và lưu ý độ trễ thời gian giữa bị nhiễm và kết quả.
