Trong lúc bắt đầu một cuộc đua mới để trở lại Tòa Bạch Ốc, ông Donald Trump xét cho cùng vẫn là Donald Trump – tức giận, nóng nảy và phiến diện trong quan điểm chính trị của mình. Nhưng bối cảnh bầu cử xung quanh ông đã thay đổi.
Và sau thành tích không vượt trội như mong đợi của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, những người trong đảng ngày càng muốn hướng về phía trước, chứ không phải nhìn lại phía sau. Ông Trump không còn là ứng cử viên được coi là nhất định sẽ thắng lợi để đảng Cộng hòa đề cử như cách đây một năm.
Các đối thủ tiềm năng của ông, đáng chú ý là Thống đốc Florida Ron DeSantis, đã khơi dậy sự nhiệt tình của các cử tri đảng Cộng hòa, và quan trọng không kém, là huy động tiền từ các nhà tài trợ nhiệt thành. Ông DeSantis đã đánh bại đối thủ Dân chủ để giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu lại vào tuần trước, trong khi nhiều ứng cử viên nổi tiếng được ông Trump hậu thuẫn đã thua trong cuộc đua của họ.
Trong một cuộc thăm dò ý kiến ngay sau ngày bầu cử giữa kỳ do Edison Research công bố, cứ 10 người được hỏi thì có 6 người cho biết họ có quan điểm bất lợi về cựu tổng thống Trump.
Ông Trump phải đối mặt với những thách thức lớn trên nhiều mặt: các cuộc điều tra dân sự và hình sự cũng như hàng loạt tiết lộ tai hại trong cuộc điều tra của quốc hội về nỗ lực nắm giữ quyền lực của ông mặc dù thua ông Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Vào tháng 8, ông trở thành đối tượng của một cuộc điều tra hình sự liên bang về kho tài liệu tuyệt mật mà ông cất giữ tại nhà riêng ở Florida. Ông Trump đã tuyên bố rằng ông sở hữu hợp pháp các giấy tờ đó.
Ông không còn quyền truy cập vào nền tảng và cũng là vũ khí thông tin chủ chốt của ông - tài khoản Twitter - mà ông đã sử dụng để huy động những người ủng hộ nhiệt tình và tấn công hiệu quả các địch thủ. Tuy nhiên, chủ sở hữu mới của Twitter, Elon Musk, đã gợi ý rằng ông có thể khôi phục tài khoản của ông Trump.
Ông Trump vẫn giữ được những lợi thế mạnh mẽ khi bước vào cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024 của đảng Cộng hòa: Ông vẫn là lực lượng thống trị nhất trong đảng, ông có vô số người ngưỡng mộ và ông nổi lên thắng lợi sau những bước lùi trước đó. Ông cũng đang ngồi trên một kho dự trữ trị giá khoảng 77 triệu đô la vào tháng trước, mặc dù các quy tắc bầu cử sẽ khiến ông khó tiếp cận nó.
Nhân vật phân cực
Ở tuổi 76, ông cũng là một nhân vật phân cực sâu sắc, người đã thử thách sự kiên nhẫn của phần lớn công chúng Mỹ. Bảy năm trước, khi ông khởi động cuộc tranh cử tổng thống thành công, cử tri đã quen mặt ông, một nhân vật trình diễn và là một ông trùm, nhưng họ chưa biết một ông Trump chính trị gia sẽ như thế nào.
Bây giờ không còn nghi ngờ gì nữa, và kết quả là các cử tri đã trừng phạt đảng của ông ấy, cho thấy có một mức hạn chế đối với sự kêu gọi của ông.
Trong một loạt các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa năm nay, ông Trump đã đóng vai trò là người chi phối quan trọng, phần lớn đã thành công trong nỗ lực thúc đẩy các ứng cử viên có cùng chí hướng. Nhưng cuộc tổng tuyển cử phần nào là một thảm họa đối với ông, khi các ứng cử viên Thượng viện mà ông ủng hộ ở các tiểu bang quan trọng đã thất bại và khiến đảng Cộng hòa mất quyền kiểm soát Thượng viện.
Càng đông càng vui
Ông Trump cũng có mối liên hệ chặt chẽ với cuộc tấn công ngày 6 tháng 1 năm 2021 của những người ủng hộ ông vào Điện Capitol của Hoa Kỳ nhằm cố gắng ngăn các nhà lập pháp xác nhận chiến thắng của Biden. Ông Trump vẫn tiếp tục tuyên bố sai sự thật rằng ông đã thua vào năm 2020 vì gian lận tràn lan.
Các phiên điều trần của Quốc hội về vụ tấn công ấy đã nhắc nhở các cử tri rằng ông ta dường như sẵn sàng gây nguy hiểm cho sự an toàn của phó tổng thống trung thành của mình, Mike Pence, người đã có mặt ngày hôm đó, và sa thải các quan chức hàng đầu tại Bộ Tư pháp để tiếp tục nỗ lực vi hiến của ông nhằm duy trì quyền lực .
Mặc dù ông Trump muốn được đảng Cộng hòa đề cử mà không có sự phản đối nào, nhưng nếu các đối thủ đứng ra thách thức ông, ông sẽ muốn có càng nhiều ứng cử viên tham gia cuộc đua càng tốt. Trong cuộc đua đó, một ứng cử viên thay thế mạnh mẽ sẽ phải xuất hiện để ông không được đề cử.
Một cuộc thăm dò dư luận vào tháng 10 của Morning Consult/Politico cho thấy ông Trump chiếm được hơn 50% phiếu bầu của các đảng viên Cộng hòa, so với ông DeSantis là khoảng 21%. Một cuộc thăm dò cư dân Florida gần đây của tổ chức Victory Insights cho thấy ông Trump và ông DeSantis có tỷ lệ ủng hộ mỗi người là 50%.
Trong một dấu hiệu cho thấy ông Trump coi ông DeSantis là một mối đe dọa ngày càng lớn, trong những ngày gần đây, ông Trump đã khoe khoang tại các cuộc mít tinh rằng ông ấy sẽ đánh bại ông DeSantis trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa.
‘Chủ nghĩa Trump’ không có Trump?
Ngoài ra còn có câu hỏi liệu phong trào cánh hữu ‘Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại’ của ông Trump, vốn lấy lòng được phần lớn đảng Cộng hòa, có cần ông nữa hay không, thay vào đó trở thành một phong trào Trump mà không có Trump.
Một làn sóng ứng cử viên mới đã lặp lại phần lớn những ngôn từ của ông Trump. Đôi khi, họ có những quan điểm giận dữ và chuyên chế hơn so với quan điểm của cựu tổng thống.
Với tư cách là thống đốc của Florida, ông DeSantis đã đấu tranh chống lại quyền phá thai, các công ty truyền thông xã hội và việc giảng dạy về chủng tộc và giới tính trong lớp học. Ông đã ủng hộ những hạn chế mới về bỏ phiếu.
Đối với một số đảng viên Cộng hòa, ông DeSantis ở tuổi 44 trông giống tương lai của đảng họ hơn là ông Trump. Trong khi ông DeSantis tự đặt mình vào vị trí hàng đầu trong nền chính trị của đảng Cộng hòa, thì ngược lại, ông Trump có vẻ giống như một ban nhạc rock đã qua thời kỳ đỉnh cao, hài lòng chơi đi chơi lại những bản hay nhất của mình.
Các ứng cử viên tiềm năng khác bao gồm hai ngôi sao đang lên - cựu Thống đốc Nam Carolina và cựu đại sứ Liên hiệp quốc Nikki Haley và Thống đốc Nam Dakota Kristi Noem. Thêm vào đó là ông Pence và cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo, người có thể thu hút những người Cộng hòa có đầu óc kiên định hơn ông Trump.
Thông báo sớm của ông Trump có thể được coi là một nỗ lực để loại các đối thủ tiềm năng này ra khỏi chiến trường bầu cử trong khi ông vẫn giữ vị trí có sức mạnh tương đối. Ông có thể thành công trong việc thuyết phục các đảng viên Cộng hòa đứng sau đề cử cho ông.
Tuy nhiên, điều có thể xảy ra là những đối thủ đó sẽ nhìn thấy một ứng cử viên thiệt hại và ngửi thấy mùi máu trong nước, khiến ông Trump phải quyết định xem ông ấy muốn chiến đấu đến mức nào cho đảng mà ông ấy từng chỉ huy một cách chắc chắn.
Diễn đàn