Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vừa ra lệnh cho quân đội đến tăng cường và “chiếm đóng” tất cả các đảo, đá mà nước này tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, thậm chí đích thân ông Duterte có thể cũng sẽ tới thăm các đảo này trong tương lai.
Trong chuyến thăm một trại lính trên đảo Palawan ngày 6/4, Tổng thống Duterter nói: “Chúng ta đã cố gắng làm bạn với tất cả mọi người, nhưng lúc này chúng ta phải giữ chủ quyền của mình, ít nhất là tại những khu vực nằm dưới sự kiểm soát của chúng ta. Và tôi đã ra lệnh cho các lực lượng vũ trang phải có mặt tại tất cả những nơi này”.
Ông Duterte nói ông có thể sẽ treo cờ Philippines trên đảo Pagasa (còn được gọi là đảo Thị Tứ), vào ngày quốc khách Philippines (12/6).
Đảo Thị Tứ nằm trong chuỗi đảo Trường Sa. Ngoài Philippines còn có Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Malaysia và Brunei tuyên bố chủ quyền tại đây.
“Có vẻ như tất cả mọi người đều đang vồ lấy các đảo ở đó, nên tốt hơn chúng ta đến sống tại các đảo vẫn còn trống”, ông Duterte nói.
“Ít nhất, chúng ta nắm lấy những gì thuộc về chúng ta lúc này và khẳng định mạnh mẽ rằng đó là của chúng ta”.
Người tiền nhiệm của ông Duterte, cựu Tổng thống Benigno Aquino, vốn là người rất tích cực trong việc thách thức yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Dưới thời ông Aquino, Philippines đã đệ đơn kiện Trung Quốc ra tòa án trọng tài quốc tế ở La Haye và tòa án đã bác bỏ yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông. Nhưng sau khi lên nắm quyền hồi năm ngoái, ông Duterte đã tìm cách cải thiện quan hệ với Trung Quốc.
Một số ý kiến cho rằng vị tổng thống vốn gây nhiều tranh cãi của Philippines ban đầu sử dụng chiến lược tiếp cận không đối đầu với Trung Quốc ở Biển Đông để kiếm hàng tỷ đôla đầu tư và viện trợ từ Bắc Kinh. Nhưng ngay khi mối quan hệ giữa hai nước đang ấm dần lên, ông Duterte lại thay đổi chiến thuật. Vào trung tuần tháng 3, ông ra lệnh xây các “cấu trúc” tại Benham Rise, cách đảo Luzon của Philippines 250 cây số về phía đông trên Biển Đông, “để cho thấy đây là khu vực của chúng tôi”. Ngoài ra, Manila còn gửi công hàm phản đối tới Bắc Kinh về việc một tàu khảo sát của Trung Quốc bị phát hiện qua lại khu vực này.
Dù việc “cắm cờ Philippines” trên các đảo tranh chấp có trở thành hiện thực hay không, tờ Washington Post nhận định tuyên bố của ông Duterte hôm 6/4 chắc chắn sẽ khiến Bắc Kinh lo lắng.
Trung Quốc gần đây đã biến các bãi đá ở Biển Đông thành các đảo nhân tạo và thiết đặt các thiết bị quân sự ở khu vực tranh chấp.
Trước sự phản đối của các nước láng giềng, Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuần rồi khẳng định “không có cái gọi là đảo nhân tạo” ở Biển Đông và tuyên bố các công trình xây dựng chỉ nhằm mục đích dân sự.
Riêng với ý kiến phản đối của Manila về hoạt động “đáng nghi ngờ” của tàu Trung Quốc ở Benham Rise, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói đó chỉ là hoạt động “tự do hàng hải thông thường” và thực hiện “quyền đi qua vô hại” trong khu vực.
Theo ông Duterte, Manila đã tuyên bố chủ quyền trên “9 hay 10 đơn vị đất” trong quần đảo Trường Sa.
Các tuyên bố của ông Duterte được đưa ra hai ngày sau khi Quyền Ngoại trưởng Philippines Enrique Manalo nói Trung Quốc và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đạt được nhiều tiến triển trong việc đưa ra một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông.
Hai quốc gia láng giềng dự kiến sẽ tổ chức các cuộc hội đàm tại Trung Quốc vào tháng 5 tới để thảo luận thêm về các vấn đề liên quan đến hàng hải.
Theo CNN, Reuters, AFP, Washington Post
