Sáu tháng sau cuộc chiến ở Gaza, cái chết của một nhóm nhân viên cứu trợ vì không kích của Israel cho thấy một cuộc khủng hoảng nhân đạo thảm khốc và thiếu một lối thoát rõ ràng để thoát khỏi cuộc xung đột đang khiến Israel ngày càng bị cô lập.
Vụ tấn công vào tối ngày 1/4 khiến 7 nhân viên của nhóm viện trợ World Central Kitchen (WCK) thiệt mạng, trong đó có 6 người nước ngoài, đã khiến ngay cả một số đồng minh thân cận nhất của Israel tức giận, làm tăng thêm áp lực yêu cầu chấm dứt giao tranh.
Quân đội Israel thừa nhận cuộc tấn công do lực lượng của họ thực hiện vì nhầm lẫn và xin lỗi về cái chết “ngoài ý muốn” của 7 người, trong đó có công dân Anh, Úc, Ba Lan, một công dân Canada gốc Mỹ và một đồng nghiệp người Palestine.
Nhưng lời xin lỗi hầu như không xoa dịu nỗi lo lắng ngày càng tăng ở nước ngoài, nơi dư luận ngay cả ở các quốc gia thân thiện truyền thống như Anh, Đức hay Úc, đã quay lưng lại với chiến dịch của Israel ở Gaza, vốn được phát động sau cuộc tấn công đẫm máu của Hamas vào miền nam Israel vào ngày 7/10/2023.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, người đang chịu áp lực ngày càng tăng từ chính những người ủng hộ ông để yêu cầu chấm dứt giao tranh, cho biết ông rất phẫn nộ trước cuộc tấn công vào đoàn xe cứu trợ. Hôm 4/4, sau cuộc gọi với ông Netanyahu, Toà Bạch Ốc đã yêu cầu Israel phải có “các bước cụ thể và có thể đo lường được để giảm thiểu tổn hại cho dân thường” và cho biết sự hỗ trợ trong tương lai của Mỹ sẽ được quyết định bởi hành động của Israel.
Tăng khả năng tiếp cận viện trợ
Ngày 5/4, ông Netanyahu đã ra lệnh mở lại cửa khẩu Erez vào phía bắc Gaza và cho tạm thời sử dụng cảng Ashdod ở miền nam Israel cũng như tăng cường khả năng tiếp cận cho viện trợ từ Jordan thông qua cửa khẩu Kermen Shalom ở phía nam Gaza.
Gaza bị tàn phá, hầu hết trong số 2,3 triệu dân buộc phải rời bỏ nhà cửa và hiện phải phụ thuộc vào viện trợ để sinh tồn.
Bà Um Nasser Dahman, 33 tuổi, hiện đang sống cùng gia đình 5 người trong một lều tị nạn ở thành phố Rafah phía nam nơi hơn phân nửa dân số Gaza hiện đang trú ẩn, cho biết: “Chúng tôi đã có một số hy vọng trước tháng chay Ramadan, nhưng hy vọng đó đã tan biến vào đêm trước khi tháng kiêng ăn bắt đầu”.
Bà nói: “Chúng tôi từng khá giả trước chiến tranh, nhưng giờ đây chúng tôi lệ thuộc vào nguồn viện trợ hạn chế và phụ thuộc vào bà con họ hàng”.
Ngay cả trước cuộc tấn công vào đoàn xe viện trợ, Israel đã bị cô lập về mặt ngoại giao, với việc Đại hội đồng Liên hiệp quốc liên tục kêu gọi ngừng bắn nhân đạo và Israel cũng chịu áp lực nặng nề về việc tăng cường chuyển hàng viện trợ cho Gaza, nơi các nhóm viện trợ cho biết nạn đói sắp xảy ra.
Trong khi Israel nói lực lượng của họ đã tiêu diệt hàng nghìn chiến binh Hamas và tiêu diệt hầu hết các đơn vị chiến đấu của Hamas, nhiều tháng sau cuộc chiến, quân đội Israel vẫn đang chiến đấu với các nhóm chiến binh ở miền bắc và miền trung Gaza, tại những khu vực dường như đã được dọn sạch trong giai đoạn đầu của chiến tranh.
Thủ tướng Benjamin Netanyahu cho đến nay vẫn chống lại áp lực yêu cầu thay đổi đường hướng, nhấn mạnh rằng Hamas vẫn là mối đe dọa hiện hữu đối với Israel và phải bị tiêu diệt trước khi hòa bình lâu dài có thể trở lại.
“Chiến thắng đang trong tầm tay, rất gần và không có gì thay thế được,” ông nói với phái đoàn gồm các thành viên Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ ở Jerusalem hôm 4/4, kêu gọi hỗ trợ thêm ngân sách, vài giờ trước cuộc điện đàm với Tổng thống Biden.
Chu kỳ lặp lại
Công chúng Israel phần lớn tiếp tục ủng hộ cuộc chiến nhằm tiêu diệt Hamas và đưa 134 con tin vẫn bị giam giữ ở Gaza về nhà. Nhưng bản thân ông Netanyahu phải đối mặt với phong trào phản kháng ngày càng gia tăng và yêu cầu tổ chức các cuộc bầu cử mới mà các cuộc thăm dò dư luận cho thấy ông sẽ thua đậm.
Bà Wendy Carol, nhà văn 73 tuổi và người sáng lập công ty khởi nghiệp đến từ Jerusalem, nói: “Tôi cảm nhận sâu sắc rằng tất cả những người bên ngoài Israel kêu gọi ngừng bắn đều không hiểu tình hình ở đây”. “Chúng tôi đã có rất nhiều cuộc tấn công và xâm lược và chúng tôi sẽ đứng vững như một quốc gia Do Thái dân chủ.”
Tuy nhiên, bà nói: “Tôi không tin tưởng vào thủ tướng. Ông ấy là một thế lực gây chia rẽ trong đất nước này và rất nhiều người thuộc mọi tầng lớp cảm thấy như vậy.”
Trong khi các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra, hy vọng về một bước đột phá có thể đảm bảo tạm dừng giao tranh và cho phép trao trả các con tin đã nhiều lần bị tiêu tan và các thủ lĩnh Hamas cho biết họ có thể tiếp tục chiến đấu lâu hơn nữa.
Quan chức cấp cao của Hamas, Sami Abu Zuhri, nói: “Sáu tháng đã trôi qua và Lữ đoàn Al-Qassam vẫn có thể tiếp tục cuộc chiến chống lại quân đội chiếm đóng của chủ nghĩa Phục quốc Do Thái”.
Cuộc chiến của Israel được phát động sau cuộc đột kích của Hamas vào miền nam Israel hôm 7/10 năm ngoái khiến hơn 250 người bị bắt làm con tin và khoảng 1.200 người thiệt mạng, theo thống kê của Israel, trong một ngày thiệt hại nhân mạng tồi tệ nhất trong lịch sử Israel.
Theo cơ quan y tế Gaza, chiến dịch của Israel là chiến dịch đẫm máu nhất từ trước đến nay đối với người Palestine, với hơn 33.000 người thiệt mạng cho đến nay.
Hơn 250 binh sĩ Israel đã thiệt mạng kể từ khi bắt đầu cuộc tấn công trên bộ và gần 350 lính thiệt mạng hôm 7/10/2023.
Các con số thương vong của người Palestine thường không phân biệt giữa chiến binh Hamas và dân thường, và Israel cho biết hơn 10.000 chiến binh Hamas đã thiệt mạng, một con số chưa được các phần tử hiếu chiến Hamas xác nhận. Nhưng hơn một phần ba số người chết là trẻ em, theo số liệu của Liên hiệp quốc.
Quy mô thương vong đã gây ra cảnh báo toàn cầu ngày càng tăng và yêu cầu dừng lại nhưng đối với người dân ở Gaza, sự chờ đợi vẫn tiếp tục.
Ông Um Nasser Dahman ở Gaza nói: “Tôi tin rằng mọi thứ đều kết thúc, chiến tranh sẽ kết thúc”. “Nhưng chừng nào?”
Diễn đàn