Nga và các lực lượng ủy nhiệm của họ ở Ukraine đang điều hành 21 địa điểm được sử dụng để giam giữ, thẩm vấn và xử lý các tù binh chiến tranh và thường dân, theo một phúc trình mới của các nhà nghiên cứu từ Đại học Yale được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hậu thuẫn.
Phúc trình, được Reuters nhìn thấy trước khi công bố vào ngày 25/8, trích dẫn hình ảnh vệ tinh thương mại và thông tin nguồn mở để xác định với “độ tin cậy cao” các địa điểm riêng biệt - bao gồm các cơ sở trước đây từng là trường học, chợ và nhà tù thông thường. Phúc trình cũng xác định các ngôi mộ khả dĩ tại một khu phức hợp nhà tù.
Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Nhân đạo tại Trường Y tế Công cộng Yale thực hiện báo cáo này là đối tác của Đài quan sát Xung đột do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tài trợ vốn được thành lập từ tháng 5 để thu thập và phân tích bằng chứng về tội ác chiến tranh và các hành động tàn sát khác mà Nga bị cáo giác gây ra ở Ukraine.
Ông Nathaniel Raymond, giám đốc điều hành phòng thí nghiệm, nói những phát hiện cho thấy Nga và các tổ chức ủy quyền của họ đã thiết lập một “hệ thống thanh lọc” để phân loại người dân ở các khu vực bị Nga chiếm đóng.
Phúc trình về các vi phạm đã xuất hiện từ các địa điểm vừa kể, bao gồm cả tại một khu liên hợp nhà tù gần Olenivka, nơi 53 tù binh Ukraine thiệt mạng trong một vụ nổ hôm 29/7.
Phúc trình cho biết các nhà nghiên cứu Yale mới xác định được những xáo trộn trên mặt đất phù hợp với những ngôi mộ cá nhân hoặc tập thể vào đầu tháng 4, trùng khớp với lời kể của một cựu tù nhân báo cáo rằng những người bị giam giữ đã bị buộc phải đào mộ vào khoảng thời gian đó.
Mặc dù các nhà nghiên cứu không đưa ra kết luận nào về số phận của các tù binh Ukraine tại nhà tù, nhưng họ cũng xác nhận có những xáo trộn khác ở những nơi khác trong khu nhà vốn bị chiếm đóng hôm 27/7, trước khi xảy ra vụ nổ ở Olenivka. Tờ New York Times trước đó đã đưa tin về những xáo trộn tại khu phức hợp vào tháng 7.
“Các điều kiện đã hoàn toàn chín muồi cho việc lạm dụng cực độ và trong nhiều trường hợp, như đã thấy ở Olenivka, chúng tôi thấy những dấu hiệu cho thấy có lẽ có một đám cháy cấp độ 5,” ông Raymond nói, đồng thời cho biết thêm là không biết có bao nhiêu thường dân đã đi qua hoặc vẫn đang bị giam giữ tại các địa điểm này.
Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao Nga, và tòa đại sứ của họ ở Washington đã không trả lời ngay các yêu cầu bình luận.
Các quan chức Ukraine đã cáo buộc Nga tống xuất hàng trăm nghìn người khỏi các khu vực bị Nga chiếm đóng ở Ukraine.
Moscow đã phủ nhận việc cố tình nhắm mục tiêu vào thường dân kể từ khi xâm lược Ukraine hôm 24/2 trong cái mà họ gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt” và nói rằng họ đang cung cấp viện trợ nhân đạo cho những người muốn rời đi.
Tòa đại sứ Nga tại Washington hồi tháng 7 nói các cáo buộc của Hoa Kỳ về việc giam giữ người Ukraine trong các khu vực bị chiếm đóng là một nỗ lực nhằm kích động “chứng sợ Nga” và bôi nhọ các lực lượng vũ trang Nga.
Trách nhiệm
Phúc trình ngày 25/8 tập trung vào khu vực Donetsk, nơi Nga và Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng đã nắm quyền kiểm soát phần lớn thành phố Mariupol vào tháng Ba. Thị trưởng thành phố cho biết hồi tháng Tư rằng khoảng 40.000 thường dân từ thành phố đã bị cưỡng bức di chuyển vào lãnh thổ do Nga kiểm soát hoặc bị đưa sang Nga.
Phúc trình đã xác định một hệ thống đưa thường dân ở các khu vực bị ảnh hưởng bởi xung đột đi đăng ký và thẩm vấn trước khi họ được thả, bị giam, hoặc bị chuyển đến Nga.
Các nhà nghiên cứu đã kiểm chứng được 21 địa điểm với ít nhất 5 nguồn độc lập và tin rằng ít nhất có thêm 7 địa điểm khác là một phần của hệ thống thanh lọc và có thể được kiểm chứng vào một ngày sau đó, ông Raymond nói.
Hội đồng Tình báo Quốc gia Hoa Kỳ vào tháng 6 cho biết đã xác định được 18 địa điểm có thể được sử dụng để thanh lọc ở Ukraine và miền Tây nước Nga.
Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 25/8 trong một tuyên bố một lần nữa kêu gọi Nga dừng tất cả các hoạt động thanh lọc và cưỡng bức trục xuất và cho các quan sát viên bên ngoài được tiếp cận.
Diễn đàn