Ngoại trưởng Clinton chỉ ghé lại phi trường Santiago vài giờ đồng hồ. Tại đó bà đã gặp gỡ Tổng thống Michelle Bachelet và Tổng thống tân cử Sebastian Pinera, và bà đã trao đợt thiết bị viện trợ đầu tiên gồm 25 máy điện thoại vệ tinh vốn đang rất cần tại Chile.
Nhưng Ngoại trưởng Clinton hứa rằng Hoa Kỳ dự trù sẽ hồi đáp về một danh sách các thiết bị và vật dụng khẩn cấp do Chile yêu cầu, bao gồm các trạm phẫu thuật lưu động và các hệ thống lọc nước. Bà nói rằng cam kết viện trợ của Hoa Kỳ dành cho Chile sẽ có tính cách dài hạn.
Bà Clinton nói: “Chúng tôi sẵn sàng để đưa đến những gì mà chúng tôi được yêu cầu ngay vào lúc này, và chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì quan hệ đối tác và thân hữu với Chile về lâu về dài. Chúng tôi sẽ có mặt ở đây để giúp đỡ trong khi những người khác rời khỏi đây, bởi vì chúng tôi có cam kết đối với quan hệ đối tác và thân hữu với Chile.”
Tổng thống Bachelet nói rằng trận động đất vừa qua – một trong những trận động đất mạnh nhất từng ghi nhận được – đã làm hư hại nửa triệu nhà cửa, và ảnh hưởng đến cuộc sống của hai triệu người dân Chile, trong khi các chi phí khắc phục hậu quả thiên tai đến lúc này chưa thể tính toán được.
Bà Bachelet nói: “Tôi chưa thể trả lời được là phải tốn kém bao nhiêu để xây dựng, tái thiết mọi thiệt hại này. Điều duy nhất tôi có thể nói là mức độ tốn kém sẽ rất cao. Chile có khả năng, đất nước chúng tôi có đủ kỹ sư, chúng tôi có đủ nguồn nhân lực. Nhân sự của chúng tôi được đào tạo đầy đủ để đảm đương những công việc đó. Tuy nhiên tôi nghĩ cần nhiều thời gian, và điều đó cũng có nghĩa là tốn rất nhiều tiền của.”
Tổng thống Bachelet nói rằng Chile, nước đang trong tình trạng thặng dư ngân sách và mậu dịch, có thể sẽ vay được chi phí tái thiết với lãi suất ưu đãi của Ngân hàng Thế giới và các định chế khác, mặc dù đó sẽ là quyết định của chính quyền Penera kế nhiệm.
Ông Pinera, người sẽ tuyên thệ nhậm chức tổng thống vào tuần tới, ước tính mức độ thiệt hại do trận động đất gây ra vào khoảng 30 tỉ đôla, tương đương với 15% tổng sản lượng kinh tế hàng năm của Chile.
Tuy nhiên, ông Pinera nói rằng thiên tai này không nhất thiết khiến ông phải đi ngược lại với những cam kết khi tranh cử về việc tạo ra công ăn việc làm, và mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức 6% một năm, mà trong bối cảnh hiện nay thì tiến trình tái thiết cũng sẽ đòi hỏi nguồn lao động rất lớn.
Ông Pinera nói rằng đây không phải là lúc để chỉ trích cách thức của chính phủ khuynh tả đối phó với cuộc khủng hoảng.
Nhưng ông Pinera than phiền về các vụ hôi của và phá hoại xảy ra tại một số khu vực kể cả tại Concepcion, thành phố lớn thứ hai của Chile này đã bị trận động đất phá hủy nặng nề. Ông Pinera phát biểu qua lời của thông dịch viên.
Ông Pinera cho rằng tình trạng này hoàn toàn không thể chấp nhận được. Nó chỉ làm cho thảm họa mà chúng ta đang gặp phải càng trở nên tệ hại hơn. Ông hy vọng chính phủ sử dụng mọi công cụ cần thiết để ngăn chặn tội phạm và tái lập trật tự. Ông nói rằng nếu cần đến thêm quân đội, thêm nhân lực, thì cứ huy động.
Ông Pinera, người theo Đảng Quốc gia Phục hưng hữu khuynh, nói rằng ông có thể sẽ gia hạn tình trạng quốc gia gặp thảm họa mà Tổng thống Bachelet đã ban hành để cho phép quân đội tiếp tục các nỗ lực cứu hộ.
Trả lời các câu hỏi, Ngoại trưởng Clinton nói rằng mặc dù Chile đề nghị những thiết bị có liên quan đến quân sự như những chiếc cầu lưu động để đáp ứng các nhu cầu cứu nạn sau thiên tai động đất, kế hoạch cử quân nhân Mỹ đến Chile hiện không được thảo luận đến.
Hôm nay tại Brasilia, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ mở các cuộc hội đàm với Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva. Trong số các đề tài thảo luận sẽ có vấn đề các biện pháp chế tài mới có khả năng sẽ áp dụng đối với Iran liên quan đến chương trình hạt nhân của Tehran. Brazil, nước có các quan hệ rộng lớn với Iran, hiện là một thành viên của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc.
Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Hillary Clinton đang có mặt tại Brasilia để gặp các nhà lãnh đạo Brazil tiếp theo sau chặng dừng tại Chile, nơi bà đã cam kết viện trợ dài hạn của Hoa Kỳ để giúp đất nước vừa bị thiên tai động đất gây thiệt hại nặng nề này. Các giới chức Chile nói rằng ước tính mức độ thiệt hại lên đến hàng chục tỉ đôla. Từ Brasilia, thông tín viên David Gollust của đài VOA gởi về bài tường trình sau đây.
