15 bang và thủ đô Washington DC ngày 6/9 nộp đơn kiện Tổng thống Donald Trump về quyết định chấm dứt chương trình bảo vệ và mang lại phúc lợi cho những di dân được cha mẹ đưa sang Mỹ bất hợp pháp từ khi còn nhỏ.
Đơn kiện của các bang do một nhóm các tổng chưởng lý thuộc đảng Dân chủ đệ nạp nhằm bảo vệ đối tượng của Chương trình Hoãn thực thi trục xuất đối với những người tới Mỹ bất hợp pháp từ khi còn nhỏ (DACA). Lý lẽ được đưa ra là kinh tế của các tiểu bang nguyên đơn sẽ bị tổn hại nếu cư dân trong bang bị mất tình trạng hợp lệ.
Đơn kiện muốn tòa can thiệp ngăn chặn quyết định của Tổng thống Trump và duy trì DACA.
Đơn kiện chỉ ra những phát biểu của ông Trump trong chiến dịch tranh cử Tổng thống 2016 và tố cáo rằng quyết định của ông Trump phần nào đó xuất phát từ động cơ phân biệt đối xử chống lại di dân Mexico, vốn là những đối tượng chủ yếu hưởng lợi từ DACA.
Tổng chưởng lý New York, Eric Schneiderman, đi đầu trong nỗ lực pháp lý này tại quận Eastern, New York. Ông cho biết 42 ngàn cư dân New York nằm trong chương trình DACA và sự cáo chung của chương trình này sẽ là một mất mát khủng khiếp đối với họ cũng như gây ra thiệt hại kinh tế to lớn đối với bang New York.
Phản hồi về vụ kiện, Bộ Tư pháp lưu ý DACA được thực thi theo một sắc lệnh của cựu Tổng thống Barack Obama chứ không thông qua một hành động lập pháp của Quốc hội.
Người phát ngôn của Bộ Tư pháp, Devin M. O’Malley, cho biết Bộ sẽ bênh vực quan điểm của chính quyền Trump.
Quyết định của Tổng thống Trump hôm 5/9 chấm dứt một chương trình kéo dài 5 năm nay xuất phát từ thời chính quyền Barack Obama và cũng đồng thời khiến tương lai của gần 800 ngàn di dân trẻ tuổi đang sinh sống và làm việc tại Mỹ trở nên bất định. Hành động của chính quyền Trump khơi mào chỉ trích từ các lãnh đạo doanh nghiệp và tôn giáo, thị trưởng, thống đốc, giới cổ súy cho quyền tự do dân sự, các công đoàn, và những nhà lập pháp phe Dân chủ.
DACA sẽ kết thúc dứt điểm vào ngày 5/3 năm sau. Tổng thống Trump nay chuyển trách nhiệm sang cho Quốc hội do phe Cộng hòa kiểm soát, nói rằng tùy thuộc vào các nhà lập pháp có thông qua hay không một đạo luật di trú có thể định đoạt số phận của những người được chương trình DACA bảo vệ trong mấy năm nay.
Tuy nhiên, thống đốc Washington, một trong số các bang đệ đơn kiện, chỉ trích việc Tổng thống không tham gia tìm giải pháp chung cuộc về DACA mà đẩy sang Quốc hội. Tại cuộc họp báo loan tin về vụ kiện, Thống đốc Jay Inslee nói: “Tổng thống không thể chỉ biết đặt chuyện này lên vai Quốc hội. Ông phải có trách nhiệm điều chỉnh nó.
Cùng ngày Bộ trưởng Tư pháp Sessions tuyên bố DACA bị xóa sổ hôm 5/9, Tổng thống Trump khẳng định ông hết sức thông cảm với những người bị ảnh hưởng.
Ngoài ra, đơn kiện của các tiểu bang và vùng thủ đô còn lập luận rằng Tòa Bạch Ốc không tuân thủ đúng quy trình khi thay đổi chính sách.
Các chuyên gia luật cho rằng kiện việc Tổng thống Trump bỏ DACA có thể sẽ dẫn tới một ‘cuộc chiến tăng tiến’ vì thường Tổng thống có quyền khá rộng xét về mặt thực thi chính sách di trú.
