Thái Lan rút khỏi ủy ban di sản thế giới vì tranh chấp với Campuchia

Thái Lan rút khỏi Công ước Di sản thế giới của Tổ chức Giáo dục - Khoa học - Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) vì tranh chấp sôi sục với Campuchia về ngôi đền 900 năm tuổi tại khu vực biên giới hẻo lánh giữa hai nước.

Thái tuyên bố quyết định này bắt nguồn từ điều mà họ gọi là quyết định gây bất bình của cơ quan quản lý Di sản Thế giới khi đưa kế hoạch quản lý đền Preah Vihear do Campuchia soạn thảo vào nghị trình làm việc của cơ quan này. Thái Lan nhất mực yêu cầu giải quyết tranh chấp biên giới với Campuchia qua các cuộc đàm phán song phương và ngần ngại trước các nỗ lực bên ngoài từ Liên hiệp quốc và khối ASEAN nhằm xoa dịu căng thẳng.

Một số cuộc đụng độ quân sự đã xảy ra giữa Thái và Campuchia kể từ đầu tháng 2 năm nay, khiến hơn 20 người thiệt mạng và hàng ngàn người bị thất tán.

Thái Lan nói rằng việc họ rút khỏi Công ước Di sản thế giới của Tổ chức Giáo dục - Khoa học - Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) bắt nguồn từ quyết định mà họ cho là gây thất vọng của ủy ban quản trị Di sản Thế giới đưa kế hoạch quản trị ngôi đền do Campuchia đề nghị vào nghị trình thảo luận. Bangkok một mực cho rằng vấn đề phân định ranh giới hiện còn trong vòng tranh cãi phải được giải quyết trước khi xét đến bất cứ một kế họach quản trị nào.

Thái Lan cũng một mực đòi rằng những vấn đề đó phải được giàn xếp trong các cuộc thảo luận trực tiếp với Phnom Penh, và đã cản trở những nỗ lực của Liên Hiệp Quốc và Hiệp Hội các Quốc gia Đông Nam Á ASEAN nhắm giảm bớt những căng thẳng.

Hồi tháng 5, Campuchia yêu cầu Tòa án Công lý Quốc tế, tòa án cao nhất của Liên hiệp quốc, buộc Thái Lan rút quân ra khỏi vùng đất tranh chấp gần ngôi đền. Chưa có phán quyết nào được công bố.

Ngôi đền Campuchia gọi là Preah Vihear mà Thái Lan gọi là Phra Viharn được công bố là di sản thế giới năm 2008. Đôi bên đều đồng ý là ngôi đền nằm trên lãnh thổ Campuchia. Tranh chấp xoay quanh khu vực xung quanh dẫn tới ngôi đền, chỉ tới được ngôi đền bằng cách băng qua lãnh thổ của Thái.