Người đứng đầu NATO ngày 7/7 loan báo liên minh quân sự này sẽ thống nhất tại một hội nghị thượng đỉnh vào tuần tới về cách đưa Kyiv đến gần hơn với việc gia nhập NATO, trong khi Tổng thống Ukraine nỗ lực kêu gọi ủng hộ Ukraine vào NATO trong chuyến công du một số nước NATO.
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đến thăm Cộng hòa Czech và Slovakia một ngày sau khi tới Bulgaria và dự kiến sẽ tới Thổ Nhĩ Kỳ sau đó trong ngày 7/7.
Tại Praha, ông đã giành được cam kết ủng hộ Ukraine gia nhập NATO “ngay khi chiến tranh (với Nga) kết thúc” và tại Sofia ông đã giành được sự ủng hộ để trở thành thành viên “ngay khi các điều kiện cho phép.”
Slovakia nói câu hỏi về tư cách thành viên của Kyiv là “khi nào” chứ không phải là “được hay không”.
Tại một cuộc họp báo ở Bratislava, ông Zelenskyy nói ông mong đợi sự thống nhất giữa các quốc gia thành viên NATO tại hội nghị thượng đỉnh ngày 11-12 tháng 7 ở Vilnius và muốn các bước cụ thể đối với việc gia nhập liên minh của Ukraine.
“Có sức mạnh trong sự thống nhất của NATO,” ông nói, thêm rằng những câu hỏi chưa quyết định về tương lai của Ukraine trong NATO và tư cách thành viên đang chờ giải quyết của Thụy Điển là “mối đe dọa đối với sức mạnh của liên minh.”
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ những gì Ukraine sẽ được trao tại thủ đô của Lithuania. Liên minh bị chia rẽ về việc Ukraine nên tiến tới tư cách thành viên nhanh chóng như thế nào và một số quốc gia cảnh giác với bất kỳ bước đi nào có thể đưa NATO đến gần hơn chiến tranh với Nga.
Ông Zelenskyy thừa nhận rằng Kyiv khó có thể gia nhập NATO khi đang có chiến tranh với Nga.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tái khẳng định quan điểm của ông rằng Ukraine sẽ trở thành thành viên.
Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Brussels, ông Stoltenberg nói: “Hội nghị thượng đỉnh của chúng tôi sẽ gửi đi một thông điệp rõ ràng: NATO đoàn kết và sự gây hấn của Nga sẽ không phải không trả giá”.
Tổng thống Slovakia, Zuzana Caputova, cho biết bà kỳ vọng hội nghị thượng đỉnh sẽ tạo ra sự hợp tác chính trị và thực tế sâu sắc hơn với Ukraine, “ví dụ như dưới hình thức thành lập Hội đồng NATO-Ukraine.”
Tổng thống Nga Vladimir Putin viện dẫn sự mở rộng của NATO về phía biên giới Nga trong hai thập niên qua là lý do khiến ông quyết định gửi hàng chục nghìn quân đến Ukraine vào ngày 24/2/2022.
Ông đã đe dọa có hành động nếu Ukraine gia nhập NATO.
Thảo luận ở Thổ Nhĩ Kỳ
Bất chấp sự tức giận của Nga, Thủ tướng Czech Petr Fiala nói trong một cuộc họp báo với ông Zelenskyy ở Praha rằng ông mong muốn tất cả các đồng minh NATO ủng hộ Ukraine trong nguyện vọng trở thành thành viên.
“Tôi tin rằng tương lai của Ukraine là ở Liên hiệp châu Âu, tương lai của Ukraine là ở NATO, và điều này sẽ đảm bảo rằng tình huống như chúng ta đang trải qua ở châu Âu sẽ không xảy ra nữa”, ông Fiala nói.
Ông Zelenskyy và ông Fiala đã đến thăm đài tưởng niệm dành riêng cho các cuộc biểu tình Cách mạng Nhung năm 1989 của Czechoslovakia nhằm lật đổ chế độ cộng sản một cách hòa bình. Chủ tịch Hạ viện đã đưa cho ông Zelenskyy một chiếc áo phông đen có dòng chữ “Nga là một quốc gia khủng bố”, một cụm từ trong nghị quyết quốc hội năm 2022.
Praha là ủng hộ viên mạnh mẽ của Kyiv, cung cấp viện trợ quân sự và các trợ giúp khác, và ông Fiala hứa hẹn sẽ cung cấp thêm máy bay trực thăng tấn công và hàng trăm nghìn viên đạn đường kính lớn.
Ông Zelenskyy hoan nghênh “gói phòng thủ mới, mạnh mẽ, rất kịp thời” nhưng cho biết cần thêm vũ khí.
“Không có vũ khí tầm xa, không chỉ khó thực hiện nhiệm vụ tấn công mà còn khó thực hiện chiến dịch phòng thủ”, ông nói. “Trước hết, chúng tôi đang nói về các hệ thống tầm xa với Hoa Kỳ và hiện giờ việc này chỉ phụ thuộc vào họ.”
Kyiv nói họ đã giành lại một cụm làng ở miền nam Ukraine kể từ khi phát động cuộc phản công vào đầu tháng 6, nhưng họ thiếu hỏa lực và không quân yểm trợ để đạt được tiến bộ nhanh hơn.
Sau cuộc hội đàm ở Praha và Slovakia, ông Zelenskyy dự kiến gặp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ở Istanbul.
Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho biết hai nhà lãnh đạo sẽ thảo luận về khả năng gia hạn thỏa thuận ngũ cốc thời chiến cho phép xuất khẩu ngũ cốc Ukraine an toàn qua Biển Đen.
Nga, tức giận về các khía cạnh của việc thực hiện thỏa thuận ngũ cốc, đã đe dọa sẽ không cho phép gia hạn thêm sau ngày 17/7.
Diễn đàn