Các nhà đàm phán tại Quốc hội Hoa Kỳ công bố một dự luật hôm 3/3 mà qua đó sẽ tài trợ cho các bộ phận quan trọng của chính phủ trong suốt thời gian còn lại của năm tài chính vốn bắt đầu từ tháng 10 năm ngoái đến cuối tháng 9 năm nay.
Trong số các điều khoản trong gói phân bổ ngân sách có các khoản quỹ quan trọng để chống lại Trung Quốc ở Thái Bình Dương trong khuôn khổ thỏa thuận được ký năm ngoái có tên là Hiệp ước Liên kết Tự do, hay COFA.
Theo thỏa thuận, Micronesia, Palau và Quần đảo Marshall sẽ nhận được 7 tỷ đô la viện trợ kinh tế trong vòng 20 năm. Đổi lại, Washington sẽ cung cấp khả năng phòng thủ cho họ và có thể từ chối không cho Trung Quốc tiếp cận vùng lãnh hải của họ, một khu vực hàng hải rộng hơn lục địa Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ đã có các thỏa thuận tương tự có hiệu lực với Micronesia và Marshalls từ năm 1986 và với Palau từ năm 1994. Công dân từ các quốc gia này được phép đi lại, sống và làm việc tại Hoa Kỳ với tư cách không di dân.
Dân biểu Aumua Amata Coleman Radewagen, người đại diện cho lãnh thổ Samoa thuộc Mỹ, nói với đài VOA hôm 3/3 rằng Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã báo tin cho hay sáng sớm ngày 2/3.
Bà Radewagen nói sau đó bà đã gọi điện cho tổng thống của ba đồng minh Thái Bình Dương để chia sẻ thông tin chi tiết.
Bà nói với VOA trong một email: “Các thỏa thuận COFA gửi đi một thông điệp rõ ràng về cam kết của Hoa Kỳ đối với khu vực Thái Bình Dương và thể hiện lập trường quốc tế mạnh mẽ rất cần thiết cho các lý tưởng dân chủ và tự do”.
Thượng nghị sĩ Mazie Hirono, một đảng viên Đảng Dân chủ, người từ lâu đã ủng hộ việc tài trợ toàn bộ cho thỏa thuận này, đưa ra một tuyên bố vào tối ngày 3/3: “Khi chúng ta nỗ lực chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương, những thỏa thuận này cực kỳ quan trọng đối với an ninh quốc gia của chúng ta và các đồng minh của chúng ta, cũng như đối với hàng chục nghìn công dân COFA đang sống, làm việc và nộp thuế ở Hoa Kỳ”.
Động thái này được đưa ra sau khi 26 thượng nghị sĩ, bao gồm Thượng nghị sĩ Joe Manchin, đảng viên Đảng Dân chủ và John Barrasso, đảng viên Đảng Cộng hòa, kêu gọi lãnh đạo Thượng viện đưa ra những nội dung mà trước đó đã bị loại khỏi dự luật chi tiêu an ninh của Thượng viện vào ngày 12 tháng 2.
Các thượng nghị sĩ viết: “Việc không hành động về COFA sẽ mở ra cơ hội cho ảnh hưởng và tài trợ tham nhũng nhiều hơn của Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa trong khu vực”.
Lãnh đạo các đảo Thái Bình Dương vẫn thận trọng.
Theo trang tin Islands Business, Tổng thống Hilda Heine của Quần đảo Marshall đã phát biểu hôm 1/3 rằng: “Đất nước của chúng ta là một đồng minh kiên định của Hoa Kỳ, nhưng điều đó không nên xem nhẹ”.
Tổng thống Palau Surangel Whipps, Jr. nói với VOA: “Chúng tôi rất vui mừng khi các nhà lãnh đạo của cả hai viện Quốc hội và Tòa Bạch Ốc đã đạt được sự đồng thuận...Chúng tôi cảm ơn bạn bè của chúng tôi ở cả hai đảng vì đã tiếp tục hỗ trợ và hợp tác.”
Diễn đàn