Tổng thống Mỹ Barack Obama tự hào ca ngợi sự khởi đầu của mối quan hệ mới giữa Mỹ và Cuba sau 50 năm thù địch và phản ứng một cách ngoại giao đối với sự qua đời của cố Chủ tịch Fidel Castro với việc chia buồn tới gia đình của ông. Trong khi đó Tổng thống đắc cử Donald Trump đã chỉ trích các chính sách về Cuba của ông Obama và đã đưa ra một tuyên bố cứng rắn và gọi ông Fidel Castro là một nhà độc tài tàn ác. Những sự khác biệt trong giọng điệu có thể đã cho thấy một sự chuyển đổi lớn trong mối quan hệ giữa Washington và Havana.
Tổng thống Obama xem việc mở lại quan hệ của Mỹ với Cuba sau hơn 50 năm bất hòa cay đắng là một trong những thành tựu về chính sách ngoại giao đáng chú ý của ông. Ông đã tới thăm quốc đảo vùng Caribe này vào tháng 3 và trở thành tổng thống đương nhiệm đầu tiên của Mỹ đi thăm nước Cộng sản Cuba kể từ năm 1928.
Tổng thống Obama: "Tôi tới đây để vùi chôn đi những tàn tích cuối cùng của cuộc chiến tranh lạnh giữa các quốc gia châu Mỹ."
Hai nước đã mở lại các đại sứ quán sau hơn 50 năm. Các tàu du lịch của Mỹ giờ đang cập bến Cuba và đã có các chuyến bay thường xuyên của các hãng hàng không Mỹ tới quốc đảo này. Nhưng cái chết của cựu chủ tịch 90 tuổi Fidel Castro và sự thắng cử của ông Donald Trump của đảng Cộng hòa đang dấy lên những câu hỏi về việc điều gì sẽ xảy ra đối với sự nồng ấm hơn trong mối quan hệ Mỹ-Cuba. Một cố vấn cấp cao của ông Trump, bà Kellyanne Conway, nói với chương trình This Week đài truyền hình ABC News hôm Chủ nhật rằng ông Trump sẵn sàng xem xét các khả năng có thể để thiết lập lại mối quan hệ của Mỹ với Cuba nhưng ông Trump sẽ yêu cầu một số nhượng bộ.
Bà Conway cho biết: "Nhưng chúng tôi giữ vững quan điểm về việc mở lại quan hệ ngoại giao, như Tổng thống Obama đã làm, với Cuba và Fidel Castro trong vài năm gần đây, mà không đổi lại được cái gì, từ vấn đề tù nhân chính trị, cho tới việc đảm bảo rằng người dân trên quốc đảo này phải được tự do về chính trị và kinh tế. Chính tôi đã gặp những người đó, các nạn nhân chịu sự đàn áp, tra tấn và giam cầm của ông Fidel Castro."
Sự chuyển dịch trong chính sách của ông Obama đối với Havana cũng đã bị một số nhà lập pháp từ cả 2 đảng chính chỉ trích, bao gồm cả Thượng nghị sỹ Ted Cruz, người có cha là người gốc Cuba.
Thượng nghị sỹ Cruz nói: "Tôi rất hy vọng rằng chúng ta không nhìn thấy bất kỳ một quan chức chính phủ Mỹ nào tới dự lễ tang của Fidel Castro. Tôi hy vọng chúng ta không thấy ông Barack Obama và ông Joe Biden và bà Hillary Clinton và những người của đảng Dân chủ xếp hàng tiễn đưa một bạo chúa ác độc và một kẻ tàn sát."
Nhà Trắng chưa loan báo ai sẽ đi dự lễ tang của cố Chủ tịch Cuba Fidel Castro vào ngày 4/12. Mặc dù chính sách ngoại giao tương lai của Mỹ đối với Havana vẫn chưa chắc chắn, ông Trump dường như sẽ đồng tình với tuyên bố của Tổng thống Obama rằng người dân Cuba phải biết rằng họ có một người bạn và một đối tác ở Hoa Kỳ.
