Ngân sách liên bang 2 ngàn 900 tỷ đô la mà tổng thống Bush gửi tới quốc hội hôm thứ hai đang bị phe Dân chủ đa số tại quốc hội tiếp đón lạnh nhạt. Thông tín viên Dan Robinson của đài VOA có bài tường thuật về những chỉ trích của phe dân chủ về các lãnh vực đối nội và đối ngoại, cùng phản ứng của phe cộng hòa thiểu số tại quốc hội.
Đây là lần đầu tiên ngân sách của tổng thống Bush phải đối đầu với một quốc hội trong đó hạ viện và thượng viện đều do đảng Dân chủ kiểm soát và cương quyết cứu xét kỹ lưỡng kế hoạch chi tiêu của tổng thống.
Ngân sách gần 3,000 tỷ đôla này muốn tiết kiệm ít ra là 78 tỷ đôla trong năm năm tới bằng cách giảm bớt sự gia tăng trong các chương trình bảo hiểm y tế Medicare và Medicaid được dân chúng ưa chuộng và có tính cách nhạy cảm về mặt chính trị, đồng thời yêu cầu quốc hội cắt giảm thuế vĩnh viễn.
Vì bị đảng Dân chủ và những người Cộng hòa bảo thủ về mặt tài chánh chỉ trích gay gắt, tổng thống Bush nói rằng kế hoạch của ông sẽ dần dần đưa ngân sách tới chỗ thặng dư vào trước năm 2012.
Dân biểu John Spratt, chủ tịch ủy ban ngân sách hạ viện, nói rằng một cái nhìn thực tế vào ngân sách này cho thấy là nó sẽ đưa đất nước tới chỗ nợ nần chồng chất hơn nữa.
Khi nhìn vào ngân sách này một cách thực tế chúng ta sẽ thấy rằng đây không phải là một cái gì mới lạ hay khác biệt, không phải là một sự cam kết mới về trách nhiệm tài chánh, mà vẫn là một cái gì cũ rích.
Chủ tịch ủy ban ngân sách thượng viện Kent Conrad tóm tắt quan điểm của ông về đề nghị của tổng thống như sau:
Cũng giống như những đề nghị trước đây của tổng thống tôi cho rằng đề nghị mới này đầy rẫy những món nợ và những sự lừa dối, tách rời khỏi thực tế, và tiếp tục đưa nước Mỹ theo một chiều hướng sai lầm.
Tuy nhiên, giám đốc ngân sách của tổng thống là ông Rob Portman thì gọi ngân sách này là một tin mừng cho dân chúng Mỹ.
Đây là một ngân sách khả tín và trong sáng. Thay vì vẽ ra một hình ảnh tươi đẹp về lợi nhuận để cân bằng ngân sách, chúng tôi đã theo đuổi một đường lối thận trọng. Chúng tôi đã trình bày đầy đủ các phí tổn chiến tranh trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ tổng thống, và trong một phần của năm 2009. Chúng tôi cũng đã bao gồm những phí tổn chiến tranh như là một phần của ngân sách năm nay, theo một phương cách trong sáng hơn, hợp thời hơn và bao quát hơn từ trước tới nay.
Ông Portman có ý đề cập đến số tiền 141 tỷ đôla mà chính phủ đã yêu cầu cho các hoạt động tại Iraq và Afghanistan trong tài khóa 2008 bắt đầu vào tháng 10 năm nay.
Tuy nhiên tổng thống Bush cũng đã yêu cầu có 93 tỷ đôla cho một ngân khoản khẩn cấp, mà nếu cộng chung với các ngân khoản khác đã được chấp thuận trong năm ngoái, sẽ khiến số chi tiêu cho Iraq và Afghanistan trong năm 2007 lên tới khoảng 163 tỷ đôla.
Theo quan điểm của dân biểu dân chủ Ike Skelton thì đây là một con số khổng lồ, và ông thề quyết sẽ dùng Ủy ban quân vụ của ông để cứu xét ngân sách này một cách cẩn thận.
Phản ứng của phe cộng hòa tại hạ viện đã chú trọng vào điều mà họ gọi là những đề nghị hơp lý trong kế họach của tổng thống, đồng thời chống việc tăng thuế,và hối thúc đảng dân chủ hợp tác với họ để đi tới chổ dung hòa.
Về phần đối ngoại của ngân sách này, tân chủ tịch Ủy ban đối ngoại của hạ viện là dân biểu Tom Lantos chê trách ngân sách này là không đóng góp đầy đủ vào các hoạt động duy trì hòa bình tại Sudan, Congo, Liberia, Haiti và Liban.
Cuộc tranh luận về ngân sách này giờ đây đã bắt đầu khi các ủy ban quốc hội yêu cầu các giới chức trong chính phủ Bush lên tiếng giải thích về những ngân khoản mà họ yêu cầu trong ngân sách này.
Tuần này, ngoại trưởng Condoleezza Rice và bộ trưởng quốc phòng Robert Gates cùng nhiều giới chức khác sẽ ra trước các ủy ban hạ viện. Các ủy ban này cũng đang cứu xét những vấn đề như các ngân khoản của Hoa kỳ dành cho công cuộc tái thiết Iraq.
