Trung Quốc cảnh cáo công ty dầu khổng lồ ExxonMobil của Mỹ là nên rút ra khỏi một vụ khai thác ngoài khơi vùng duyên hải Việt Nam vì dự án này vi phạm vào chủ quyền của Trung Quốc.
Theo hai thông tấn Xã Reuters và AFP, lời cảnh cáo vừa kể được đưa ra trong một bài đăng trên báo South China Morning Post số ra Chủ Nhật vừa rồi tại Hồng Kông.
Bài báo, nói là trích dẫn nhũng nguồn tin thân cận với công ty dầu của Mỹ, cho biết các nhà ngoại giao của Trung Quốc tại Hoa Kỳ đã nhiều lần đưa ra những lời phản kháng bằng miệng với giới lãnh đạo của công ty ExxonMobil trong những tháng gần đây, đồng thời cũng cảnh cáo luôn rằng lợi ích kinh doanh trong tương lai của công ty dầu này với Hoa Lục có thể bị thiệt hại.
Những vụ phản đối vừa kể liên quan tới một thỏa hiệp hợp tác sơ khởi giữa công ty dầu khí quốc doanh Petrovietnam và công ty Exxon Mobil của Mỹ liên quan tới việc khai thác vùng duyên hải trung và nam bộ Việt Nam trong biển Đông.
Tin không nói rõ thỏa hiệp hợp tác này ký kết khi nào. Bản tin vừa kể trích dẫn những nguồn tin không tiết lộ danh tánh nói rằng công ty ExxonMobil tin là Việt Nam có chủ quyền tại những vùng công ty đang khai thác, nhưng cũng không coi nhẹ những lời cảnh giác của Trung Quốc.
Bài báo nói rằng Bộ Ngoại Giao Trung Quốc chưa trả lời ngay những câu hỏi liên quan tới hiện tình, và một phát ngôn viên của ExxonMobil cũng từ chối thảo luận về chuyện công ty đã có một tiếp xúc nào với phía Trung Quốc hay chưa.
Tuy nhiên, bài báo trích dẫn lời phát ngôn viên Lê Dzũng của Bộ Ngoại Giao Việt Nam nói rằng cần phải nhận định rõ ràng rằng việc Việt Nam làm ăn với các đối tác dầu lửa nước ngoài đều hoàn toàn nằm trong những quyền về mặt pháp lý và chủ quyền của Việt Nam. Trung Quốc và Việt nam có một số bất đồng dai dẳng về vấn đề lãnh thổ.
Hai nước hiện tranh chấp chủ quyền về dãy đảo Trường Sa trong biển Đông mà người ta nghi là có một số lượng dự trữ lớn dầu lửa và khí đốt. Đài Loan, Brunei, Malaysia và Philippines cũng nhận chủ quyền dẫy đảo này.
Trung Quốc hậu thuẫn cho người Việt Cộng Sản trong cuộc chiến kéo dài nhiều thập niên chống miền Nam và người Mỹ bảo trợ, nhưng Việt Nam lâu nay vẫn ngám ngẩm nước láng giềng to lớn này ở phương Bắc, và trong năm 1979, hai nước đã giao chiến với nhau trong một cuộc chiến tranh biên giới ngắn ngủi sau khi Việt Nam xâm chiếm Kampuchea và lật đổ chính phủ Khmer Đỏ sát nhân ủng hộ chính phủ Bắc Kinh.
Tuy Việt Nam và Trung Quốc đã thỏa thuận hợp tác trong việc khai thác dầu và khí đốt trong vịnh Bắc Việt, năm ngoái công ty dầu BP đã ngưng các kế hoạch mở những vụ khai thác bên ngoài vùng duyên hải phía nam Việt Nam, viện cớ là có căng thẳng về vấn đề lãnh thổ.
Trong tháng Chạp năm ngoái, Trung Quốc đã trách cứ Việt Nam sau khi xảy ra những vụ biểu tình phản kháng bên ngoài trụ sở Đại Sứ Quán Trung Quốc tại Hà Nội để công bố rằng chủ quyền hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa là của người Việt.
