Hôm 29/4, Việt Nam lên tiếng phản đối lệnh cấm đánh bắt cá của lực lượng Hải cảnh Trung Quốc đối với vùng biển có phạm vi bao gồm một phần Vịnh Bắc Bộ và quần đảo Hoàng Sa mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Ngoài ra, Việt Nam cũng bác bỏ thông tin cho rằng dân quân biển của Việt Nam “đe dọa” lực lượng thực thi pháp luật hàng hải và an ninh quốc phòng của Trung Quốc.
Khi được hỏi về lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc, Phó Phát ngôn Bộ Ngoại giao Đoàn Khắc Việt nói: “Việt Nam phản đối và kiên quyết bác bỏ quyết định đơn phương này của phía Trung Quốc.”
Hôm 27/4, Trung Quốc tiếp tục ra lệnh cấm đánh bắt cá mùa hè năm nay, bắt đầu từ ngày 1/5 tới 16/9. Tân Hoa xã dẫn thông tin từ lực lượng Hải cảnh Trung Quốc tuyên bố sẽ giám sát chặt chẽ hơn “đối với các khu vực ven biển của Trung Quốc nhằm đảm bảo thực thi pháp luật trong lệnh cấm đánh bắt mùa hè, bắt đầu từ 1/5.”
Cổng thông tin Bộ Ngoại giao Việt Nam dẫn lời ông Đoàn Khắc Việt nói: “Quy chế này xâm phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, vi phạm luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, đi ngược lại tinh thần và lời văn của Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), trái với Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam – Trung Quốc.”
Việt Nam cho rằng việc tiến hành các biện pháp bảo tồn nguồn tài nguyên sinh vật cần được tiến hành phù hợp với các quy định có liên quan của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và không được làm phương hại đến quyền chủ quyền và các quyền tài phán trên biển của các nước có liên quan.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao cũng nhắc lại rằng Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cũng như các quyền hợp pháp đối với các vùng biển của Việt Nam được xác định phù hợp với Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).
Tuyên bố của cơ quan ngoại giao Việt Nam được đưa ra như trên dù vài ngày trước đó Chủ tịch Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc nói với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa hôm 26/4 rằng Việt Nam “không để các thế lực thù địch phá hoại” quan hệ hữu nghị Việt – Trung. Ông Phúc cũng nhấn mạnh sự cần thiết của hợp tác chính trị và quân sự.
Lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc năm nay có phạm vi bao phủ các khu vực biển Bột Hải, Hoàng Hải và biển Hoa Đông. Tại Biển Đông lệnh được áp dụng đối với phạm vi từ phía Bắc vĩ độ 12, tức khu vực bao gồm một phần Vịnh Bắc Bộ và quần đảo Hoàng Sa.
Lệnh cấm đánh bắt cá của Bắc Kinh thường bị các nước láng giềng, bao gồm Việt Nam và Philippines phản đối, những nước bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với các vùng biển tranh chấp.
Trung Quốc nói rằng lệnh cấm là nhằm mục đích bảo tồn môi trường. Các tài liệu của chính phủ Trung Quốc cho thấy Trung Quốc đã đơn phương thực thi lệnh cấm này từ năm 1995, chủ yếu nhắm vào các tàu Trung Quốc, nhưng từ năm 2002 họ cũng xử lý cả các tàu đánh cá nước ngoài vi phạm lệnh cấm.
Cũng liên quan đến Biển Đông, hôm 29/4, Việt Nam bác bỏ thông tin một tạp chí của Tập đoàn đóng tàu quốc gia Trung Quốc có bài viết cho rằng lực lượng dân quân biển của Việt Nam đe dọa lực lượng thực thi pháp luật hàng hải và an ninh quốc phòng của Trung Quốc.
Trang Sài Gòn Giải phóng dẫn lời ông Đoàn Khắc Việt nói tại cuộc họp báo:
“Chúng tôi bác bỏ những thông tin không đúng về lực lượng dân quân tự vệ biển của Việt Nam. Việt Nam thực hiện chính sách quốc phòng hòa bình, tự vệ và toàn dân. Theo Luật Dân quân tự vệ năm 2019, dân quân tự vệ biển là một phần của lực lượng dân quân tự vệ Việt Nam, có chức năng, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn trên biển đảo.”
Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam cho rằng dân quân tự vệ biển và các lực lượng chức năng khác hoạt động trên biển “tuyệt đối tuân thủ luật pháp Việt Nam, luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982.”
