Nhật Bản đang có kế hoạch nâng cấp mối quan hệ với Việt Nam lên mức cao nhất, tầm Đối tác Chiến lược Toàn diện, theo các nguồn tin chính phủ ở Tokyo nói với báo The Yomiuri Shimbun.
Các nguồn tin này cho biết rằng Thủ tướng Nhật Fumio Kishida dự kiến sẽ đồng ý nâng mối quan hệ trong cuộc hội đàm với Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng, người dự kiến sẽ thăm Nhật Bản vào đầu tháng tới.
Với việc nâng cấp này, nếu thành hiện thực, Nhật Bản sẽ gia nhập nhóm đối tác chiến lược hàng đầu của Việt Nam, bao gồm Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc và mới nhất là Mỹ.
Việt Nam và Mỹ đã nâng cấp hai bậc chưa từng có tiền lệ, từ cấp thấp nhất – tức Đối tác toàn diện – lên mức cao nhất – tức Đối tác chiến lược toàn diện, khi Tổng thống Joe Biden tới thăm Việt Nam ngày 10 và 11 tháng trước.
Nhật Bản hiện đang là một đối tác đặc biệt của Việt Nam sau khi hai nước nâng cấp từ Đối tác chiến lược lên Đối tác chiến lược sâu rộng vào tháng 3/2014 trong bối cảnh cả hai quốc gia đều lo ngại về việc mở rộng tầm ảnh hưởng của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông.
Thông tin về việc Nhật Bản sẽ nâng cấp quan hệ với Việt Nam được đưa ra không lâu sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Kamikawa Yoko kết thúc chuyến thăm Hà Nội vào tuần trước, trong lúc hai nước kỷ niệm 50 năm thành lập quan hệ ngoại giao.
Khi gặp mặt Chủ tịch Thưởng hôm 10/10, bà Kamikawa, người mới nhậm chức ngoại trưởng Nhật hồi đầu tháng 9, nói rằng Nhật Bản và Việt Nam đã hội tụ đầy đủ các điều kiện để đưa quan hệ lên một tầm cao mới, theo Báo Chính phủ.
Trước đó, khi đưa tin về chuyến thăm của Chủ tịch Thượng viện Nhật Bản Otsuji Hidehisa từ 4-7/9, tờ Nhân Dân nói rằng quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản đã “phát triển mạnh mẽ và toàn diện, với độ tin cậy chính trị cao.” Chuyến thăm của ông Hidehisa được xem là bước cụ thể hóa tinh thần tuyên bố chung của hai nước được đưa ra hồi tháng 11/2021 về hướng tới giai đoạn mới của quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản.
Nhật Bản hiện là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam, đứng thứ nhất về cấp viện trợ phát triển chính thức ODA, thứ hai về hợp tác lao động, thứ ba về đầu tư và du lịch, và thứ tư về thương mại, theo tờ báo ngôn luận của Đảng Cộng sản.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, khi tiếp ông Hidehisa, nói rằng Việt Nam ủng hộ việc nâng cấp quan hệ hai nước lên tầm cao mới, theo VnEconomy.
Việt Nam chưa công bố về chuyến thăm Nhật Bản của ông Thưởng nhưng VOV dẫn lời ông Hidehisa nói tại Hà Nội rằng ông “mong muốn được đón Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng thăm Nhật Bản."
Việc nâng cấp mối quan hệ song phương dự kiến giữa Nhật Bản và Việt Nam mang tính biểu tượng cao, theo tờ Yomuiri Shimbun. Nhật báo uy tín hàng đầu Nhật Bản cho biết chính phủ Tokyo có ý định thúc đẩy sự gắn kết về kinh tế và an ninh, đồng thời hợp tác với Việt Nam để thực hiện hóa chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở do Mỹ dẫn đầu.
Nhật Bản cũng đang xem xét đưa quân đội Việt Nam vào khuôn khổ Hỗ trợ An ninh Chính thức (OSA), được thiết kết nhằm nâng cao khả năng phòng thủ của các quốc gia có cùng chí hướng thông qua việc cung cấp miễn phí thiết bị quốc phòng.
Nhật Bản hồi tháng 9/2021 đã ký kết một thỏa thuận chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng cho Việt Nam, trong đó cho phép chính phủ Tokyo xuất khẩu các thiết bị và công nghệ quốc phòng do Nhật sản xuất tới quốc gia Đông Nam Á nhằm tăng cường hợp tác giữa lo ngại về sự gia tăng ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc về quân sự trong khu vực.
Nói với VTC News, GS-TS Vũ Dương Huân, nguyên giám đốc Học viện Ngoại giao cho rằng mối quan hệ hiện nay giữa Việt Nam và Nhật Bản thực chất là “quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” dù không mang tên này.
Diễn đàn