Bộ trưởng Ngoại giao Úc Penny Wong nói Australia sẽ nâng cấp mối quan hệ chính thức với Việt Nam vì những lợi ích chung của hai nước “trong một trật tự toàn cầu” nhằm bảo vệ các quốc gia “bất kể quy mô hay quyền lực.”
Nói với phóng viên trong một cuộc họp báo hôm 22/8, bà Wong cho biết Úc và Việt Nam đang làm việc cùng nhau để hướng tới việc nâng cấp mối quan hệ lên tầm đối tác chiến lược toàn diện.
“Đó là bởi vì chúng tôi cùng đồng thuận về một khu vực mà chúng tôi mong muốn,” bà Wong nói trong cuộc họp báo ở Hà Nội được Bộ Ngoại giao Úc công bố chi tiết. “Chúng tôi mong muốn một khu vực hòa bình, ổn định, thịnh vượng và chúng tôi mong muốn một khu vực trong đó chủ quyền được tôn trọng.”
Bà Wong, ngoại trưởng đầu tiên của Úc có nguồn gốc nước ngoài, đến Việt Nam hôm 21/8 trong chuyến thăm chính thức lần thứ 2 tới quốc gia Đông Nam với tư cách người đứng đầu ngành ngoại giao Úc. Chuyến thăm của bà Wong diễn ra trong bối cảnh Việt Nam và Úc đang thân thiết với nhau hơn vì những lợi ích chung trong khu vực và trên Biển Đông, nơi Trung Quốc ngày càng tăng cường sự ảnh hưởng.
Bà Wong đã gặp Thủ tướng Phạm Minh Chính và Ngoại trưởng Bùi Thanh Sơn khi ở Hà Nội trong chuyến thăm nhằm thắt chặt hợp tác trong nhiều lĩnh vực với Việt Nam, gồm an ninh, thương mại, chuyển đổi số và biến đổi khí hậu.
“Việt Nam rất là quan trọng đối với Úc,” bà Wong nói và cho biết rằng ưu tiên hàng đầu của bà trong chuyến thăm Việt Nam là tập trung vào nỗ lực để nâng cấp mối quan hệ giữa Canberra và Hà Nội lên đối tác chiến lược toàn diện.
Ý định nâng cấp quan hệ giữa hai nước được công bố khi Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ tới thăm Úc hồi tháng 12 năm ngoái. Sau đó vào tháng 6 năm nay, Thủ tướng Úc Anthony Albanese cũng bày tỏ mong muốn nâng tầm quan hệ với Việt Nam.
Bà Wong nói rằng Hà Nội và Canberra đang tiến gần đến nhau hơn trong lúc “thế giới đang được định hình lại” bởi những thách thức như địa chính trị và biến đổi khí hậu, theo ghi nhận của Nikkei Asia về buổi giao lưu giữa ngoại trưởng Úc và sinh viên Việt Nam tại một trường đại học ở TPHCM hôm 23/4.
“Không ai trong chúng ta là siêu cường cả,” bà Wong được Nikkei trích lời nói và cho biết rằng Việt Nam và Úc muốn thịnh vượng và phát triển mà “không bị lấn chiếm hay không thể làm được điều đó vì một cường quốc lớn hơn.”
Ngoại trưởng Úc nói thêm rằng “cách nhìn nhận mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện… là coi đó là một tuyên bố về tầm nhìn chung, mục đích chung,” theo Nikkei.
Đưa tin về buổi giao lưu của bà Wong với sinh viên Việt Nam tại Đại học Kinh tế TPHCM, Tuổi Trẻ không trích dẫn những lời nói trên của bà Wong nhưng cho biết rằng ngoại trưởng Úc nhấn mạnh việc Úc xem Việt Nam là đối tác “vô cùng quan trọng trong khu vực.”
Theo tờ báo này, bà Wong, được sinh ra ở Malaysia và sinh trưởng ở Úc, nói với sinh viên ở TPHCM về những thách thức mà cả Việt Nam và Úc đang đối mặt rằng “chúng ta đang sống trong nhiều bối cảnh phức tạp” và rằng “thế giới đang được định hình lại và điều đó đang xảy ra ở chính khu vực mà ta đang sống.”
Trước đó, tại diễn đàn Việt-Úc được tổ chức ở Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh ở Hà Nội, bà Wong nhắc lại phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang tại Đối thoại Shangri-La 2022 để khẳng định rằng Úc, giống như Việt Nam, mong muốn hòa bình và kêu gọi tôn trọng các nguyên tắc và luật pháp quốc tế, theo Tuổi Trẻ.
Cả Việt Nam và Úc đều đã chỉ trích các động thái quân sự hóa của Trung Quốc trên Biển Đông trong những năm qua. Lãnh đạo hai nước đã chia sẻ mối quan ngại chung về những căng thẳng với Trung Quốc trong chuyến thăm của Thủ tướng Albanese tới Hà Nội hồi tháng 6. Tại đây, ông Albanese nói rằng Úc muốn Việt Nam trở thành một trong những đối tác “hàng đầu của Úc” khi chính phủ ở Canberra tìm cách đa dạng hóa và thoát khỏi sự phụ thuộc vào Trung Quốc, hiện là đối tác thương mại lớn nhất của nước này.
Bà Wong không cho biết thời gian cụ thể cho việc nâng cấp mối quan hệ song phương giữa Úc và Việt Nam.
Giữa bối cảnh cạnh tranh và thoát khỏi sự phụ thuộc vào Trung Quốc, Mỹ cũng đang muốn nâng cấp mối quan hệ với Việt Nam. Tổng thống Joe Biden cho biết ông sẽ sớm thăm Việt Nam để nâng tầm chiến lược với Hà Nội. Trong khi Mỹ và Việt Nam đang kỷ niệm 10 năm thành lập đối tác toàn diện thì các quốc gia, bao gồm Úc, Anh, Nhật Bản đang đánh dấu mốc 50 năm quan hệ ngoại giao với Việt Nam.
Hiện chỉ có 4 nước có mức quan hệ đối tác ở tầm cao nhất với Việt Nam, tức chiến lược toàn diện, là Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và Hàn Quốc.
Diễn đàn