Một giới chức cao cấp của bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho hay Ngoại trưởng Hillary Clinton đã yêu cầu Israel hành động để lấy lại sự tin cậy trong nỗ lực do Hoa Kỳ lãnh đạo nhằm đem lại hòa bình cho khu vực đã bị xáo trộn vì quyết định về việc xây khu định cư mà Israel loan báo trong tuần rồi.
Tuần trước Israel loan báo xây thêm 1,600 đơn vị gia cư cho người Do Thái ở Đông Jerusalem, khu vực mà người Palestine muốn trở thành thủ đô của nước họ theo kế hoạch đã định.
Lời loan báo vừa kể được đưa ra trong lúc Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đến thăm Israel đã khiến Hoa Kỳ có phản ứng giận dữ, trong đó có việc ngoại trưởng Clinton gọi điện thoại than phiền với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Bà nói rằng hành động của Israel gây phương hại tới các lợi ích trong vùng và niềm tin đặt vào tiến trình hòa bình.
Giới chức cao cấp Bộ ngoại giao Mỹ, phát biểu với điều kiện không nêu danh tánh, cho các phóng viên báo chí biết là Hoa Kỳ muốn Israel hủy bỏ ý định xây khu định cư hoặc có hành động khác để 'chứng tỏ mức độ cam kết của họ đối với tiến trình hòa bình'.
Trong khi bày tỏ sự hối tiếc về thời điểm đưa ra lời loan báo vừa kể, Thủ tướng Netanyahu cũng bênh vực cho chính sách xây khu định cư của Israel ở Đông Jerusalem, nơi mà Israel coi là khu vực thủ đô không thể chia sẻ được.
Tại một cuộc họp báo, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Hoa Kỳ P.J Crowley tuyên bố Hoa Kỳ đang chờ sự đáp ứng của Israel đối với yêu cầu của ngoại trưởng Clinton.
Ông Crowley nói: “Bà Clinton đã phác họa cho Thủ tướng Netanyahu một số vấn đề cụ thể mà Hoa Kỳ muốn thấy chính phủ Israel thực hiện. Tôi sẽ không đi sâu vào chi tiết. Những vấn đề đó chẳng những chỉ liên can tới các chi tiết cụ thể về dự án được loan báo tuần rồi, mà còn nói nhiều hơn nữa về thiện chí của các bên để tham gia nghiêm túc vào tiến trình hòa bình và cùng nhau tạo ra điều kiện để đạt kết quả.”
Ông Crowley cho biết Hoa Kỳ cũng quan ngại về điều mà ông gọi là hành động xúi dục chống Israel của một số người Palestin liên quan đến việc Israel vừa trùng tu lại một giáo đường Do Thái trong khu phố cổ của Jerusalem.
Ông Crowley nói tiếp: “Chúng tôi hết sức lo ngai về lời phát biểu của một số giới chức Palestine đã mô tả không đúng sự kiện đang gây thắc mắc, và điều đó chỉ có tác dụng làm tăng thêm căng thẳng như chúng ta thấy. Và chúng tôi kêu gọi các giới chức Palestine hãy chấm dứt sự kích động đó.”
Phát ngôn viên Crowley cho biết đặc sứ George Mitchell dự trù đi thăm Trung Đông trong tuần này bất kể những bất đồng với Israel, mặc dầu ông gợi ý rằng quyết định chung cuộc có đi hay không có thể tùy thuộc vào lời đáp của Israel dành cho bà Clinton.
Ông Crowley cũng nói thêm là cuối tuần này đặc sứ Mitchell sẽ tháp tùng ngọai trưởng Clinton đến Moscow tham dự cuộc họp của nhóm “Bộ tứ” về vấn đề Trung Đông, trong đó có các nước Hoa Kỳ, Nga, Liên hiệp châu Âu và Liên hiệp quốc.
Hôm thứ Sáu tuần trước, nhóm Bộ tứ đã công bố một thông cáo lên án quyết định xây khu định cư của Israel và nói rằng các hành độïng đơn phương của bất cứ phía nào vội đánh giá kết quả của các cuộc thương thuyết đều không được cộng đồng quốc tế công nhận.
Hoa Kỳ yêu cầu Israel tiến hành các biện pháp nhằm phục hồi sự tin tưởng trong tiến trình hòa bình Trung Đông sau khi Israel đưa ra loan báo gây nhiều tranh cãi hồi tuần rồi liên quan đến việc xây dựng khu định cư mới cho người Do Thái ở Đông Jerusalem. Theo tường trình từ bộ ngoại giao của Thông tín viên đài VOA David Gollust thì đặc sứ Mỹ tại Trung Đông George Mitchell dự kiến sẽ đi thăm khu vực này trong tuần.
