Đường dẫn truy cập

Đưa gian lận về thể thao lên tầm mức sử dụng gen


Các nhà khoa học cảnh báo là gian lận về thể thao có thể lên đến một mức mới bằng cách sử dụng các cuộc nghiên cứu về gen. (Ảnh minh hoạ)
Các nhà khoa học cảnh báo là gian lận về thể thao có thể lên đến một mức mới bằng cách sử dụng các cuộc nghiên cứu về gen. (Ảnh minh hoạ)

Trong khi những cuộc tranh tài thể thao diễn ra trên đường đua, sân bóng hay trong hồ bơi, một cuộc đua khác đang diễn ra trong phòng thí nghiệm. Đó là cuộc đua giữa những người tìm cách làm cho các lực sĩ có lợi thế một cách gian lận và những người nỗ lực ngăn chặn việc này. Những tai tiếng trong việc sử dụng thuốc tăng lực làm hoen ố các cuộc tranh tài trước Thế vận hội Rio de Janeiro và những cuộc tranh tài khác trong thời gian qua. Hiện nay, các nhà khoa học cảnh báo là gian lận có thể lên đến một mức mới bằng cách sử dụng các cuộc nghiên cứu về gen.

Có nhiều cách để gia tăng khả năng thi đấu của các vận động viên bị Uỷ ban Thế vận hội Quốc tế xem như bất hợp pháp. Chẳng hạn như có một loại hóc-môn có thể giúp gia tăng lượng hồng huyết cầu làm cho ô-xy trong máu nhiều hơn. Việc này giúp tăng cường sức chịu đựng. Kế đó là các steroid và hóc-môn tăng trưởng con người.

Có một số phương pháp kích thích về máu. Một trong những cách đó là truyền máu của chính vận động viên trước đây đã được rút ra và tồn trữ. Phương pháp thứ hai là sử dụng máu của người khác cùng loại máu. Cả hai phương pháp đều giúp nâng cao số lượng tế bào hồng huyết cầu mang ô-xy.

Giáo sư Carl Johan Sundberg nói các nhà khoa học rất giỏi trong việc phát hiện các chất tăng lực, miễn là thời quan không quá lâu giữa việc dùng thuốc tăng lực và việc xét nghiệm:

“Những chất tăng lực này mất dần tùy theo loại thuốc sử dụng, có khi mất đi trong nhiều ngày, nhiều tuần lễ hay nhiều tháng. Tuy nhiên với kỹ thuật mới và những cách phát hiện mới về chất chuyển hóa, steroid chuyển hóa đã giúp phát hiện các chất tăng lực từ giới hạn thời gian sau khoảng vài tuần lên thành nhiều tháng. Do đó cơ may phát hiện được việc sử dụng thuốc tăng lực đã tăng rất nhiều. Đó là lý do tại sao việc xét nghiệm lại những mẫu thu thập tại Thế vận hội London và Bắc Kinh đã phát hiện thêm các trường hợp sử dụng thuốc cấm so với các phương pháp xét nghiệm trước đây.”

Khoa học đã cho thấy là nhiều vận động viên gian lận hơn trong hai kỳ Thế vận hội vừa qua. Việc gian lận trong quá khứ của họ đã bị phát hiện trong phòng thí nghiệm mới đây.

Ông Sundberg là giáo sư về sinh lý học phân tử về thể dục tại Stockholm—và là một thành viên của uỷ ban tăng lực bằng gen của Cơ quan Chống thuốc Tăng lực Thế giới.

Đối với đoàn thể thao Olympic Nga mà thứ hạng của họ bị sụt giảm vì một vụ bê bối dùng thuốc tăng lực, giáo sư Sundberg nghĩ đây là một vụ dùng mánh khóe để thay đổi kết quả xét nghiệm, hay thay thế máu sạch hay nước tiểu sạch thay vì dịch thủy của chính các vận động viên.

Giáo sư Sundberg nói: “Đó là lý do tại sao vụ này bị soi rọi kỹ.”

Hiện nay, những cuộc nghiên cứu mới có thể đưa đến việc tăng lực bằng gen.

Ông Sundberg nói tiếp: “Tăng lực bằng gen được định nghĩa căn bản là việc đưa các a-xít nguyên tử, chính yếu là DNA hay những phân tử tương tự vào cơ thể, thường được dùng trong việc chăm sóc sức khỏe với mục đích dùng gen để chữa trị một số rối loạn rõ rệt. Tuy nhiên trong trường hợp này thì tăng cường một số gen có thể cải thiện khả năng thi đấu. Chúng tôi chưa biết được việc này đã được sử dụng ở đâu, nhưng dù sao chúng tôi cũng giả dụ là sẽ được sử dụng vào một lúc nào đó.”

Do đó WADA, Cơ quan Chống Sử dụng Thuốc Tăng lực Thế giới, đã tài trợ cho những cuộc nghiên cứu để tăng cường các biện pháp phát hiện việc sử dụng thuốc tăng lực. Gần đây, một vụ xét nghiệm đầu tiên đã khám phá ra sự kích thích đối với một loại gen đặc biệt bằng EPO. Đó là một hóc-môn có thể làm tế bào hồng cầu tăng trưởng trong tủy xương.

Giáo sư Sundberg: “Để xét nghiệm tìm chất ngoại sinh, tức là một chất gen EPO nhân tạo trong cơ thể. Hiện có loại xét nghiệm này. Theo thời gian sẽ có thêm những vụ xét nghiệm trong cuộc nghiên cứu này.”

Để sử dụng trong y khoa, một gen được tạo ra trong phòng thí nghiệm và đưa vào cơ thể. Giáo sư Sundberg nói gen này sẽ hoạt động như một bản đồ để tạo những gen mong muốn:

“Chẳng hạn như nếu bạn đưa thêm gen EPO vào bắp thịt của một người, thì những tế bào hồng cầu sẽ gia tăng. Đây là một phương cách nhằm mục đích lâm sàng, làm gia tăng lượng sản xuất máu trong các bệnh nhân ung thư hay những bệnh nhân về thận là những người có lượng hồng cầu thấp và thiếu máu. Đó là căn bản lâm sàng để những việc chữa trị này được phát triển.”

Giáo sư Sundberg nghĩ các phương pháp y khoa này sẽ được giới thể thao sử dụng để tăng lực. Một khả năng khác là chích những gen nhân tạo vào bắp thịt. Các nhà nghiên cứu đã cố gắng làm việc này để giúp những người mắc bệnh teo cơ.

Giáo sư Sandberg: “Do đó một vận động viên có thể sao chép bất hợp pháp gen này và chích loại gen như vậy vào bắp thịt để tăng tiến khối lượng của cơ bắp.”

Giáo sư Sandberg cảnh báo là có nguy cơ về sức khỏe đối với những vận động viên sử dụng tăng lực bằng gen. Có thể có những phản ứng ngược lên hệ thống miễn nhiễm vì virút mang những gen nhân tạo này vào các bộ phận khác trong cơ thể. Những gen này có thể gây nên ung thư vì các tế bào tăng trưởng nhanh chóng.

XS
SM
MD
LG