Theo tin của Thông Tấn Xã Zenit, một linh mục Việt Nam bị kết án tù 15 năm vì tội lên tiếng tố cáo tình trạng Thiên Chúa Giáo bị ngược đãi tại Việt Nam đã được giảm án nhờ có hạnh kiểm tốt, song một vài nhà quan sát cho rằng linh mục có thể đã bị chính phủ dùng thuốc để đầu độc tinh thần.
Linh mục Tadeo Nguyễn Văn Lý, 58 tuổi, một trong những nhân vật bất đồng chính kiến nổi tiếng tại Việt Nam, bị một tòa tại Hà Nội kết án năm 2001 sau khi bị tố cáo phá hoại tình đoàn kết trong nước. Tin về chuyện giảm án cho linh mục đã được cơ quan thông tấn chính thức của Việt Nam xác nhận hôm thứ Năm vừa rồi.
Bản tin của Việt Nam Thông Tấn Xã nói rằng ngoài chuyện có hạnh kiểm tốt, linh mục còn tôn trọng mọi luật lệ của nhà tù tại Nam Hà. Tuy nhiên, tin của Asia News và của Văn Phòng Truyền giáo của Đức Giáo Hoàng tại Huế nói rằng linh mục Lý đã ký vào những lá thư viết từ trong tù ca ngợi chủ nghĩa xã hội và đường lối chính trị của đảng Cộng Sản.
Theo những người được phép vào thăm, linh mục cho thấy có những triệu chứng tâm thần bất bình thường và dường như đã bị nhà chức trách đầu độc tinh thần như một phần trong nỗ lực cải tạo linh mục.
Một phái đoàn của Tòa Thánh Vatican dưới sự cầm đầu của Đức Ông Piero Parolin, Phó Tổng Thư Ký Tòa Thánh Vatican đặc trách quan hệ với các nước, đã có dịp nói chuyện về trường hợp của linh mục Lý với nhà chức trách Hà Nội trong chuyến viếng thăm Việt Nam hồi tháng Tư.
Để trả lời những câu hỏi do phái đoàn đưa ra, đại diện chính phủ trưng những lá thư do linh mục Lý viết để minh chứng cho chuyện linh mục đã được cải tạo.
Tuy nhiên, một linh mục tại Huế nói rằng lá thư của linh mục Lý cho thấy có sự thay đổi lập trường tới 180 độ, và linh mục này nghi ngờ rằng linh mục Lý đã bị đầu độc tinh thần, và khi thấy không còn phải e ngại gì nữa, chính phủ sẽ trả tự do ngay cho linh mục Lý.
Năm 2001, linh mục Lý gửi một lá thư cho quốc hội Mỹ, đưa ra những vụ vi phạm nhân quyền và những vụ ngược đãi tôn giáo tại Việt Nam để yêu cầu quốc hội Mỹ đình hoãn việc thông qua bản hiệp định thương mại giữa hai nước.
Linh mục Lý bị bắt giữ và bị kết án tù 15 năm. Án này sau đó được giảm xuống còn 10 năm, và giờ đây một tòa địa phương lại giảm án này xuống 5 năm với 5 năm quản chế. Các tổ chức tranh đấu cho nhân quyền của Mỹ coi linh mục Lý như một tù nhân lương tri, và chính phủ Hoa Kỳ đã tạo áp lực, đòi trả tự do cho linh mục.
Tin linh mục Lý được giảm án đã được đưa ra ngay trước khi một phái đoàn đại diện Liên Hiệp Âu Châu tới thăm Việt Nam để tham dự một cuộc họp về nhân quyền, trong còn thảo luận về chuyện đối xử với tù nhân.
