Yahoo 360

Từ 13 tháng 7, 2009, mạng Yahoo 360 đã chính thức đóng cửa. Mặc dù không bị bất ngờ, đây vẫn là một đòn đánh mạnh vào cộng đồng bloggers của Việt Nam.

Yahoo 360 được tung lên mạng từ tháng 6 năm 2005. Từ đó đến nay, Yahoo 360 đã trở thành một mạng xã hội ảo quan trọng dành cho người Việt ở đủ mọi lứa tuổi và nghề nghiệp.

Tại sao người Việt lại chọn Yahoo 360? Trên thị trường các sản phẩm blogging, Yahoo 360 không phải là một sản phẩm được đánh giá cao. Vì thế, có vẻ như đây là một nghịch lý lựa chọn.

Tuy nhiên, giải thích nghịch lý này cũng đơn giản. Theo kinh tế học về mạng (network economics) thì giá trị của một sản phẩm mạng phụ thuộc chủ yếu vào lượng người dùng nó. Thí dụ, khi một bạn trẻ tham gia một câu lạc bộ kết bạn thì tính hấp dẫn của của câu lạc bộ này phụ thuộc chính vào số lượng (và chất lượng) những người có mặt. Các yếu tố khác như địa điểm, tiện nghi hay tính nghệ thuật trong trang trí phòng họp cũng ít nhiều có ảnh hưởng, nhưng không phải là yếu tố quyết định.

Khi Việt Nam bắt đầu kết nối Internet và phong trào trò chuyện trực tuyến (chat) bắt đầu phát triển thì hầu như toàn bộ người dùng Internet ở Việt Nam đều sử dụng Yahoo Messenger và Yahoo Mail.

Yahoo 360 được cung cấp như là một sản phẩm phụ thêm cho 2 sản phẩm chính này. Yahoo 360 được tích hợp với Yahoo Messenger và người dùng Yahoo Messenger có thể biết ai trong số bạn bè của họ vừa có bài viết mới và nhanh chóng tìm đọc được các bài đó.

Do khả năng tích hợp này, Yahoo 360 trở thành lựa chọn tự nhiên cho những người thích viết nhật ký mạng ở Việt Nam. Khi số lượng người dùng đã đủ đông (critical mass) thì dù sau này bloggers Việt Nam phát hiện ra các dịch phụ khác tốt hơn nhiều nhưng họ cũng không muốn bỏ Yahoo 360 ra đi.

Cùng với việc Yahoo 360 đóng cửa, cộng đồng bloggers của Việt Nam bị phân tán ra thành nhiều mảng. Một số chuyển sang dùng các mạng xã hội ảo như facebook hay myspace. Một số chuyển sang sử dụng các mạng chuyên phục vụ cho blogging như Wordpress hay Blogspot.

Mặc dù người viết thì vẫn viết, nhưng việc sẻ đàn tan nghé này là một tổn thất lớn đối với người viết nhật ký mạng. Ngoài những bloggers đã có tên tuổi đình đám, những người mới viết, hoặc ít viết, sẽ khó lòng có cơ hội phát triển số bạn đọc của blog mình như thời Yahoo 360 còn thịnh vượng.

Về lâu dài, có lẽ các nhóm tản mát sẽ dần dần hội tụ lại vào một vài platforms chính nào đó. Tuy nhiên, thời gian cần thiết để hội tụ là bao lâu thì không ai biết trước.

Đứng về phía cơ quan quản lý văn hóa của Việt Nam mà nói, việc giải tán Yahoo 360 có khi lại hay. Có nhiều blogs mà họ cho là có hại nổi lên nhanh chóng nhờ Yahoo 360. Giờ đây, cùng với sự ra đi của mạng này, các blog này khó lòng mà khôi phục lại được tầm ảnh hưởng mà họ có hồi trước.