Ngày 1 tháng giêng dương lịch tới đây, nước Cộng hòa Czech sẽ tiếp nhận chức vụ chủ tịch luân phiên trong 6 tháng của Liên hiệp Châu Âu từ tay Pháp vào một thời điểm mà khối gồm 27 quốc gia này đang đứng trước nhiều vấn đề. Từ Paris, thông tín viên đài VOA Lisa Bryant gửi về bài tường thuật sau đây.
Cộng hòa Czech tiếp nhận chức vụ đứng đầu một Liên hiệp Châu Âu đang phải chống chọi với cuộc khủng hoảng tài chính và kinh tế tệ hại nhất trong lịch sử 50 năm của khối. Nhiều quốc gia đã rơi vào tình trạng suy thoái hoặc, trong trường hợp của Pháp đang né tránh cuộc suy thoái. Và dự báo kinh tế cho năm 2009 hứa hẹn nhiều tin xấu hơn.
Quan hệ giữa EU và Nga cũng đang ở một điểm thấp sau một cuộc chiến tranh chớp nhoáng hồi tháng 8 giữa Nga và Gruzia. Bruxelle và Matxcơva cũng mới chỉ bắt đầu thực hiện những bước đầu tiên để đưa bang giao trở lại đúng hướng.
Cũng còn vấn đề bản hiệp ước Lisbon của EU, nhằm cải tổ và tái cấu trúc khối 27 nước thành viên này. Praha chưa phê chuẩn hiệp ước và tổng thống cộng hoà Czech ông Vaclav Klaus vẫn còn nhiều nghi ngại về bản hiệp ước, cũng như về Liên hiệp Châu Âu nói chung. Ông cũng đã từ chối không treo cờ EU ở tư thất và phản đối bản hiệp ước về biến đổi khí hậu của EU hồi tháng 3.
Nhìn toàn bộ, chức chủ tịch EU mà Czech tiếp nhận sẽ là một công tác khó khăn, theo nhận định của ông Philip Whyte, một chuyên gia của Chatham House, một cơ quan khảo cứu có trụ sở ở London.
Ông Whyte nói: “Vấn đề của cộng hoà Czech có hai mặt. Một là có một xu hướng hoài nghi EU rất mạnh bên trong nước Cộng hòa Czech. Hai là đây là lần đầu tiên Czech giữ chức chủ tịch EU, mà Czech chỉ mới gia nhập hồi năm 2004. Czech đảm nhận chức này vào một thời điểm các thách thức về chính sách kinh tế và đối ngoại mà EU phải đối diện rất là to lớn.”
Praha cũng tiếp quản một chức vụ chủ tịch rất nhiều quyền lực của Pháp, và một số quan sát viên cho rằng Czech có thể gặp khó khăn nếu muốn chứng tỏ một sự lãnh đạo cũng năng nổ như thế. Nhưng chuyên gia Philippe Moreau Defarges tin rằng Czech sẽ chu toàn được nhiệm vụ đứng đầu EU của mình.
Ông Defarges nói: “Khi đảm nhận chức chủ tịch Liên hiệp Châu Âu, thì quý vị phải có một trách nhiệm. Và rõ ràng là cộng hoà Czech phải chu toàn trách nhiệm đó, tức là tổ chức các cuộc họp, vân vân. Và sự kiện công chúng Czech hoài nghi EU không can hệ gì. Czech phải hoàn thành nhiệm vụ của mình.”
Chính phủ Czech cho biết trong thời gian giữ chức chủ tịch sẽ tập trung vào ba chữ E, là mẫu tự đầu tiếng Anh của Kinh tế – Economy, Năng lượng – Energy và đối ngoại – External Relations, với trọng điểm là Kinh tế.
