Quốc hội Hoa Kỳ đang xúc tiến việc thông qua một nghị quyết yêu cầu Trung Quốc ngưng vi phạm nhân quyền, cắt đứt các mối liên hệ với những chính quyền bạo ngược, và chấm dứt các biện pháp hạn chế đối với giới truyền thông. Theo tường thuật do thông tín viên Dan Robinson của đài VOA gởi về từ trụ sở quốc hội, hành động này của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện có mục đích tạo thêm áp lực đối với Trung Quốc trước khi Olympic Bắc Kinh diễn ra vào tháng tới.
Nghị quyết do Ủy ban Đối ngoại Hạ viện đề xuất yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay những vụ vi phạm nhân quyền, kể cả điều mà các nhà làm luật Hoa Kỳ gọi là sự đàn áp nhắm vào những người Tây Tạng và Uighur ở Trung Quốc.
Tuy không có tính chất cưỡng hành khi dự kiến được toàn thể Hạ viện thông qua vào tuần tới, nghị quyết này cũng đòi Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về sự hậu thuẫn mà họ dành cho hai chính phủ bị nhiều người chỉ trích ở Miến Điện và Sudan.
Hôm thứ năm, nhiều vị dân biểu đã bày tỏ bất bình trước việc Tổng thống George W Bush quyết định đến Trung Quốc xem Olympic, kể cả việc tham dự lễ khai mạc của đại hội thể thao này.
Dân biểu Donal Payne, thuộc đảng Dân chủ, đại diện tiểu bang New Jersey phát biểu như sau.
Ông Payne nói: "Tình hình ở Tây Tạng và sự hậu thuẫn của Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc đối với chính quyền ở Miến Điện cùng với chính sách vô cùng tệ hại của họ ở Sudan khiến cho việc tổng thống của chúng ta quyết định tham dự lễ khai mạc Olympic trở thành một việc đáng xấu hổ. Tôi nghĩ rằng đây là một cơ hội để nói rằng chúng ta không tẩy chay Olympic cũng được, nhưng đừng nên dự lễ khai mạc. Tổng thống Bush thì nghĩ rằng đây là một việc quan trọng, ông ấy không muốn chọc giận Trung Quốc, và vì vậy mà ông ấy sẽ đi Bắc Kinh."
Nghị quyết này kêu gọi Tổng thống Bush đưa ra một tuyên bố công khai với những lời lẽ mạnh mẽ về tình hình nhân quyền Trung Quốc trước khi lên đường đi Bắc Kinh, và một phát biểu tương tự trong lúc có mặt ở Trung Quốc, và gặp gỡ những người trong gia đình của những tù nhân lương tâm.
Dân biểu Brad Sherman, thuộc đảng Dân chủ, cho rằng những quyền lợi thương mại ở Trung Quốc là một lý do chính khiến cho Tổng thống Bush quyết định đến dự Olympic Bắc Kinh.
Ông Sherman nói: "Tại sao Tổng thống Bush lại tuyên bố như vậy? Vì ông ấy cho rằng quị lụy chính quyền Trung Quốc là một việc quan trọng. Ông ấy nghĩ rằng cần phải làm ngơ trước việc Trung Quốc thao túng chỉ tệ và có những hoạt động mậu dịch bất chính, và những vụ chà đạp nhân quyền. Tại sao như vậy? Bởi vì các đại công ty kiếm được nhiều tiền trong việc nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc mà các đại công ty thì có rất nhiều quyền lực."
Nghị quyết này có hai điều khoản đòi hỏi Trung Quốc từ bỏ chính sách kiểm soát dân số có tính chất ép buộc, kể cả những vụ cưỡng bách phá thai, và thúc giục Bắc Kinh trả tự do cho các tù nhân chính trị.
Trong một cuộc điều trần hồi đầu tuần này, dân biểu Chris Smith, thuộc đảng Cộng hòa, đã kêu gọi mọi người chú ý tới chính sách tàn bạo mà Trung Quốc áp dụng trong lãnh vực kế hoạch hóa gia đình.
Ông Smith nói: "Những ai xem Olympic nên nhớ tới một điều là mỗi một người trẻ Trung Quốc vẫy cờ ca múa trong các buổi lễ và hầu như tất cả mọi vận động viên Olympics của Trung Quốc đều là những người sống sót của chính sách mỗi cặp vợ chồng chỉ được có một đứa con. Những phương thức ép buộc thô bạo, kể cả việc cưỡng bách phá thai, đã được Trung Quốc áp dụng để đạt các chỉ tiêu và mục tiêu của họ, và khiến cho việc những người này có anh chị em là một việc bất hợp pháp. Đó chính là bản chất của chính phủ Trung Quốc."
Nghị quyết của Hạ viện Mỹ yêu cầu Trung Quốc chấm dứt việc câu lưu, sách nhiễu và hăm dọa các nhà báo nước ngoài và trong nước, và tôn trọng quyền tự do đi lại của các nhà báo, những người tham gia các cuộc tranh tài và các du khách, kể cả việc để cho họ được đến thăm Tây Tạng, Tân Cương và những khu vực khác.
Nghị quyết này cũng thúc giục Trung Quốc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin, kể cả những chương trình phát thanh phát hình nước ngoài, báo chí và những website mà họ đã ngăn chận hoặc kiểm duyệt trong quá khứ.
Các dân biểu Mỹ yêu cầu Trung Quốc chấm dứt việc hỗ trợ chính trị, kinh tế và quân sự cho chính quyền Miến Điện cho tới khi nào Miến Điện phục hồi dân chủ và trả tự do cho lãnh tụ dân chủ Aung San Suu Kyi và các tù nhân chính trị khác.
Một điều khoản tương tự yêu cầu Trung Quốc ngưng hậu thuẫn cho chính phủ ở Khartoum cho tới khi những vụ bạo hành ở Darfur chấm dứt và chính phủ Sudan để cho lực lượng duy trì hòa bình của Liên hiệp quốc và Liên hiệp Âu Châu được triển khai đầy đủ ở Darfur.
