Các luật sư Nguyễn Văn Đài và Lê Thị Công Nhân dự trù bị đưa ra xét xử vào ngày 11 tháng tới trong vụ án dường như không theo đúng thủ tục pháp lý, cho dù là các thủ tục hạn chế của Việt Nam.
Tính đến ngày thứ sáu tuần rồi, tức là đúng 6 tuần sau khi ông Đài bị bắt, chính quyền vẫn chưa gửi cho vợ ông là bà Khánh bất cứ văn thư pháp lý nào. Theo luật định, bà phải nhận được phó bản của lệnh bắt khi ông bị bắt vào ngày 6 tháng 3 ghi rõ lý do của việc “tạm giam” ông Đài.
Khi mời bà đến trụ sở công an chiều thứ sáu, giới hữu trách nói với bà rằng cuộc điều tra đã hoàn tất nhưng không đưa cho bà phó bản của báo cáo điều tra.
Một lần nữa bà lại không được gặp chồng bà, mặc dù trước đó bà đã được báo rằng bà có thể thăm ông sau khi hoàn tất cuộc điều tra. Bà Khánh và luật sư của ông Đài là ông Trần Lâm 80 tuổi sẽ cố gắng hỏi thăm tin tức từ phía cơ quan điều tra.
Bà Khánh đã viết nhiều bức thư lịch sự cho thủ tướng và các giới chức cấp cao của Việt Nam để xin phép được thăm chồng bà và bầy tỏ nỗi lo ngại là bà đã không được phép trao cho ông cuống Kinh Thánh và thuốc đau gan của ông. Những lời khẩn cầu của bà không hề được phúc đáp.
Vợ luật sư Đài cho biết các giới chức công an nói với bà rằng cần có “sự đối xử đặc biệt” trong trường hợp của chồng bà bởi vì có liên quan đến các “bí mật nhà nước.” Bà đáp rằng vì các cơ quan truyền thông nhà nước đã đăng một số bài báo lăng nhục chồng bà nên không thể coi vấn đề là một “bí mật nhà nước.”
Hệ thống pháp lý của Việt Nam cho phép một người bị cáo buộc được liên hệ với một luật sư trong thời gian điều tra. Ông Đài đã không được tiếp xúc với luật sư của ông.
Hệ thống pháp lý của Việt Nam quy định rằng sau thời gian điều tra thì công an phải trình một bản báo cáo tóm tắt cuộc điều tra cho cơ quan điều tra. Nếu xét thấy có lý do để tiến hành, thì cơ quan này sẽ phải soạn thảo hồ sơ truy tố và trình lên Tòa án Nhân dân.
Tòa này sẽ định ngày xét xử nếu thấy có thể truy tố. Trong trường hợp ông Đài, ngày xét xử được loan báo ngay trước cả lúc hoàn tất cuộc điều tra. Điều này cũng vi phạm chính các điều lệ pháp lý của Việt Nam.
Trích thuật một nguồn tin tư pháp có liên quan đến một viên chức cấp cao của đảng Cộng sản, hôm thứ năm 19 tháng 4, hãng tin AFP tường thuật rằng các luật sư Đài và Nhân dự trù bị đưa ra tòa vào ngày 11 tháng 5 về tội bôi nhọ nhà nước Việt Nam.
Luật pháp Việt Nam nói rằng tối thiểu một bản sao của việc truy tố phải được gửi cho thân nhân gần nhất của bị cáo và cho luật sư biện hộ 10 ngày trước ngày xử. Như thế có nghĩa là chính quyền phải cung cấp các giấy tờ truy tố cho bà Đài và luật sư của ông trước ngày 25 tháng 4.
Tin tức báo chí nhà nước lên án ông Đài là lấy cắp 80 ngàn đôla của Hội thánh Phúc Âm Việt Nam. Cả người đứng đầu lẫn tổng thư ký Hội thánh này đều xác nhận là hội không có khoản tiền đó. Vợ ông Đài đã nhiều lần yêu cầu các giới chức trong Hội nêu sự kiện này trên văn bản, nhưng các đại diện của ủy ban chấp hành Hội Thánh họp vào tuần trước cho biết sẽ không thể công bố văn thư đó trước cuối tháng 5.
Đến lúc đó thì có phần chắc là phiên tòa đã xong, và nhiều quan sát viên nêu nghi vấn là liệu nhà cầm quyền có làm áp lực Hội Thánh mà ông Đài là một thành viên hay không.
Các rủi ro của phiên tòa đã được nêu ra vào lúc Ủy ban Ngoại vụ Hạ viện Hoa Kỳ đề xuất nghị quyết số 243, kêu gọi Việt Nam phóng thích lập tức và vô điều kiện ông Đài và người đồng sự là bà Nhân cũng như linh mục Nguyễn văn Lý, người đã bị kết án tù 8 năm hôm 29 tháng 3 vì những tội danh tương tự.
Nghị quyết được đề xuất đe dọa sẽ có hậu quả trong bang giao Việt Mỹ nếu như Việt Nam không thay đổi cách hành xử đối với việc người dân bầy tỏ chính kiến một cách ôn hòa.
Một nguồn tin của Compass Direct, một tổ chức tranh đấu cho những người bị ngược đãi trên thế giới, nói rằng Việt Nam cảm thấy không cần phải tôn trọng luật lệ của chính mình khi truy tố những người chống đối mình vì lý do nhân quyền.
Nguồn tin này nói rằng sự kiện này nhắc nhở những người mới đây đã vội vàng kết luận rằng Việt Nam đạt được tiến bộ đáng kể trong việc mở rộng quyền tự do cho người dân hãy xét lại nhận định đó.
