Quân đội Hoa Kỳ sẽ xây dựng một cảng tạm thời trên bờ biển Địa Trung Hải của Gaza để nhận viện trợ nhân đạo bằng đường biển, Tổng thống Joe Biden cho biết trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang tối ngày 7/3.
Kế hoạch cho hoạt động, ban đầu dự kiến ở đảo Síp, không có ý định triển khai quân nhân Hoa Kỳ tới Gaza.
Thông báo của ông Biden được đưa ra khi ông đang tìm cách xoa dịu sự tức giận của nhiều người trong Đảng Dân chủ của mình về việc ông ủng hộ Israel trong cuộc tấn công vào Gaza kể từ ngày 7/10, vì thiệt hại nặng nề đối với thường dân ở dải đất này.
Các quan chức chính quyền cấp cao của Mỹ đã cho các phóng viên biết về kế hoạch trước bài phát biểu của ông Biden. Họ cũng cho biết rằng Hamas đang trì hoãn một thỏa thuận mới với Israel về lệnh ngừng bắn kéo dài 6 tuần và thả con tin, vì những người Hồi giáo cai trị Gaza không đồng ý thả những người bị giam giữ đang bị bệnh và người già.
Một quan chức cho biết thỏa thuận “hiện đã được đặt trên bàn và đã kéo dài hơn tuần qua”, ý nói đến các cuộc đàm phán bị đình trệ ở Ai Cập, đồng thời nói thêm rằng lệnh ngừng bắn tạm thời là cần thiết “để mang lại sự cứu trợ ngay lập tức cho người dân Gaza”.
Hamas đổ lỗi cho tình trạng bế tắc là do Israel từ chối yêu cầu chấm dứt cuộc tấn công và rút quân.
Quyết định của ông Biden ra lệnh xây dựng cảng tạm thời được đưa ra giữa bối cảnh Liên Hiệp Quốc cảnh báo về nạn đói lan rộng đối với 2,3 triệu người Palestine trong khu vực sau gần 5 tháng giao tranh giữa quân đội Israel và Hamas.
Những vùng đất rộng lớn ở Gaza đã bị phá hủy và phần lớn dân cư ở đây phải di dời do các cuộc ném bom dữ dội của Israel và giao tranh bùng phát sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel ngày 7/10.
Israel nói cuộc tấn công của Hamas đã cướp đi sinh mạng của 1.200 người và những người Hồi giáo đã bắt cóc 253 con tin.
Trong bài phát biểu của mình, ông Biden cho biết hơn 30.000 người Palestine đã thiệt mạng.
“Hầu hết trong số họ không phải là Hamas”, ông nói thêm. “Hàng ngàn hàng ngàn người là phụ nữ và trẻ em vô tội”.
Cứu trợ bằng đường biển đến Gaza
Ông Biden nói với Quốc hội rằng ông đang chỉ đạo quân đội Hoa Kỳ dẫn đầu một nhiệm vụ khẩn cấp nhằm thiết lập một “bến tàu tạm” trên bờ biển Gaza để tiếp nhận các tàu chở thực phẩm, nước uống, thuốc men và nơi trú ẩn tạm thời.
“Sẽ không có binh sĩ Mỹ nào trên thực địa,” ông Biden nói.
Các quan chức cho biết Washington sẽ hợp tác với các đối tác cũng như đồng minh châu Âu và khu vực để xây dựng một liên minh quốc tế gồm các quốc gia có thể đóng góp năng lực và kinh phí.
Một quan chức Israel nói Israel “hoàn toàn ủng hộ việc triển khai một bến tàu tạm thời” trên bờ biển Gaza và hoạt động này sẽ được thực hiện “với sự phối hợp đầy đủ giữa hai bên”.
Bà Sigrid Kaag, điều phối viên tái thiết và nhân đạo của Liên Hiệp Quốc tại Gaza, hoan nghênh Washington tham gia sáng kiến do Síp đưa ra nhằm tạo hành lang hàng hải để vận chuyển hàng hóa đến Gaza.
“Chúng tôi hoan nghênh điều này. Đồng thời, tôi không thể không nhắc lại, trên không và trên biển không thể thay thế cho đất liền và sẽ không ai nói khác,” bà Kaag nói với các phóng viên trước đó hôm 7/3 sau khi họp kín với Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
Một quan chức Mỹ cho biết mặc dù Israel đang tăng số lượng xe tải chở hàng viện trợ được phép vào Gaza và Mỹ cùng các quốc gia khác đã thả hàng viện trợ bằng đường hàng không, nhưng sự hỗ trợ đến từ Israel vẫn chưa đủ.
Quan chức này nói thêm rằng Mỹ “không chờ đợi người Israel” cung cấp thêm viện trợ và rằng “đây là thời điểm cho sự lãnh đạo của Mỹ”.
Quan chức này cho biết cảng tạm thời sẽ tăng cường hỗ trợ nhân đạo cho người Palestine và các quan chức ở đó sẽ làm việc với Liên Hiệp Quốc và các tổ chức viện trợ nhân đạo vốn “hiểu rõ việc phân phối viện trợ ở Gaza”.
Quan chức này nói rằng hoạt động này sẽ “mất vài tuần để lên kế hoạch và thực hiện”, đồng thời cho biết thêm rằng các lực lượng cần thiết của Mỹ đang có mặt trong khu vực hoặc sẽ sớm bắt đầu di chuyển đến đó.
Các quan chức cho biết hoạt động này được xây dựng dựa trên sáng kiến của người Síp nhằm kêu gọi tập hợp viện trợ nhân đạo tại thành phố cảng Larnaca của hòn đảo, cách Gaza 210 hải lý.
Việc này cho phép các quan chức Israel sàng lọc các chuyến hàng trước khi chúng tới Gaza.
Quan chức này cho biết mặc dù cảng tạm ban đầu sẽ do quân đội điều hành, nhưng Washington dự kiến nó sẽ trở thành một cơ sở vận hành thương mại.
Diễn đàn