Chính phủ Philippines phủ nhận tố cáo cho rằng họ cố tình làm chậm trễ tiến trình hòa bình với các phiến quân Hồi giáo. Các giới chức ở Manila cũng cho biết rằng việc Malaysia triệt thoái giám sát viên hưu chiến ra khỏi miền nam Philippines sẽ không dẫn tới những vụ giao tranh mới. Từ Manila, thông tín viên Douglas Bakshian của đài VOA có bài tường thuật chi tiết sau đây.
Cuộc hòa đàm giữa chính phủ ở Manila với các phiến quân Hồi giáo đã bị đình trệ từ tháng 12 năm ngoái. Trước đó, đôi bên đã đạt được thỏa thuận sơ bộ về những vấn đề then chốt như vấn đề lãnh thổ, nhưng chính phủ nói rằng cần tiến hành việc tu chính hiến pháp để có thể thực thi các đề nghị này.
Các nhà thương thuyết của Mặt trận Hồi giáo Giải phóng Moro, gọi tắt là MILF, đã rút khỏi cuộc đàm phán để phản đối.
Tướng hồi hưu Rodolfo Garcia là thương thuyết gia trưởng của chính phủ Philippines. Ông nói rằng vấn đề tu chính hiến pháp không phải là một thủ đoạn để gây trì hoãn cho tiến trình hòa bình, và các chuyên gia pháp lý đang xem xét các đề nghị hòa bình để bảo đảm là những đề nghị này có thể được thực hiện một khi đôi bên đạt được một hòa ước.
Ông Garcia nói: "Điều mà ủy ban của chính phủ đang xúc tiến với các chuyên gia pháp lý là để bảo đảm rằng các điểm đã được đồng thuận là có thể thực thi được, một khi hòa ước được ký kết."
Tháng này, Malaysia đã bắt đầu triệt thoái các giám sát viên ngưng bắn của họ ra khỏi miền nam Philippines, nơi mà các phần tử Hồi giáo đòi ly khai đã tiến hành cuộc nổi dậy từ hơn 40 năm qua. Số nhân viên của Malaysia chiếm đa số trong lực lượng theo dõi quốc tế gồm 60 người, và giới hữu trách Kuala Lumpur nói rằng họ sẽ không triển hạn khi thời gian công tác của phái bộ này đáo hạn vào tháng 9.
Các binh sĩ Malaysia đã theo dõi cuộc ngưng bắn giữa các lực lượng nổi dậy và chính phủ từ năm 2004 và từ đó đến nay con số các vụ bạo động đã sút giảm đáng kể. Các nhà phân tích chính trị và an ninh cho rằng việc triệt thoái của Malaysia có thể làm gia tăng những vụ giao tranh. Tuy nhiên, tướng Rodolfo Garcia nói rằng có phần chắc là điều đó sẽ không xảy ra.
Ông Garcia nói: "Tôi nghĩ rằng sẽ bùng ra những vụ giao tranh qui mô nhỏ nhưng tình hình sẽ không xuống cấp tới mức xảy ra một cuộc chiến tranh qui mô lớn."
Malaysia đã làm trung gian cho cuộc hoà đàm từ năm 2001 và cho biết họ sẽ tiếp tục nỗ lực này. Các cuộc đàm phán đã kéo dài trong hơn 10 năm qua.
Mặt trận Hồi giáo Giải phóng Moro và các nhóm Hồi giáo khác đã chiến đấu để đòi thành lập một quốc gia Hồi giáo ở miền nam của Philippines, là nước mà đa số dân chúng là người theo Công giáo. Vụ xung đột này đã gây tử vong cho khoảng 120,000 người và khiến khoảng 2 triệu người phải bỏ nhà cửa đi lánh nạn.
