Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida hôm 10/4 hứa hẹn một “kỷ nguyên mới” của hợp tác chiến lược Mỹ-Nhật, đề ra một loạt dự án từ hợp tác phát triển phi đạn đến hạ cánh lên mặt trăng có người lái, đồng thời lên án hành vi leo thang của Trung Quốc trong khu vực.
Trong tuyên bố chung tại hội nghị thượng đỉnh ở Washington, hai bên cho biết mục tiêu của họ là xây dựng mối quan hệ đối tác an ninh toàn cầu “phù hợp với mục đích” nhằm giải quyết những thách thức phức tạp và có liên kết với nhau.
Ông Biden nhấn mạnh cam kết vững chắc của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ Nhật Bản bằng cách sử dụng đầy đủ các khả năng bao gồm cả năng lực hạt nhân, đồng thời cả hai cho biết các động thái của Nhật Bản nhằm tăng cường cấu trúc và khả năng phòng thủ đã mở ra “một kỷ nguyên mới của hợp tác an ninh Mỹ-Nhật”.
Hai bên cho biết kế hoạch nâng cấp các khuôn khổ chỉ huy và kiểm soát quân sự của họ sẽ cho phép khả năng tương tác và lập kế hoạch tốt hơn trong thời bình cũng như trong các cuộc xung đột.
Hoa Kỳ và các đồng minh, bao gồm cả Nhật Bản, đã và đang xây dựng quân đội của mình để chống lại những gì họ coi là mối đe dọa ngày càng tăng từ Trung Quốc tại các khu vực bao gồm Biển Đông và xung quanh Đài Loan.
Ông Biden và ông Kishida cũng công bố kế hoạch nâng cấp mạng lưới liên lạc quốc phòng và kết nối năng lực phòng không giữa Mỹ, Australia và Nhật Bản để chống lại các mối đe dọa trên không và phi đạn.
Tuyên bố cho biết, các kế hoạch quốc phòng sẽ chứng kiến hai bên thiết lập một diễn đàn về hợp tác công nghiệp quốc phòng nhằm xác định các lĩnh vực hợp tác chung về phát triển và sản xuất phi đạn cũng như bảo trì tàu chiến và máy bay của Mỹ.
Họ cũng sẽ thành lập một nhóm làm việc để đào tạo phi công máy bay chiến đấu, bao gồm AI và thiết bị mô phỏng tiên tiến, đồng thời cùng phát triển và hợp tác sản xuất máy bay phản lực huấn luyện.
Hai nhà lãnh đạo đã công bố mục tiêu chung để một công dân Nhật Bản trở thành người đầu tiên không phải người Mỹ đáp xuống mặt trăng trong sứ mệnh Artemis. Artemis dự kiến đưa con người trở lại mặt trăng vào năm 2026, khi sự cạnh tranh với Nga và Trung Quốc ngày càng gia tăng.
Tuyên bố chung cho biết ba đối tác hiện tại trong dự án quốc phòng AUKUS đang xem xét hợp tác với Nhật Bản về năng lực và công nghệ tiên tiến trên nhiều lĩnh vực bao gồm điện toán lượng tử, dưới biển, siêu thanh, trí tuệ nhân tạo và công nghệ mạng.
Tuyên bố chung cũng nhấn mạnh đến “hành vi leo thang” của Trung Quốc ở Biển Đông. Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan 9/4 cho biết dự kiến sẽ có thêm các cuộc tuần tra chung ở Biển Đông sau các cuộc tập trận của Hoa Kỳ, Úc, Philippines và Nhật Bản vào cuối tuần trước.