Trước thông tin Washington và Hà Nội đang đàm phán một thương vụ chuyển giao vũ khí lớn, trong đó có máy bay chiến đấu F-16, Trung Quốc nói họ muốn “các nước liên quan” không “chạy đua vũ trang” khi hợp tác quốc phòng.
Reuters hôm 24/9 trích dẫn các nguồn tin riêng cho biết một thỏa thuận chuyển giao vũ khí được xem là lớn nhất trong lịch sử giữa Mỹ và Việt Nam đang được Chính quyền Tổng thống Joe Biden đàm phán với Hà Nội. Hai người biết về thỏa thuận này nói với Reuters rằng một gói vũ khí, có thể đạt được vào năm tới, bao gồm một thương vụ bán một phi đội máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ cho Việt Nam trong lúc quốc gia Đông Nam Á đang có những căng thẳng với Trung Quốc ở Biển Đông.
Thông tin được đưa ra sau khi Tổng thống Biden có chuyến thăm tới Hà Nội và cùng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tuyên bố nâng cấp quan hệ lên tầm cao nhất, trong đó Mỹ trở thành đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam, ngang hàng với Trung Quốc và Nga.
Khi được đề nghị đưa ra bình luận về thông tin Mỹ đàm phán cung cấp vũ khí, trong đó có máy bay F-16, cho Việt Nam, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói hôm 25/9 rằng “các nước châu Á chia sẻ mong muốn ổn định, hợp tác và phát triển”.
“Chúng tôi hy vọng rằng khi thúc đẩy quan hệ song phương và tiến hành hợp tác quân sự, các nước liên quan sẽ tuân thủ các chuẩn mực cơ bản điều chỉnh quan hệ quốc tế, từ bỏ tâm lý bá quyền và Chiến tranh Lạnh, kiềm chế đối đầu và chạy đua vũ trang”, ông Uông nói khi trả lời câu hỏi của phóng viên hãng thông tấn nhà nước Nga TASS trong cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh.
Trong phần trả lời, được Bộ Ngoại giao Trung Quốc đăng tải trên trang chính thức, ông Uông không gọi đích danh Mỹ và Việt Nam nhưng kêu gọi “các nước liên quan” trong thương vụ chuyển giao vũ khí không “gây nguy hiểm cho hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng trong khu vực”.
Theo Reuters, thỏa thuận vũ khí mà Mỹ và Việt Nam đang đàm phán mới ở giai đoạn đầu và có thể không đạt được sự đồng thuận. Nhưng hãng tin Anh cho rằng một thỏa thuận vũ khí lớn giữa hai cựu thù có thể khiến Trung Quốc, nước láng giềng lớn hơn của Việt Nam, thêm khó chịu khi nước này vốn đang cảnh giác với những nỗ lực của phương Tây nhằm kiềm chế Bắc Kinh.
Trong một bài xã luận đăng hôm 24/9, tờ Hoàn cầu Thời báo của nhà nước Trung Quốc nói rằng thương vụ vũ khí tiềm năng của Mỹ và Việt Nam là nhằm “phục vụ mục tiêu bá quyền của Mỹ trong việc kiềm chế Trung Quốc”.
Tờ báo ngôn luận của Đảng Cộng sản ở Bắc Kinh nhắc đến việc Reuters đề cập đến căng thẳng giữa Trung Quốc và Việt Nam về vấn đề Biển Đông khi cho rằng đây là lý do Việt Nam nên cân nhắc mua máy bay chiến đấu của Mỹ. Theo Hoàn cầu Thời báo, việc Mỹ cấp máy bay F-16 cho Việt Nam sẽ “khuấy động những rắc rối, phá hoại hòa bình, ổn định ở khu vực”. Nhưng một chuyên gia quân sự ở Bắc Kinh có tên Ngụy Đông Húc được tờ báo trích lời nói rằng “Việt Nam sẽ không dễ dàng chấp nhận điều đó.”
Khi phát biểu tại Hà Nội, Tổng thống Biden hôm 10/9 nói rằng Mỹ không muốn kiềm chế Trung Quốc và rằng mối quan hệ bền chặt hơn giữa Washington với Hà Nội không phải nhằm mục đích khơi mào một “cuộc chiến tranh lạnh” với Bắc Kinh. Theo tổng thống Mỹ, đây là một phần nỗ lực rộng lớn hơn của Washington nhằm mang lại sự ổn định toàn cầu thông qua các mối quan hệ của Hoa Kỳ trên khắp châu Á.
Trong tuyên bố chung đưa ra khi nâng cấp quan hệ Mỹ-Việt lên đối tác chiến lược toàn diện, Hoa Kỳ cam kết “tiếp tục hỗ trợ Việt Nam phát triển năng lực phòng thủ tự lực phù hợp với nhu cầu của Việt Nam và các cơ chế đã được thiết lập.”
Diễn đàn