Bộ Ngoại giao Mỹ vừa chấp thuận bán cho Đài Loan các phụ tùng cho chiến đấu cơ F-16 và máy bay quân sự khác trị giá lên tới 330 triệu đôla, khiến Trung Quốc hôm 25/9 lên tiếng cảnh báo rằng động thái này gây tổn hại cho hợp tác Trung-Mỹ.
Bản tin của Reuters nói việc Mỹ bán vũ khí quân sự cho Đài Loan, hòn đảo mà Bắc Kinh tuyên bố là thuộc lãnh thổ Trung Quốc, vẫn là yếu tố gây bực dọc trong mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Hiện Đài Loan vẫn cần phải hoàn tất các chi tiết trong thương vụ với các công ty Mỹ.
Trong một tuyên bố hôm thứ Hai, cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng của Ngũ Giác Đài nói:
“Thương vụ được đề nghị sẽ đóng góp cho chính sách đối ngoại và an ninh của nước Mỹ bằng cách giúp cải thiện khả năng phòng thủ và an ninh của nước nhận, vốn đã và đang tiếp tục là một lực lượng quan trọng cho tình trạng ổn định chính trị, cân bằng quân sự, và tiến bộ kinh tế trong khu vực”.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói thương vụ bán vũ khí của Hoa Kỳ cho Đài Loan “vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế” và “làm tổn hại đến chủ quyền và lợi ích an ninh của Trung Quốc”.
Trong một cuộc họp báo thường nhật ở Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói nước ông cực lực phản đối thương vụ bán vũ khí đã được hoạch định, và đã gửi công hàm tới Hoa Kỳ để bày tỏ lập trường “phản đối gay gắt” của mình.
Ông Cảnh Sảng nói thêm:
“Trung Quốc kêu gọi Hoa Kỳ hủy bỏ kế hoạch bán vũ khí và đình chỉ mọi liên lạc quân sự với Đài Loan, để tránh thiệt hại nghiêm trọng đối với quan hệ hợp tác Trung-Mỹ trong các lĩnh vực quan trọng, cũng như cho hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan”.
Trong một tuyên bố riêng, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng lên án kế hoạch bán vũ khí này. Bộ này nói quân đội Trung Quốc giữ vững “quyết tâm không sao lay chuyển được” để bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.
Trung Quốc đặt nghi vấn sâu xa về ý định của Hoa Kỳ đối với Đài Loan, vốn được trang bị vũ khí hầu hết do Mỹ sản xuất và vẫn muốn Washington bán thêm những thiết bị tiên tiến hơn, kể cả các chiến đấu cơ mới.
Trong một tuyên bố hôm thứ Ba, Văn phòng Tổng thống Đài Loan cảm tạ Hoa Kỳ đã ủng hộ đảo quốc này, và nói rằng Đài Loan sẽ tiếp tục “giữ liên lạc chặt chẽ và hợp tác” với Washington về các vấn đề, kể cả vấn đề an ninh.
Các chuyên gia quân sự nói cán cân quyền lực giữa Đài Loan và Trung Quốc đã nghiêng về phía Trung Quốc, và trong tương lai có thể áp đảo đảo này, trừ phi quân đội Mỹ nhanh chóng ra tay giúp Đài Loan.
Ngũ Giác Đài nói bán vũ khí cho Đài Loan là điều cần thiết để duy trì “đội bay và hệ thống phòng thủ của Đài Loan”, và thương vụ này sẽ không làm đổi cán cân quân sự trong khu vực.
Trung Quốc chưa hề loại bỏ khả năng sử dụng vũ lực để chiếm quyền kiểm soát Đài Loan, vùng lãnh thổ mà Bắc Kinh coi như một tỉnh đòi ly khai của mình.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis trong chuyến thăm của ông này đến Bắc Kinh hồi tháng Sáu rằng Bắc Kinh cam kết với hòa bình, nhưng quyết không nhường đất đai do tổ tiên để lại, “dù là chỉ một tấc”.
