Tổng thống Philippines Benigno Aquino đang lên tiếng bênh vực một chương trình kích thích kinh tế trong lúc có nhiều lời kêu gọi luận tội ông cũng như đòi Bộ trưởng Ngân sách từ chức. Từ Manila, thông tín viên Simone Orendain gởi về bài tường thuật sau đây.
Tổng thống Aquino cho biết cái gọi là Chương trình Tăng tốc Giải ngân nhằm mục đích tạo nên một cú huých tức thời cho nền kinh tế. Ý tưởng đằng sau các cơ chế cấp ngân khoản này là lấy tiền chưa giải ngân từ các cơ quan chính phủ và ngay lập tức bơm vào những dự án công để tăng tốc tiến độ hoàn thành.
Ông Aquino nói chính quyền ông đưa ra chương trình này vào năm 2011 vì việc chi tiêu thấp khiến tổng sản phẩm quốc nội sụt giảm đáng kể. Trong một bài diễn văn được truyền hình toàn quốc, ông nói:
"Chắc chắn rằng bất kỳ nhà lãnh đạo sáng suốt nào cũng muốn thực hiện những dự án có lợi cho công chúng trong thời gian sớm nhất có thể. Tôi không thấy bất kỳ lý do gì để trì hoãn lợi ích cho đồng bào chúng ta, đặc biệt là vì chúng tôi có đủ tài lực để giảm bớt tình cảnh của họ."
Nhiều nhóm khác nhau đã đệ trình kiến nghị lên Tòa án Tối cao nêu nghi vấn về chương trình. Vào ngày 1 tháng 7, Tòa án tối cao cho biết một số phần của chương trình là vi hiến. Tòa án nói điều không hợp hiến là lấy tiền chưa giải ngân khỏi ngân sách trước khi năm tài khóa kết thúc, chuyển tiền sang những nhánh của chính phủ vượt ngoài quyền hạn văn phòng hành pháp, và cấp vốn cho những dự án không được nhắc tới trong kế hoạch chi tiêu chung.
Ông Aquino trình bày trực tiếp trước tòa và chỉ ra cơ sở pháp lý cho chương trình này dựa trên một bộ luật hành chính từ năm 1987. Ông nói bộ luật rõ ràng cho phép tổng thống chuyển tiền tiết kiệm cho những dự án khác.
"Chương trình Tăng tốc Giải ngân là tốt. Ý định của chúng tôi, quy trình của chúng tôi, và kết quả là đúng đắn,...Tôi sẽ không cho phép sự khổ ải của bạn kéo dài, đặc biệt là nếu chúng tôi có thể làm được gì chúng tôi có thể làm sớm như bây giờ."
Quyết định này đã làm dấy lên những lời kêu gọi đòi Bộ trưởng Ngân sách của Philippines từ chức. Bộ trưởng Florencio Abad cố nộp đơn xin từ chức hồi tuần trước, nhưng ông Aquino đã bác bỏ. Ít nhất một công dân đã nộp đơn đòi luận tội tổng thống về vấn đề này và một số nhóm công dân cho biết sẽ có thêm những đơn như vậy.
Ông Aquino hứng chịu đả kích khi một trong những vụ bê bối chính trị lớn nhất làm chấn động Philippines đang diễn biến từng hồi. Chính quyền đã hủy bỏ việc phân bổ quỹ cho các nhà lập pháp, đặc biệt là sau khi người ta phát hiện rằng một số quan chức nhất định bị cáo buộc nhận tiền lại quả trong một âm mưu xoay vòng nguồn tiền qua những cơ quan phi chính phủ ‘ma’ và chảy ngược về túi họ. Phát hiện này khiến chương trình giải ngân của ông Aquino bị săm soi kỹ hơn.
Sự ủng hộ dành cho tổng thống đã xuống mức thấp nhất trong năm nay. Sau khi được nhận được tỉ lệ ủng hộ trên 60 phần trăm trong phần lớn thời gian kể từ khi ông nhậm chức vào năm 2010, con số này đã sụt giảm. Công ty Pulse Asia ở Manila cho biết tỉ lệ ủng hộ tụt xuống mức 56 phần trăm từ 70 phần trăm vào tháng Ba.
Một cuộc khảo sát do Social Weather Stations ở Manila cũng cho thấy tỉ lệ thấp nhất cho đến nay. Cuộc khảo sát thực hiện hồi tháng trước cho thấy tỉ lệ hài lòng rơi xuống mức 25 phần trăm từ 45 phần trăm vào tháng Ba.
