Thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ đã tăng lên mức kỷ lục trong khi thâm hụt trong lĩnh vực giao thương hàng hóa với Trung Quốc của quốc gia Đông Nam Á cũng tăng lên mức cao nhất được ghi nhận.
Giữ liệu mới được Tổng cục Hải quan đưa ra do Reuters trích dẫn cho thấy thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ tăng cao nhất được ghi nhận trong lịch sử, lên 94,9 tỷ USD vào năm 2022, với các sản phẩm chủ lực của Việt Nam xuất sang thị trường Hoa Kỳ như may mặc, giày dép, điện thoại thông minh, đồ điện tử và đồ gỗ.
Trong khi đó, dữ liệu do Cục Dân số Hoa Kỳ (USCB) công bố cho thấy tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ trị giá hơn 109 tỷ USD trong khi nhập khẩu từ Hoa Kỳ trị giá chỉ hơn 9,7 tỷ USD.
Việt Nam có mức thặng dư thương mại với Mỹ vào năm 2021 là hơn 90,8 tỷ USD, cũng là mức cao kỷ lục tính tới thời điểm đó.
Mức thâm hụt thương mại của Việt Nam với Mỹ tăng cao hàng năm khiến Việt Nam trở thành nước có mức chênh lệch giữa xuất khẩu và nhập khẩu với Mỹ cao thứ 3, chỉ sau Trung Quốc và Mexico.
Điều này đã khiến Tổng thống Donald Trump đưa Việt Nam vào ‘tầm ngắm’ để thúc ép giảm thặng dư thương mại với Mỹ. Ông Trump cũng từng chỉ đạo Bộ Tài chính tiến hành các cuộc điều tra về thao túng tiền tệ hay nguồn gốc gỗ nhập khẩu tại quốc gia Đông Nam Á. Tuy nhiên, căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Việt Nam đã được hạ giảm dưới thời Tổng thống Joe Biden với việc Việt Nam được đưa ra khỏi danh sách các nước thao túng tiền tệ của Mỹ.
Cùng thời gian, thâm hụt thương mại với Trung Quốc, nhà cung cấp nguyên liệu và thiết bị lớn nhất cho lĩnh vực sản xuất tập trung nhiều lao động của Việt Nam, đã tăng lên mức kỷ lục 60,2 tỷ USD vào năm ngoái, cao hơn mức 54 tỷ USD một năm trước đó.
Dữ liệu hải quan Việt Nam công bố hôm 9/1 được Reuters trích dẫn cho thấy nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc vào năm ngoái tăng 6,6% lên 117,87 tỷ USD, với các sản phẩm nhập khẩu dẫn đầu là máy móc, đồ điện tử, vải, điện thoại thông minh và linh kiện.
Dù Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, nhưng theo nhận định của VnEconomy vào tháng 11 năm ngoái, Trung Quốc lại là “thị trường quan trọng nhất, tác động lớn đến quy mô và tốc độ tăng xuất, nhập khẩu của Việt Nam”. Theo tờ báo này, nhập khẩu và nhập siêu từ Trung Quốc lớn và còn tăng lên do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc nước láng giềng của Việt Nam hiện là nền kinh tế có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới.
Còn xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ ngày càng tăng, đặc biệt trong những năm gần đây kể từ khi Tổng thống Trump phát động cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc, khiến các công ty Mỹ tìm kiếm nhà cung cấp bên ngoài Trung Quốc. Đại dịch COVID-19 lại càng khiến việc chuyển dịch dây chuyền sản xuất của các công ty Mỹ ra khỏi Trung Quốc sang các nước như Việt Nam thêm nhanh chóng và đẩy mạnh thương mại giữa Mỹ và Việt Nam tăng cao hơn.
Với tỷ trọng thương mại tăng cao với Hoa Kỳ, Việt Nam trong năm qua đã đẩy bật Anh ra khỏi vị trí lâu năm trong nhóm 7 đối tác thương mại hàng hóa đứng đầu của Mỹ.
Việt Nam đang được hưởng lợi từ khoảng 15 hiệp định thương mại tự do vốn giúp thúc đẩy nền kinh tế định hướng xuất khẩu của quốc gia Đông Nam Á tăng trưởng 8% trong năm ngoái. Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2022 tăng 10,6% lên 371,85 tỷ USD, theo thống kê mới được đưa ra của Tổng cục Hải quan Việt Nam.
Tuy nhiên theo Reuters, các nhà kinh tế cảnh báo rằng Việt Nam đang phải đối mặt với những "cơn gió thổi ngược," khi nhu cầu toàn cầu suy yếu đã bắt đầu ảnh hưởng đến các đơn đặt hàng của Việt Nam vào tháng 12/2022 khiến xuất khẩu giảm 14% so với một năm trước đó.
Diễn đàn