Hôm 16/1, quân đội Hoa Kỳ cho biết đã tiến hành một cuộc tấn công mới nhằm vào lực lượng Houthi có trụ sở tại Yemen, đánh trúng các tên lửa chống hạm trong cuộc tấn công thứ ba vào nhóm được Iran hậu thuẫn trong những ngày gần đây, theo hãng tin AP.
Cuộc tấn công diễn ra khi lực lượng Houthi được Iran hậu thuẫn tuyên bố chịu trách nhiệm về vụ tấn công tên lửa nhằm vào tàu chở hàng Zografia mang cờ Malta, cũng vào hôm 16/1, ở Biển Đỏ. Con tàu này bị trúng tên lửa nhưng không ai bị thương. Bộ Chính sách Đảo và Vận tải Hy Lạp cho hay con tàu này đang đi về phía bắc tới Kênh đào Suez thì bị tấn công.
Theo tuyên bố của Bộ Tư lệnh Trung tâm Hoa Kỳ, cuộc tấn công qua đêm phá hủy 4 tên lửa đạn đạo của Houthi đang chuẩn bị phóng và gây ra mối đe dọa rõ rệt đối với các tàu buôn và tàu Hải quân Hoa Kỳ trong khu vực. Tuyên bố cho biết cuộc tấn công của Houthi vào tàu Zografia xảy ra sau đó cũng hôm 16/1 và liên quan đến một tên lửa đạn đạo chống hạm, song cũng theo tuyên bố, con tàu này vẫn tiếp tục quá cảnh qua Biển Đỏ.
Vụ tấn công qua lại mới nhất này cho thấy các cuộc tấn công của Houthi nhằm vào tàu bè trong khu vực không có dấu hiệu ngừng lại, bất chấp cuộc tấn công lớn của Mỹ và Anh vào nhóm này hôm 12/1, ném bom hơn 60 mục tiêu ở 28 địa điểm bằng tên lửa Tomahawk phóng từ tàu chiến, tàu ngầm và máy bay chiến đấu.
Cố vấn an ninh quốc gia thuộc Nhà Trắng Jake Sullivan hôm 16/1 cảnh báo rằng việc giải quyết mối đe dọa Houthi đang diễn ra là một vấn đề “tất cả cùng chung tay” mà Mỹ và các đồng minh phải giải quyết để giảm thiểu tác động đến nền kinh tế toàn cầu. Và ông nói rằng các cuộc tấn công trên biển, cùng với các mối đe dọa đang diễn ra từ các phiến quân được Iran hậu thuẫn khác ở Iraq, Syria và Lebanon có nghĩa là các đồng minh phải “cảnh giác trước khả năng rằng trên thực tế, thay vì hướng tới giảm leo thang, chúng ta đang ở trong một tình thế phải leo thang ứng phó”.
Chuẩn Tướng Yahya Saree, người phát ngôn quân sự của Houthi, nói trong một tuyên bố được ghi âm trước rằng nhóm này khai hỏa sau khi thủy thủ đoàn của con tàu từ chối trả lời các cuộc gọi cảnh báo và tàu đang hướng tới một cảng ở Israel. Theo trang web theo dõi vận chuyển Vessel Finder, tàu Zografia đang trên đường tới Suez, Ai Cập.
Quân đội Houthi cho hay tàu Zografia, do một công ty Hy Lạp quản lý, không có hàng hóa trên tàu và chỉ bị thiệt hại vật chất. Thủy thủ đoàn bao gồm 20 người Ukraina, 3 người Philippines và một người Gruzia.
Hôm 16/1, quân đội Mỹ cho biết rằng giữa lúc có các cuộc tấn công mới nhất, lực lượng SEAL của Hải quân Hoa Kỳ đã thu giữ các bộ phận tên lửa do Iran sản xuất và các vũ khí khác từ một con tàu đi tới phiến quân Houthi của Yemen, trong một cuộc đột kích vào tuần trước khiến hai lính biệt kích của SEAL bị mất tích.
Cuộc đột kích này đánh dấu vụ bắt giữ mới nhất của Hải quân Hoa Kỳ và các đồng minh của họ đối với các chuyến hàng vũ khí dành cho quân nổi dậy, nhóm đã tiến hành một loạt cuộc tấn công hiện đang đe dọa thương mại toàn cầu ở Biển Đỏ và Vịnh Aden vì cuộc chiến của Israel với Hamas ở Dải Gaza. Các bộ phận tên lửa bị thu giữ bao gồm các loại có thể được sử dụng trong các cuộc tấn công vừa nêu.
Cuộc đột kích của SEAL diễn ra hôm 11/1, với việc lực lượng biệt kích xuất phát từ tàu USS Lewis B. Puller được yểm trợ bởi máy bay không người lái và trực thăng, với Bộ Tư lệnh Trung tâm của quân đội Hoa Kỳ cho biết nó diễn ra ở Biển Ả rập.
Lực lượng SEAL di chuyển trên các tàu chiến đấu hoạt động đặc biệt cỡ nhỏ do thủy thủ đoàn tác chiến đặc biệt của hải quân điều khiển để lên tàu USS Lewis B. Puller. Vì họ lên tàu giữa lúc biển động, khoảng 8 giờ tối, giờ địa phương, một lính SEAL bị sóng cao đánh ngã và một đồng đội đã lao theo người lính đó. Cả hai vẫn còn mất tích.
Bộ Tư lệnh Trung tâm cho hay lực lượng SEAL đã tìm thấy các bộ phận của tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo, bao gồm cả thiết bị đẩy và dẫn đường, cũng như đầu đạn. Bộ Tư lệnh Mỹ nói thêm rằng các bộ phận phòng không cũng được tìm thấy.
“Phân tích ban đầu cho thấy những loại vũ khí tương tự như thế này đã được phe Houthi sử dụng để đe dọa và tấn công những thủy thủ vô tội trên các tàu buôn quốc tế quá cảnh ở Biển Đỏ”, Bộ Tư lệnh Trung tâm nói trong một tuyên bố.
Những hình ảnh do quân đội Mỹ công bố được AP phân tích cho thấy các bộ phận giống như động cơ tên lửa và những bộ phận khác đã bị thu giữ trước đó. Cũng có những thứ dường như là một tên lửa hành trình chống hạm với động cơ phản lực nhỏ, loại được phe Houthi và Iran sử dụng.
Ông Fabian Hinz, chuyên gia tên lửa và nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), nói rằng trong các bức ảnh còn có một đầu đạn tương tự được thấy trong các tên lửa chống hạm của Iran, dựa trên thiết kế trước đó của Trung Quốc.
Ông Hinz nói: “Nhìn vào kích thước và độ chắc chắn của nó, nó trông rất giống một đầu đạn chống hạm”.
Ông Hinz cũng lưu ý rằng đầu đạn trong ảnh có nhãn dán ghi “GHAD” trên đó. Iran có tên lửa chống hạm mang tên Ghadir.
Bộ Tư lệnh Trung tâm cho biết Hải quân Mỹ cuối cùng đã đánh chìm con tàu chở vũ khí sau khi cho rằng nó không an toàn. Thủy thủ đoàn gồm 14 người của con tàu đã bị bắt giữ.
Nhóm Houthi chưa thừa nhận vụ bắt giữ và phái đoàn của Iran tại Liên Hiệp Quốc cũng không trả lời yêu cầu bình luận. Tuy nhiên, Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei ca ngợi các cuộc tấn công của Houthi.
Một nghị quyết của LHQ cấm chuyển giao vũ khí cho phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn ở Yemen. Tehran từ lâu phủ nhận việc cung cấp vũ khí cho quân nổi dậy, bất chấp các bằng chứng xác thực, nhiều vụ bắt giữ và ý kiến của các chuyên gia khẳng định các vũ khí này liên quan đến Iran.
Kể từ tháng 11/2023, lực lượng Houthi nhiều lần nhắm mục tiêu vào các tàu thuyền ở Biển Đỏ với lý do họ đang trả thù cuộc tấn công của Israel đánh vào Hamas ở Gaza. Nhưng họ thường xuyên nhắm mục tiêu vào các tàu ít có hoặc không có mối liên hệ rõ ràng với Israel, gây nguy hiểm cho hoạt động vận chuyển trên tuyến đường quan trọng của thương mại toàn cầu.
Các cuộc không kích do Mỹ dẫn đầu cũng nhắm vào các vị trí của Houthi hôm 13/1. Để đáp trả, lực lượng Houthi phóng một tên lửa vào tàu chở hàng thuộc sở hữu của Mỹ có tên Gibraltar Eagle ở Vịnh Aden vào ngày 15/1, làm tăng thêm rủi ro trong cuộc xung đột.
Diễn đàn