Giữa lúc Tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump cân nhắc thành phần nhân sự trong hàng ngũ lãnh đạo cấp cao của chính phủ mới, các nguồn tin thông thạo nói rằng cựu Thị trưởng New York Rudy Giuliani là một ứng viên hàng đầu cho chức vụ Bộ trưởng Ngoại giao trong chính phủ mới.
Ông Giuliani từng là công tố viên liên bang song không có những kinh nghiệm về chính sách đối ngoại thường thấy nơi những nhân vật từng được giao phó chức vụ này.
Ông John Kerry từng là Chủ tịch Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện trước khi lên nắm chức Bộ Trưởng Ngoại giao. Bà Condoleeza Rice là Cố vấn An ninh dưới thời Tổng thống George W. Bush. Ông Colin Powell cũng là Cố vấn An ninh Quốc gia và từng nắm nhiều chức vụ cấp cao trong quân đội. Bà Madeleine Albright từng là Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc.
Nhưng ông Giuliani là một ủng hộ viên kiên cường của ông Trump trong chiến dịch vận động tranh cử, và hai nhân vật này quen biết nhau đã lâu.
Cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich, một người khác ủng hộ ông Trump, hôm thứ Hai (14/11) nói với chương trình tin tức của đài Fox rằng ông Giuliani có thể muốn được bổ nhiệm vào chức Bộ trưởng Tư pháp hoặc chọn ra lãnh đạo Bộ An ninh Nội địa, nhưng sẽ thật “tuyệt vời” nếu ông được đề cử vào chức Ngoại trưởng.
Ông Gingrich nói:
“Tôi không có thông tin, nhưng nếu ông Rudy muốn, thì ông sẽ được giao chức vụ đó.”
Ông Newt Gingrich nói thêm rằng ông Giuliani sẽ mang lại những cải cách cần thiết cho Bộ Ngoại giao. Tin cho hay một ứng viên khác cho chức vụ Ngoại trưởng là cựu Đại sứ tại Liên Hiệp Quốc John Bolton, người từng phục vụ dưới quyền Tổng thống Bush và trong nhiều năm đã được giao nhiều nhiệm vụ cấp cao trong Bộ Ngoại giao.
Theo lịch trình, ông Trump sẽ gặp Phó Tổng thống đắc cử Mike Pence hôm nay để tiếp tục duyệt xét thành phần nhân sự mới.
Ông Newt Gingrich còn nêu tên Thượng nghị sĩ bang Alabama Jeff Sessions mà ông cho là cùng với ông Giuliani, là những nhân vật thân tín nhất của ông Trump. Với kinh nghiệm tại Bộ Tư pháp, ông Sessions có thể rất thích hợp trong vai trò Bộ trưởng Tư pháp kế tiếp của Mỹ, theo ông Gingrich.
Trước đó, ông Trump đã đề cử Chủ tịch Đảng Cộng hoà Reince Priebus vào chức Chánh Văn phòng tại Toà Bạch Ốc, một vị trí thông thường có trách nhiệm điều hành những hoạt động của Toà Bạch Ốc, kể cả lập nghị trình làm việc cho Tổng thống.
Nhưng quyết định của ông Trump chọn ông Stephen Bannon vào vị trí Chiến lược gia trưởng đã bị các nhóm bênh vực nhân quyền chỉ trích, kể cả từ các thành viên của Đảng Dân chủ và một số thành viên Đảng Cộng hoà. Ông Bannon là người được thành phần da trắng theo chủ nghĩa dân tộc nhiệt liệt hoan nghênh. Trước khi tham gia chiến dịch tranh cử của ông Trump, ông này từng điều hành trang web của Breibart vốn có lập trường cực hữu.
Lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Hạ viện, bà Nancy Pelosi, nói quyết định chọn ông Bannon cho thấy ông Trump vẫn “quyết tâm đứng sau lập trường hận thù và chia rẽ vốn là dấu ấn trong chiến dịch vận động tranh cử của ông.”
Bà nói:
“Sau khi đắc cử Tổng thống nhưng không chiếm được đa số phiếu phổ thông, Tổng thống tân cử Trump phải tìm cách hàn gắn và đưa tất cả mọi người Mỹ lại gần với nhau, chứ không nên tiếp tục đổ dầu vào lửa gây thêm chia rẽ và kỳ thị.”
Ông John Weaver, một chiến lược gia lão thành của Đảng Cộng hoà, viết trên trang Twitter:
“Thành phần kỳ thị và phát xít thuộc cánh cực hữu có đại diện trong Toà Bạch Ốc, chỉ cách Phòng Bầu dục có vài bước. Nước Mỹ, hãy cảnh giác cao độ.”
Ông Jonathan Greenblatt, Giám đốc điều hành Liên đoàn Chống Phỉ báng, nói tổ chức của ông chống đối việc đề cử ông Bannon bởi vì ông ta và cánh cực hữu theo đuổi những lập trường “đối nghịch với các giá trị cốt lõi của Mỹ.”
Bênh vực sự chọn lựa này, trưởng ban vận động của ông Trump Kellyanne Conway miêu tả ông Bannon là “một chiến lược gia xuất sắc” và lưu ý rằng ông Bannon đã từng phục vụ trong vai trò một sĩ quan hải quân và có bằng hậu đại học của trường Harvard nổi tiếng.
Nói chuyện với báo chí hôm qua tại trụ sở quốc hội Mỹ, Chủ tịch Khối đa số tại Hạ viện Kevin McCarthy cũng bênh vực chọn lựa của ông Trump, nói rằng ông Trump “có quyền chọn bất cứ người nào mà ông xét là tốt nhất cho nhiệm vụ trước mắt.”
