Trong khi chính phủ Trung Quốc kiểm duyệt các bài tường thuật trong nước về phong trào dân chủ đang ngày càng phát triển ở Hong Kong, một số người Hoa ở lục địa đang vào Hong Kong đặc biệt để học hỏi về những ý nghĩa của việc biểu tình đòi quyền dân sự và dân chủ
Hàng năm, hơn 30 triệu người Trung Quốc lục địa vượt qua biên giới vào Hong Kong. Thông thường họ đi để làm ăn hay mua bán. Tuần này, trong ba ngày lễ Quốc khánh, nhiều người sẽ chứng kiến một quang cảnh bất ngờ: hàng chục ngàn người dân Hong Kong đi biểu tình đòi phổ thông đầu phiếu, cắm trại bên ngoài các cửa hiệu và nhà hàng ăn mà họ thường đến.
Một doanh gia ở Quảng Đông, ngay bên kia biên giới, ngại không muốn cho biết tên, nhưng nói với đài VOA rằng ông không biết chút gì về mục đích của người dân Hong Kong.
Một sự thiếu hiểu biết như thế không có gì là lạ bởi vì các bài tường thuật về phong trào dân chủ Hong Kong bị hạn chế ở Trung Quốc. Tuy nhiên, trong các khu biểu tình, VOA đã gặp nhiều du khách từ lục địa biết chuyện rõ hơn.
Kỹ sư điện tử Stewart Sze nói anh biết được về phong trào dân chủ nhờ sử dụng một mạng lưới gần như của tư nhân để né tránh cái được gọi là Đại Hỏa thành (Tường lửa) của Trung Quốc, ngăn công dân Trung Quốc xem nội dung truyền thông mà Bắc Kinh cho là không thích hợp.
Ông Sze nói: “Tôi là một người ủng hộ sinh viên vì họ nhận ra rất sớm cái gì là dân tộc và cái gì là chính quyền. Tôi nghĩ họ chống lại chính phủ của chúng ta, chứ không chống lại đất nước. Đó là một sinh hoạt dân chủ rất quan trọng.”
Người biểu tình ở Hong Kong là một nguồn khích lệ, theo ông Sze, người biết việc những người khác ở lục địa đang đến Hong Kong để quan sát và học tập từ phong trào Chiếm Trung.
“Thực ra, tôi cảm ơn nhân dân Hong Kong rất nhiều vì họ thực thi các hoạt động dân chủ ở Trung Quốc. Đài Loan có các tập tục dân chủ, nhưng ở lục địa Trung Quốc, đây là thành phố duy nhất bạn có thể làm những việc như thế.”
Phát biểu nhân lễ kỷ niệm 65 năm ngày thành lập nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa, ông Zse nói thêm rằng ông không sợ bị bắt lúc trở về nhà ở Sơn Đông. Tuy nhiên, ông cũng không lấy làm tin tưởng là được chứng kiến cảnh dân chủ ở nơi nào khác tại Trung Quốc trong cuộc đời mình.
