Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói với lãnh đạo Việt Nam rằng Bắc Kinh sẵn sàng cùng Hà Nội xây dựng cộng đồng vì một tương lai chung và rằng hai nước Cộng sản láng giềng cùng chia sẻ vận mệnh, theo truyền thông Trung Quốc, trong khi một nhà quan sát cho rằng Hà Nội hoan nghênh nhưng không muốn tham gia cộng đồng này.
Ông Vương, còn là chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, vừa kết thúc chuyến thăm tới Hà Nội, nơi ông đã gặp các lãnh đạo cao nhất của nhà nước Việt Nam. Chuyến thăm của ông Vương được cho là để chuẩn bị cho chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt Nam dự kiến vào giữa tháng này.
Tân Hoa Xã cho biết ông Vương nói với Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng hôm 1/12 rằng Trung Quốc sẵn sàng thực hiện các bước phối hợp trong giai đoạn hợp tác tiếp theo với Việt Nam trên mọi lĩnh vực nhằm đảm bảo tiến bộ ổn định trong việc xây dựng cộng đồng Trung Quốc-Việt Nam vì một tương lai chung.
Trong khi đó, Mạng lưới Truyền thông Toàn cầu Trung Quốc CGTN dưới sự quản lý của Đảng Cộng sản Trung Quốc, cho biết ông Vương, khi gặp Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, nói rằng Trung Quốc và Việt Nam có chung khát vọng và vận mệnh.
Các cuộc gặp của ông Vương với Chủ tịch Thưởng và Tổng Bí thư Trọng được báo chí Việt Nam đưa tin, trong đó các lãnh đạo Hà Nội khẳng định với ngoại trưởng Trung Quốc rằng Việt Nam coi trọng quan hệ với Bắc Kinh và đặt nó lên hàng đầu trong tổng thể chính sách đối ngoại của Hà Nội. Tuy nhiên, truyền thông do nhà nước Việt Nam quản lý không cho biết việc ông Vương đề cập đến việc xây dựng cộng đồng chung vận mệnh giữa hai nước khi ở Hà Nội.
Theo Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp của Viện nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS-Yusof Ishak, có trụ sở ở Singapore, truyền thông nhà nước Trung Quốc muốn tuyên truyền cho việc này nhưng Việt Nam dường như “không có khát vọng” chung vận mệnh với Trung Quốc như ông Vương nói.
“Trung Quốc có đặt ra vấn đề là Việt Nam phải công nhận một cộng đồng quốc tế có cùng chung một tương lai (và) có lúc Trung Quốc nói là một cộng đồng có chung vận mệnh,” TS Hợp, chuyên gia quan sát mối quan hệ Việt-Trung, nói. “Việt Nam họ bảo là họ hoan nghênh chính sách đó nhưng nhấn mạnh rằng 'cộng đồng chung vận mệnh' là một cụm từ không có hình thức rõ ràng , cho nên các bên cứ 'tùy biến'.”
Các lãnh đạo Việt Nam chưa công khai đưa ra tuyên bố nào về việc tham gia cộng đồng này với Trung Quốc.
Trong Thông cáo báo chí chung Việt Nam-Trung Quốc đưa ra hôm 29/6 sau chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Bắc Kinh, Việt Nam nói rằng họ “đánh gia cao Cộng đồng chung vận mệnh nhân loại, Sáng kiến Phát triển toàn cầu, Sáng kiến An ninh toàn cầu và Sáng kiến Văn minh toàn cầu của Trung Quốc đưa ra, hai bên sẽ đi sâu trao đổi về các biện pháp cụ thể hơn.”
Chủ tịch Tập của Trung Quốc lần đầu tiên đề cập tới “cộng đồng chung vận mệnh” vào năm 2012 khi được bầu làm Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước và nhiều lần nói rằng Trung Quốc muốn xây dựng cộng đồng này với Việt Nam.
Khi tiếp Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tại Bắc Kinh vào tháng 5/2021, ông Tập nói rằng Trung Quốc sẵn sàng nỗ lực cùng Việt Nam xây dựng hai nước thành một cộng đồng chiến lược có chung tương lai, theo Tân Hoa Xã. Người đứng đầu Trung Quốc kêu gọi Việt Nam cùng xây dựng cộng đồng chiến lược Trung-Việt cùng chia sẻ tương lai khi tiếp Chủ tịch Thưởng tại Bắc Kinh 20/10, theo Truyền hình Trung ương Trung Quốc CCTV.
Theo TS Hợp, ông Tập sẽ tiếp tục thúc ép Việt Nam tham gia vào cộng đồng chung vận mệnh với Trung Quốc. Nhà nghiên cứu của ISEAS-Yusof Ishak cho biết đây là một trong những điều mà Trung Quốc muốn đưa vào tuyên bố chung khi ông Tập tới thăm Việt Nam.
Hai nguồn tin cho VOA biết ông Tập dự kiến sẽ đến Việt Nam vào ngày 12 tháng này. VOA đã gủi yêu cầu bình luận tới người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam.
Ngoại trưởng Vương tới Việt Nam cuối tuần trước, theo TS Hợp, là để thống nhất về một tuyên bố chung cho chuyến thăm của ông Tập, trong đó, ngoài cộng đồng chung vận mệnh còn có vấn đề Biển Đông và sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc.
“Họ muốn thống nhất một tuyên bố chung ngay từ bây giờ nhưng phía Việt Nam nói muốn hai bên ngồi lại với nhau để đàm phán,” TS Hợp, người biết về việc thương thảo tuyên bố chung, nói. “Cho đến nay chưa thấy kết thúc đàm phán về tuyên bố chung của ông Tập (Cận Bình) với ông (Nguyễn Phú) Trọng trong chuyến thăm tới đây."
Ghi nhận về chuyến thăm của ông Vương tới Hà Nội, CGTN nói rằng Trung Quốc và Việt Nam “ngày càng thân thiết hơn trong quan hệ trong những năm gần đây và hai bên đang hợp tác chặt chẽ về luật phát và trật tự, an ninh biên giới, môi trường hàng hải, phát triển mạng lưới đường sắt Việt Nam, các dự án Vành đai và Con đường cũng như các chương trình trao đổi văn hóa.”
Diễn đàn