Bệnh sốt rét lây nhiễm qua hàng trăm triệu người bị nhiễm mỗi năm và gây tử vong trên nửa triệu người. Thông tín viên VOA Joe De Capua tường thuật rằng Tổ chức Y tế Thế giới, WHO, và các đối tác hôm thứ năm đã loan báo một mục tiêu mới để cấp giấy phép chủng cho các loại thuốc chủng trước năm 2030 nhằm giảm thiểu mạnh số ca bệnh sốt rét và rút cục xóa căn bệnh này.
Lộ đồ Kỹ thuật chủng ngừa Sốt rét năm 2013 được công bố tại Washington. Lộ đồ này mở rộng phạm vi khảo cứu thuốc chủng, đề nghị các loại thuốc có thể giảm 75% các ca bệnh sốt rét và thích hợp cho việc sử dụng ở tất cả các vùng có dịch bệnh. Sốt rét phát tác ở gần 100 nuớc và lãnh thổ, với gánh nặng đặc biệt ở vùng châu Phi phía nam sa mạc Sahara.
Sau đây là nhận định của bác sĩ Vasee Moorthy làm việc cho Bộ phận Tiêm ngừa và thuốc chủng của Tổ chức Y tế Thế giới.
“Các số liệu mới nhất mà chúng tôi có được qua Tổ chức Y tế Thế giới là khoảng 660 ngàn trường hợp tử vong mỗi năm. Khó có thể hiểu được vì đó là một con số quá lớn. Vì thế một cách suy nghĩ khác là có khoảng 2.000 cái chết vì bệnh sốt rét mỗi ngày. Nay đa số những trường hợp tử vong là ở trẻ em dưới 5 tuổi ở châu Phi, nhưng cũng có những trường hợp tử vong ở các nơi khác ở châu Mỹ, Trung Ðông và châu Á. Và về mặt con số các ca bệnh, thì số tử vong là từ khoảng 219 triệu ca bị sốt rét.”
Trong khi chưa có thuốc chủng ngừa được cấp phép chống lại bệnh sốt rét, tiến bộ đã đạt được trong việc giảm thiểu các ca bệnh. Ðó là nhờ chẩn đoán tốt hơn, thuốc men, mùng chống muỗi có tẩm thuốc trừ sâu và kiểm soát số muỗi mang ký sinh trùng gây sốt rét.
Bác sĩ Moorthy nói: “Chúng ta đã thấy một sự giảm sút 26% trong tỷ lệ tử vong vì sốt rét trên toàn cầu trong thập niên vừa qua. Nếu chúng ta có thể phát triển các thuốc chủng ngừa sốt rét một cách có hiệu quả, thì các loại thuốc chủng này có thể cùng đóng một vai trò quan trọng trong các biện pháp kiểm soát bệnh sốt rét.”
Theo bác sĩ Moorthy, Lộ đồ Kỹ thuật chủng ngừa sốt rét năm 2013 xây dựng trên lộ đồ nguyên thủy công bố hồi năm 2006. Ông nói:
“Chỉ tiêu bây giờ mang nhiều tham vọng hơn - ở điểm là lộ đồ nay được mở rộng để bao gồm cả Plasmodium vivax cũng như falciparum. Falciparum là hình thức bệnh sốt rét gây ra phần lớn những ca tử vong, nhưng vivax trước đây chưa được bao gồm.”
Tuy Plasmodium vivax có thể không gây ra nhiều cái chết nhưng đó là nguồn gây ra nhiều ca bệnh mới. Ðiều này đúng với nhiều nước - nhất là ở châu Mỹ và châu Á – nơi tiến bộ đã đạt được chống lại hình thức falciparum của bệnh này. Nó thường tấn công người lớn, khiến họ không làm việc được.
Bác sĩ Moorthy giải thích: “Lộ đồ nguyên thuỷ bao gồm một mục tiêu là có một thuốc chủng được cấp phép truớc năm 2015 để chống lại hình thức gây chết người nhiều nhất của bệnh sốt rét là falciparum. Và mục tiêu này được giữ lại trong lộ đồ mới – và thêm vào mục tiêu mới là có một thế hệ thuốc chủng thứ hai được cấp phép trước năm 2030.”
Chưa rõ liệu có đạt được mục tiêu năm 2015 hay không. Có 27 loại thuốc chủng ngừa sốt rét đang được thử nghiệm lâm sàng. Ứng viên hiện đại nhất là RTS, S/AS01 đang ở trong các cuộc thử nghiệm giai đoạn 3. Các kết quả sẽ có vào năm 2015 và sau đó sẽ được xét duyệt.
Lộ đồ Kỹ thuật Chủng ngừa Sốt rét mới là một nỗ lực hợp tác do WHO đứng đầu, cùng với các chính phủ và cơ quan, các nhà hảo tâm, khai thác và tổ chức phi chính phủ ở Hoa Kỳ và châu Âu.
Lộ đồ Kỹ thuật chủng ngừa Sốt rét năm 2013 được công bố tại Washington. Lộ đồ này mở rộng phạm vi khảo cứu thuốc chủng, đề nghị các loại thuốc có thể giảm 75% các ca bệnh sốt rét và thích hợp cho việc sử dụng ở tất cả các vùng có dịch bệnh. Sốt rét phát tác ở gần 100 nuớc và lãnh thổ, với gánh nặng đặc biệt ở vùng châu Phi phía nam sa mạc Sahara.
Sau đây là nhận định của bác sĩ Vasee Moorthy làm việc cho Bộ phận Tiêm ngừa và thuốc chủng của Tổ chức Y tế Thế giới.
“Các số liệu mới nhất mà chúng tôi có được qua Tổ chức Y tế Thế giới là khoảng 660 ngàn trường hợp tử vong mỗi năm. Khó có thể hiểu được vì đó là một con số quá lớn. Vì thế một cách suy nghĩ khác là có khoảng 2.000 cái chết vì bệnh sốt rét mỗi ngày. Nay đa số những trường hợp tử vong là ở trẻ em dưới 5 tuổi ở châu Phi, nhưng cũng có những trường hợp tử vong ở các nơi khác ở châu Mỹ, Trung Ðông và châu Á. Và về mặt con số các ca bệnh, thì số tử vong là từ khoảng 219 triệu ca bị sốt rét.”
Trong khi chưa có thuốc chủng ngừa được cấp phép chống lại bệnh sốt rét, tiến bộ đã đạt được trong việc giảm thiểu các ca bệnh. Ðó là nhờ chẩn đoán tốt hơn, thuốc men, mùng chống muỗi có tẩm thuốc trừ sâu và kiểm soát số muỗi mang ký sinh trùng gây sốt rét.
Bác sĩ Moorthy nói: “Chúng ta đã thấy một sự giảm sút 26% trong tỷ lệ tử vong vì sốt rét trên toàn cầu trong thập niên vừa qua. Nếu chúng ta có thể phát triển các thuốc chủng ngừa sốt rét một cách có hiệu quả, thì các loại thuốc chủng này có thể cùng đóng một vai trò quan trọng trong các biện pháp kiểm soát bệnh sốt rét.”
Theo bác sĩ Moorthy, Lộ đồ Kỹ thuật chủng ngừa sốt rét năm 2013 xây dựng trên lộ đồ nguyên thủy công bố hồi năm 2006. Ông nói:
“Chỉ tiêu bây giờ mang nhiều tham vọng hơn - ở điểm là lộ đồ nay được mở rộng để bao gồm cả Plasmodium vivax cũng như falciparum. Falciparum là hình thức bệnh sốt rét gây ra phần lớn những ca tử vong, nhưng vivax trước đây chưa được bao gồm.”
Tuy Plasmodium vivax có thể không gây ra nhiều cái chết nhưng đó là nguồn gây ra nhiều ca bệnh mới. Ðiều này đúng với nhiều nước - nhất là ở châu Mỹ và châu Á – nơi tiến bộ đã đạt được chống lại hình thức falciparum của bệnh này. Nó thường tấn công người lớn, khiến họ không làm việc được.
Bác sĩ Moorthy giải thích: “Lộ đồ nguyên thuỷ bao gồm một mục tiêu là có một thuốc chủng được cấp phép truớc năm 2015 để chống lại hình thức gây chết người nhiều nhất của bệnh sốt rét là falciparum. Và mục tiêu này được giữ lại trong lộ đồ mới – và thêm vào mục tiêu mới là có một thế hệ thuốc chủng thứ hai được cấp phép trước năm 2030.”
Chưa rõ liệu có đạt được mục tiêu năm 2015 hay không. Có 27 loại thuốc chủng ngừa sốt rét đang được thử nghiệm lâm sàng. Ứng viên hiện đại nhất là RTS, S/AS01 đang ở trong các cuộc thử nghiệm giai đoạn 3. Các kết quả sẽ có vào năm 2015 và sau đó sẽ được xét duyệt.
Lộ đồ Kỹ thuật Chủng ngừa Sốt rét mới là một nỗ lực hợp tác do WHO đứng đầu, cùng với các chính phủ và cơ quan, các nhà hảo tâm, khai thác và tổ chức phi chính phủ ở Hoa Kỳ và châu Âu.
