Trước tình hình dịch bệnh Covid-19 đang lây lan ở các trại giam, gia đình các tù lương tâm bày tỏ sự lo ngại về việc chăm sóc y tế trong chốn lao tù ở Việt Nam. Ngoài ra, các gia đình kêu gọi chính quyền phóng thích tất cả các tù nhân chính trị và tôn giáo vì họ vô tội.
Bà Nguyễn Thị Chương, vợ của ông Trần Đức Thạch, một nhà thơ bất đồng chính kiến đang bị giam cầm tại trại 5, huyện Thống Nhất, Thanh Hóa, nói với VOA:
“Tôi rất lo ngại. Dịch bệnh ở ngoài tôi còn lo, còn ở trong tù chắc chắn là họ không lo được như ở ngoài. Hiện giờ ông Thạch có bốn thứ bệnh, toàn là bệnh nền. Tôi yêu cầu nhà cầm quyền trả ông Trần Đức Thạch về chứ tôi không yên tâm."
Ông Trần Đức Thạch, 70 tuổi, hiện đang thụ án 12 năm tù về tội “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.”
Bà Lê Thị Thập, vợ ông Lưu Văn Vịnh, người hiện thụ án tù trại Gia Trung, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai, chia sẻ với VOA:
“Đây là sự lo lắng chung của tất cả các gia đình, chứ không riêng gì gia đình tôi. Hiện giờ ở đấy an tâm, nhưng chưa biết một lúc nào đó bùng phát dịch bệnh, mà bị lây nhiễm trong môi trường trại tù thì rất là nguy hiểm, còn nguy hiểm hơn ở bên ngoài nhiều.”
Vào năm 2018, ông Vịnh bị tuyên án 15 năm tù với cáo buộc “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.”
Bà Nguyễn Thị Kim Thanh, vợ của tù nhân Trương Minh Đức, kêu gọi trên Facebook: “Yêu cầu nhà cầm quyền Việt Nam thả tất cả các tù nhân chính trị ra khỏi các trại giam và trở về với gia đình...vì chồng và con của chúng tôi vô tội, không đáng phải chết oan ức trong các trại giam.”
Ký giả Trương Minh Đức bị bắt từ tháng 7/2017 và đang thụ án 12 năm tù với cáo buộc “lật đổ chính quyền” tại trại giam số 6, Thanh Chương, Nghệ An.
Từ An Giang, ông Nguyễn Hoàng Nam, một tù nhân tôn giáo vừa rời trại giam Xuân Lộc, Đồng Nai, sau khi thụ án 4 năm tù với cáo buộc “gây rối trật tự công cộng”, nêu nhận định với VOA:
“Nếu dịch lây lan ở trại giam thì không có phương nào cứu chữa. Chúng ta cần vận động để nhà cầm quyền thả các tù nhân tôn giáo và tù nhân chính trị vô điều kiện. Vấn đề thuốc men trong đó không được bảo đảm cho các tù nhân. Nếu dịch bệnh vào thì nằm chờ chết thôi!”
Bà Chương thỉnh cầu:
“Tôi yêu cầu nhà cầm quyền và yêu cầu các trại giam thả các tù nhân lương tâm trên khắp đất nước Việt Nam, đưa về cho gia đình, chứ còn để trong trại giam chúng tôi rất lo lắng.”
Bà Nguyễn Thị Kim Thanh đưa ra kiến nghị cho phép tù nhân gọi điện thoại về nhà 2 lần/tháng trong tình hình dịch bệnh, thay vì 1 lần/tháng như hiện nay.
“Đề nghị yêu cầu các cơ quan và ông giám thị ...giải quyết cho chồng con chúng tôi, được gọi điện thoại hai lần/tháng, để biết tình hình sức khoẻ, cả người trong tù và người thân vợ con ở ngoài, vì sự sống chết hiện nay không thể nói trước được” bà Thanh viết trên Facebook.
Bà Huỳnh Thị Kim Nga, vợ của nhà hoạt động Ngô Văn Dũng hiện đang bị giam ở trại giam An Phước (Bình Dương), chia sẻ trên Facebook: “Mỗi tháng chỉ được gọi 10 phút. Nhưng hôm nay gọi về nói chuyện mà nghe không rõ. Bên kia hử, bên này hả gần hết thời gian mà không nói được gì. Hỏi sao không nghe rõ, anh nói họ mở loa ngoài nên như vậy. Thử nghĩ mấy ông làm như vậy có quá tàn nhẫn không?”.
Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay không thừa nhận có tù nhân lương tâm, tù nhân chính trị hay tôn giáo, mà chỉ giam giữ những người “vi phạm pháp luật.”
Các gia đình bày tỏ sự lo ngại về điều kiện y tế trong trại tù sau khi truyền thông nhà nước loan báo về các ca nhiễm Covid-19 được phát hiện ở trại giam Chí Hòa ở Tp. Hồ Chí Minh và cơ sở cai nghiện Bố Lá ở Bình Dương.
Từ hồi cuối tháng 6, dịch Covid-19 đã lây lan vào trại tạm giam Chí Hòa khi ba cán bộ quản giáo trong trại giam bị dương tính, sau đó có một bị can tử vong vì nhiễm bệnh và một tử tù tìm cách đào tẩu cũng vì dịch bệnh. Đến đầu tháng 7, Sở Y tế TP. HCM báo cáo có thêm 81 ca dương tính Covid-19 ở trại giam Chí Hòa, gồm: 44 cán bộ, công nhân viên và 36 phạm nhân.
Vào 22/7, tất cả 100% viên chức, người lao động và học viên, bao gồm 689 người tại Cơ sở cai nghiện ma tuý Bố Lá đã dương tính với SARS-CoV-2, theo trang Tiền Phong.
Vào tháng trước, trang Công an Nhân dân (CAND) có bài xã luận thừa nhận rằng “nguy cơ xâm nhập dịch bệnh đối với các cơ sở giam giữ, trại tạm giam rất lớn,” và bày tỏ quyết tâm “ngăn chặn, không để dịch bệnh xâm nhập là yêu cầu cấp thiết nhằm đảm bảo an toàn cho cán bộ, chiến sĩ (CBCS) và phạm nhân, người đang bị tạm giam, tạm giữ.”
Hôm 7/8, báo Tuổi trẻ cho biết, các trại tạm giam Chí Hòa, Bố Lá đã tổ chức tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho hàng nghìn can phạm, phạm nhân đang bị giam giữ.
Cũng hôm 7/8, tại cuộc họp với Bộ chỉ huy tiền phương phía Nam, Bệnh viện 199 và Bệnh viện 30/4, Thượng tướng Nguyễn Văn Sơn, Thứ trưởng Bộ Công an, Trưởng Ban chỉ đạo phòng chống dịch Bộ Công an, nhấn mạnh đến “công tác chăm sóc, điều trị tốt cho cán bộ chiến sỹ cũng như các can phạm, phạm nhân mắc Covid-19,” theo đài truyền hình ANTV của Bộ Công an.
Ông Nguyễn Văn Sơn nói rằng tình hình chăm sóc và điều trị cho các can phạm, phạm nhân mắc Covid-19 tại các trại giam khu vực phía Nam “đang tốt lên”, và rằng “tình hình dịch bệnh tại các trại giam, trại tạm giam dù đã được kiểm soát nhưng vẫn còn nguy cơ bùng phát.”
