Ðảng đương quyền ở Campuchia đã thắng đa số ghế trong các cuộc bầu cử địa phương hôm qua, nhưng các quan sát viên nói cuộc bỏ phiếu không phải là không có vấn đề. Từ những vấn đề về đăng ký cử trị và sự hiện diện của các giới chứcc đảng tại các trạm bỏ phiếu, các nhà chính trị đối lập và quan sát viên bầu cử đã đưa ra nhiều lời chỉ trích. Từ Phnom Penh, thông tín viên VOA Irwin Loy gửi về bài tường thuật sau đây.
Ngay cả trước khi diễn ra cuộc bầu cử hôm qua, vẫn không có nghi ngờ gì về việc đảng nào sẽ chiếm số phiếu cao nhất.
Nhưng giới chỉ trích nói sự thống trị của đảng Nhân dân Campuchia đương quyền đã được sự hỗ trợ của những trường hợp bất hợp lệ tại các trạm bỏ phiếu. Năm nay cũng không có gì khác.
Bà Mu Sochua là một nhà lập pháp thuộcc đảng Sam Rainsy, còn gọi tắt là SRP. Kết quả ban đầu cho thấy đảng SRP đã mất thế đứng trong cuộc bầu cử kỳ này, ngay cả ở các cứ địa truyền thống như thủ đô Phnom Penh.
Phát biểu qua điện thoại, bà Sochua nói bà đã chứng kiến những mưu toan hăm dọa cử tri kín đáo hôm qua. Bà nói bà đã nhìn thấy các giới chức địa phương nhiều thế lực liên kết với đảng Nhân dân Campuchia CPP, đứng gần các trạm bỏ phiếu khi người dân Campuchia đến nơi để đi bầu.
Bà Sochua nói các chiến thuật đó có tác dụng. Cử tri có thể sợ hãi không bỏ phiếu theo lương tâm của mình.
Các quan sát viên nói đảng CPP được hưởng lợi nhờ một hệ thống bảo trợ đã bám rễ, tưởng thưởng các ủng hộ viên, trong khi cấm cản các đối thủ.
Ông Thun Saray là chủ tịch Adhoc, một tổ chức nhân quyền ở địa phương.
Ông Saray nói nếu họ không bầu cho đảng này, thì có thể có một số vấn đề. Thông thường họ tặng đồ đạc cho mỗi gia định, trừ một số gia đình trong làng xã mà họ biết là không ủng hộ đảng. Ðó là chuyện vẫn thường xảy ra.
Ông Saray cũng là chủ tịch của ủy ban thường vụ Comfrel, một cơ quan theo dõi bầu cử. Ông nói cuộc bầu cử này có khá hơn so với các cuộc bầu cử trước, với ít trường hợp bạo động, đe dọa và các phiếu bất hợp lệ trắng trợn. Nhưng ông nói việc sử dụng công nhân viên chức, cảnh sát và quân đội để vận động nhân danh đảng đương quyền, đã trở thành một vấn đề chủ yếu.
Theo ông, cuộc bầu cử này có thể chấp nhận được, so với các cuộc bầu cử trước, nhưng đất nước còn phải đi một con đường dài trước khi có thể tuyên bố tiến trình bầu cử của mình là tự do và công bằng.
Ông Saray nói theo tiêu chuẩn quốc tế thì không tự do và công bằng chút nào cả. Bởi vì ta thấy CPP kiểm soát các cơ quan truyền thông quan trọng, nhất là đài truyền hình, mọi đài phát thanh, và tất cả báo chí. Họ kiểm soát truyền thôn,g Và họ cũng có rất nhiều tiền. Họ tặng tiền không phải cho mọi cử tri mà cho những cử tri ủng hộ họ.
Vào ngày bầu cử, một số đài phát thanh đã loan tin là theo lệnh của Bộ Thông tin, họ không được phép dùng các chương trình phát tahnh của các cơ quan truyền thông nào đó cụ thể. Trong số này có chương trình của ban tiếng Khmer của VOA và hai đài phát thanh FM chính. Không tiếp xúc được với các giới chức Bộ Thông tin để ghi nhận lời bình luận.
Ngay cả trước khi diễn ra cuộc bầu cử hôm qua, vẫn không có nghi ngờ gì về việc đảng nào sẽ chiếm số phiếu cao nhất.
Nhưng giới chỉ trích nói sự thống trị của đảng Nhân dân Campuchia đương quyền đã được sự hỗ trợ của những trường hợp bất hợp lệ tại các trạm bỏ phiếu. Năm nay cũng không có gì khác.
Bà Mu Sochua là một nhà lập pháp thuộcc đảng Sam Rainsy, còn gọi tắt là SRP. Kết quả ban đầu cho thấy đảng SRP đã mất thế đứng trong cuộc bầu cử kỳ này, ngay cả ở các cứ địa truyền thống như thủ đô Phnom Penh.
Phát biểu qua điện thoại, bà Sochua nói bà đã chứng kiến những mưu toan hăm dọa cử tri kín đáo hôm qua. Bà nói bà đã nhìn thấy các giới chức địa phương nhiều thế lực liên kết với đảng Nhân dân Campuchia CPP, đứng gần các trạm bỏ phiếu khi người dân Campuchia đến nơi để đi bầu.
Bà Sochua nói các chiến thuật đó có tác dụng. Cử tri có thể sợ hãi không bỏ phiếu theo lương tâm của mình.
Các quan sát viên nói đảng CPP được hưởng lợi nhờ một hệ thống bảo trợ đã bám rễ, tưởng thưởng các ủng hộ viên, trong khi cấm cản các đối thủ.
Ông Thun Saray là chủ tịch Adhoc, một tổ chức nhân quyền ở địa phương.
Ông Saray nói nếu họ không bầu cho đảng này, thì có thể có một số vấn đề. Thông thường họ tặng đồ đạc cho mỗi gia định, trừ một số gia đình trong làng xã mà họ biết là không ủng hộ đảng. Ðó là chuyện vẫn thường xảy ra.
Ông Saray cũng là chủ tịch của ủy ban thường vụ Comfrel, một cơ quan theo dõi bầu cử. Ông nói cuộc bầu cử này có khá hơn so với các cuộc bầu cử trước, với ít trường hợp bạo động, đe dọa và các phiếu bất hợp lệ trắng trợn. Nhưng ông nói việc sử dụng công nhân viên chức, cảnh sát và quân đội để vận động nhân danh đảng đương quyền, đã trở thành một vấn đề chủ yếu.
Theo ông, cuộc bầu cử này có thể chấp nhận được, so với các cuộc bầu cử trước, nhưng đất nước còn phải đi một con đường dài trước khi có thể tuyên bố tiến trình bầu cử của mình là tự do và công bằng.
Ông Saray nói theo tiêu chuẩn quốc tế thì không tự do và công bằng chút nào cả. Bởi vì ta thấy CPP kiểm soát các cơ quan truyền thông quan trọng, nhất là đài truyền hình, mọi đài phát thanh, và tất cả báo chí. Họ kiểm soát truyền thôn,g Và họ cũng có rất nhiều tiền. Họ tặng tiền không phải cho mọi cử tri mà cho những cử tri ủng hộ họ.
Vào ngày bầu cử, một số đài phát thanh đã loan tin là theo lệnh của Bộ Thông tin, họ không được phép dùng các chương trình phát tahnh của các cơ quan truyền thông nào đó cụ thể. Trong số này có chương trình của ban tiếng Khmer của VOA và hai đài phát thanh FM chính. Không tiếp xúc được với các giới chức Bộ Thông tin để ghi nhận lời bình luận.
