Hôm 6/12, một tòa án ở Myanmar do quân đội cai trị đã tuyên án nhà lãnh đạo bị phế truất Aung San Suu Kyi 4 năm tù với tội danh kích động và vi phạm quy định giãn cách COVID-19, một nguồn tin cho Reuters biết sau thủ tục tố tụng đối với một vụ án mà các nhà phê bình mô tả là “phi lý”.
Nguồn tin cho biết, Tổng thống Win Myint cũng bị kết án 4 năm tù giam khi tòa án đưa ra phán quyết đầu tiên trong nhiều vụ chống lại bà Suu Kyi và các nhà lãnh đạo dân sự khác bị quân đội giam giữ trong cuộc đảo chính vào ngày 1/2.
Ông Richard Horsey, một chuyên gia Myanmar thuộc tổ chức International Crisis Group, cho Reuters biết: “Các cáo buộc thật lố bịch, được thiết kế như một sự trừng phạt đối với các nhà lãnh đạo nổi tiếng. Vì vậy, các bản án có tội và án tù như vậy không có gì đáng ngạc nhiên”.
Quân đội chưa đưa ra thông tin chi tiết về nơi mà bà Suu Kyi bị giam giữ và không rõ liệu việc tuyên án có đồng nghĩa với bất kỳ sự thay đổi tức thời nào trong hoàn cảnh của bà hay không.
Phiên tòa xét xử ở thủ đô Naypyitaw diễn ra mà giới truyền thông không được tiếp cận, trong khi các cơ quan thông tin đại chúng của quân đội không đề cập đến quá trình tố tụng này. Các luật sư của bà Suu Kyi cũng bị cấm giao tiếp với giới truyền thông và công chúng.
Bà Suu Kyi phải đối mặt với hàng tá cáo buộc bao gồm nhiều cáo buộc tham nhũng cộng với vi phạm hành vi bí mật nhà nước, luật viễn thông và các quy định COVID-19, các bản án tổng hợp có thể lên đến tối đa hơn 100 năm tù giam.
Bà Michelle Bachelet, Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc, hôm 6/12 đã lên án bản án 4 năm tù giam đối với bà Suu Kyi sau một “phiên tòa giả tạo” và kêu gọi thả bà ngay lập tức.
Bà Bachelet nói trong một tuyên bố do văn phòng ở Geneva của bà đưa ra cho rằng bản án đối với bà Suu Kyi “đóng lại một cánh cửa khác cho cuộc đối thoại chính trị” ở Myanmar, và “chỉ làm sâu sắc thêm việc bác bỏ cuộc đảo chính”.
Bà Liz Truss, Ngoại trưởng Anh, lên án việc kết án bà Suu Kyi là “một nỗ lực kinh hoàng khác của chế độ quân sự Myanmar nhằm kiềm chế phe đối lập và đàn áp tự do và dân chủ.” Myanmar là cựu thuộc địa của Anh.
Trung Quốc, quốc gia từ lâu đã có quan hệ tốt với quân đội cũng như chính phủ của bà Suu Kyi, kêu gọi tất cả các bên “thu hẹp sự khác biệt của họ trong khuôn khổ hiến pháp và luật pháp, đồng thời tiếp tục thúc đẩy quá trình chuyển đổi dân chủ hiếm hoi này,” người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói.
Nhóm Nghị viên Nhân quyền ASEAN ra tuyên bố nói:
“Bản án này là bằng chứng thêm rằng, vì lợi ích của uy tín và tương lai của mình, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) phải lập quan điểm chống lại việc tiếp quản bất hợp pháp này.”
“Chúng tôi tiếp tục kêu gọi ASEAN cấm tất cả các đại diện quân đội tham gia các cuộc họp của mình, ngăn cản các tướng quân đội nhập cảnh trong khu vực và phải cộng tác với Chính phủ thống nhất quốc gia đã được bầu cử hợp lệ.”
