Bài nhận định của ký giả hãng thông tấn AP viết từ Hà Nội mở đầu như sau: Đã có thời họ là những thành phần không ai đụng tới được, cả hai cha con đều giữ những chức vụ đầy quyền thế tại bộ Thương Mại. Thế nhưng vì bị tố giác can dự vào một vụ tham nhũng nhiều triệu đôla, họ đã biến thành trung tâm của một vụ thanh lọc chưa từng thấy của nhà cầm quyền cộng sản tại Việt Nam sẵn sàng diệt trừ tệ nạn tham nhũng trong hàng ngũ đảng.
Hai nhân vật được đề cập đến là Thứ trưởng thương mại Mai văn Dâu và người con trai là Mai Thanh Hải, vừa bị bỏ tù trong chiến dịch thanh lọc các quan chức làm giầu bằng tiền của nhà nước, một tập tục đã xảy ra tràn lan nhưng trước đây hiếm khi được đảng cộng sản tìm cách giải quyết.
Chiến dịch bài trừ tham nhũng diễn ra vào lúc Việt Nam tìm cách đánh bóng uy tín về kinh tế trong nỗ lực xin gia nhập tổ chức thương mại thế giới vào cuối năm tới. Màn biểu diễn mới nhất là một hội nghị quốc tế các nước cấp viện khai mạc ngày thứ tư tại Hà Nội, trong đó tham nhũng sẽ là một chủ đề chính.
Các cơ quan truyền thông nhà nước đã loan tin rộng rãi về vụ cha con ông Mai văn Dâu bị bắt giam vì bị tố cáo nhận tới 1 triệu đôla tiền hối lộ trong vụ chạy quota hàng dệt may xuất khẩu sang Mỹ. Báo chí đã giễu cợt đọc trại tên Mai văn Dâu là "Mãi Vẫn Giầu" và cáo buộc hai cha con ông này sống một cuộc sống kiểu "tay chơi" trong một biệt thự trị giá cả triệu đôla và đổi xe hơi như thay áo.
Các nhà phân tích cho rằng hành động của Việt Nam cho thấy chính phủ đang tìm cách gửi một thông điệp mạnh mẽ cho dân chúng là đất nước đang thanh lọc hàng ngũ lãnh đạo.
Ông Carl Thayer, một chuyên gia về Việt Nam thuộc học viện quốc phòng Australia nhận định rằng, trong thập niên vừa qua, đảng cộng sản Việt Nam đã coi tham nhũng là một mối đe dọa nghiêm trọng cho tính hợp pháp của họ. Trong quá khứ, các vụ tham nhũng lớn thường ít xảy ra, nhưng nay thì đã tiến vào hàng ngũ cấp bộ trưởng, phó bộ trưởng và tin tức được phổ biến rộng rãi.
Tổ chức Transparency International năm 2003 xếp Việt Nam vào hàng thứ 100 trong số 133 nước tham nhũng, dựa vào các cuộc thăm dò giới kinh doanh, viện sĩ và chuyên gia về rủi ro.
Việt Nam hiện đang thực hiện một cuộc thăm dò về tham nhũng trên toàn quốc với sự hỗ trợ của Thụy Điển. Các kết quả dự trù sẽ có vào năm tới, là lúc chính phủ có thể thông qua một bộ luật chống tham nhũng.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam ông Michael Marine nhận xét rằng có một số người ở Việt Nam coi tham nhũng hay sự cần thiết phải lo lót các bên liên quan là một phần trong chi phí làm ăn. Theo ông Marine, đó là một phương cách nguy hiểm để giải quyết vấn đề.
Mặc dù bị phê phán là không hành động nhanh chóng, Việt Nam mới đây đã công khai triệt hạ nhiều viên chức cao cấp, và đó là những biện pháp cách đây 10 năm không ai có thể ngờ tới.
Các nhà lãnh đạo hàng đầu trước đây thường tránh né các câu hỏi hóc búa về tham nhũng nay đã bắt đầu thừa nhận là có vấn đề.
Tuần trước, phó thủ tướng Vũ Khoan nói với các nhà lãnh đạo kinh doanh nước ngoài rằng mọi nỗ lực chống tham nhũng đều mang lợi ích cho thương mại. Nó không tạo ra một đám mây trên bầu trời mà chỉ làm cho bầu trời trong sáng hơn.
