Đường dẫn truy cập

Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế đang nghiên cứu một bản phúc trình mật về chương trình hạt nhân của Iran. - 2003-11-13


Phản ứng trước sự chỉ trích từ Hoa Kỳ, Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế nói rằng họ có những quan tâm sâu xa về chương trình hạt nhân của Iran, nhưng không thể đưa ra những kết luận vững chắc trước khi ủy ban quản trị của cơ quan nhóm họp vào tuần tới. Từ trụ sở chính của Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế ở Vienna, Thông tín viên Melanie Sully của đài Tiếng Nói Hoa Kỳ gửi về bài tường trình sau đây:

Ủy ban quản trị của Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế đang nghiên cứu một bản phúc trình mật dài 30 trang về chương trình hạt nhân của Iran trải qua 2 thập niên qua. Tài liệu nội bộ của Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế chứa đựng một số phát hiện bất lợi cho Iran, và nêu lên những quan tâm nghiêm trọng về những hành động vi phạm trách nhiệm quốc tế của Iran.

Tài liệu này ghi nhận là rất nhiều lần, Iran không khai báo vật liệu hạt nhân, hoặc tuyên bố không đúng sự thực rằng họ đã đánh mất số vật liệu đó. Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế cũng cho hay Iran đã ngăn cản các thanh sát viên lui tới 1 địa điểm quan trọng, viện lý do họ không tìm ra chìa khóa. Các thanh sát viên cho rằng đây là một âm mưu cố ý nhằm dấu giếm các thiết bị hạt nhân với Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế.

Bản phúc trình cũng kết luận rằng Iran đã cách ly được các lượng nhỏ chất plutonium, có thể được dùng để chế tạo bom hạt nhân, mà không thông báo cho cơ quan biết.

Mặc dù vậy, Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế nói hãy còn quá sớm để đi đến những kết luận cuối cùng. Trong khi những hành vi che đậy của Iran trong quá khứ khiến người ta nghi ngờ lời tuyên bố của Teheran, khẳng định chương trình hạt nhân của họ tuyệt đối chỉ nhằm vào mục đích hòa bình, Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế vẫn cho rằng các bằng cớ cho thấy Iran không khai báo các vật liệu hạt nhân và hoạt động của họ, không chứng tỏ được sự hiện diện của một chương trình vũ khí hạt nhân.

Washington không đồng ý với nhận định này, và chỉ trích bản phúc trình là đã làm giảm nhẹ tầm quan trọng của những chứng cớ rõ rệt, theo quan điểm của chính phủ Hoa Kỳ, về một chương trình vũ khí hạt nhân.

Một nhà ngoại giao tây phương phục vụ tại Vienna, nói rằng phần lớn các chương trình vũ khí hạt nhân cũng đã khởi sự với điều được mô tả trong bản phúc trình của Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế, là “những công việc thí nghiệm có quy mô nhỏ”. Ông nói Iran chưa hề tự nguyện khai báo bất cứ thông tin nào về chương trình hạt nhân của họ, mà chỉ mới bắt đầu hồi đáp trước sức ép của cộng đồng quốc tế.

Trong khi đó, Phát ngôn viên của Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế, ông Mark Gwozdecky, tuyên bố cơ quan của ông tuyệt đối đứng sau bản phúc trình nội bộ. Sau đây là lời phát biểu của ông Gwozdecky:

Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ bản phúc trình. Tuy nhiên, đây là một phúc trình mật, sẽ được cứu xét trong phiên họp tuần tới của ủy ban quản trị Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế. Thành viên của ủy ban đang xem xét bản phúc trình do chúng tôi công bố về Iran, họ sẽ nhóm họp vào ngày 20 và 21 tháng 11 này để xét đến một số vấn đề, kể cả tình hình tại Iran, và vì vậy kết quả chính thức của tiến trình này chỉ có thể được đưa vào lúc đó.

Cơ Quan Nguyên Tử Năng Quốc Tế nói rằng các nhà khoa học cần nhiều tuần lễ, hoặc nhiều tháng nữa để phân tích tất cả những mẫu xét nghiệm đã thu thập được ở Iran. Ủy Ban Quản Trị của Cơ Quan sẽ ra quyết định vào tuần tới, liệu có nên chuyển hồ sở về những hoạt động hạt nhân của Iran lên Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, để cơ quan này cứu xét có nên áp dụng các biện pháp chế tài đối với Iran hay không.

Tin Vắn Thế Giới

XS
SM
MD
LG