Các kế hoạch xây dựng nhiều đập thủy điện trên sông Mekong có thể đe dọa đến những sinh vật vốn đã có nguy cơ tuyệt chủng đang sống trong con sông này. Thông tín viên VOA Daniel Schearf đã thực hiện một chuyến đi dọc theo con sông bên phía nước Lào và ghi lại như sau.
Mekong, con sông huyết mạch của Đông Nam Á, là nơi có lượng thủy sản lớn nhất thế giới của sông ngòi.
Khoảng 40 triệu người sống dựa ít nhiều vào các loại thủy sản của sông Mekong, trị giá khoảng 2 tỉ rưỡi đôla một năm.
Nhưng các chuyên viên thủy sản nói rằng các kế hoạch của Campuchia, Lào và Thái Lan nhằm xây các con đập thủy điện trên sông Mekong có thể chận luồng di chuyển của các loại thủy sản, đe dọa đến một số chủng loại có nguy cơ bị tận diệt.
Các nhà bảo vệ môi trường nói rằng dự án của Lào muốn xây một con đập trong khu vực Don Sahong, gần biên giới Campuchia, có thể tận diệt giống cá heo Irrawaddy đang sắp tuyệt chủng.
Ông Soung Ma sống bằng nghề đưa du khách đi xem cá heo.
Ông nói: “Người dân ở đây thường sống bằng nghề du lịch có liên quan đến cá heo. Người nào cũng có một chiếc tàu nhỏ để chở khách đi xem mỗi ngày hay mỗi tháng, tùy theo mùa.”
Ủy ban Sông Mekong là một tổ chức quốc tế có nhiệm vụ làm việc với bốn nước Campuchia, Lào, Thái Lan và Việt Nam để quản lý các tài nguyên trên sông này.
Jeremy Bird, Chủ tịch Ủy ban nói rằng dung hòa giữa ưu điểm và khuyết điểm của những con đập thủy điện là thách thức lớn nhất của lưu vực sông Mekong.
Ông nói tiếp: “Khi nói đến việc xây đập, ta phải nghĩ đến kế sinh nhai của nhiều triệu người, và ta cũng phải nói đến nguồn thủy điện có tiềm năng rất to lớn, không những có thể mang về nhiều ngoại tệ cho 4 quốc gia này, mà nguồn ngoại tệ đó còn có thể được sử dụng để tài trợ cho các chương trình phát triển, giúp các nước đó đạt được chỉ tiêu giảm nghèo và các chỉ tiêu phát triển thiên niên kỷ do Liên Hiệp Quốc đề ra.”
Một số đập nằm trên các phụ lưu sông Mekong đã gây xáo trộn cho nhiều giống thủy sản. Hậu quả là nhiều ngư dân có thể phải bỏ nghề đánh bắt trên sông để quay sang với việc nuôi thủy sản ở chung quanh nhà.
Suchart Ingthamjitr, chuyên viên thủy sản của Ủy ban Sông Mekong nói các trại nuôi trồng thủy sản giúp giải quyết nhu cầu.
Ông nói: “Giá cả các loại thủy sản đánh bắt trên sông cao hơn loại được nuôi trồng. Nhưng vấn đề của thủy sản trên sông là theo mùa. Thật vậy, ta chỉ có thể đánh bắt chúng vào một số thời kỳ trong năm. Còn thủy sản nuôi trồng thì ta có thể mua bán quanh năm ngoài thị trường.”
Vào lúc mặt trời lặn, vẫn còn nhiều ngư dân đánh bắt trên sông Mekong.
Các nhà bảo vệ môi trường và các chuyên viên nói rằng xây đập trên sông này sẽ làm thay đổi một số sinh hoạt truyền thống của những người sống dọc theo sông.
