Tại Kampuchea, các phiên cuối cùng đã bắt đầu trong vụ xét xử đầu tiên một thủ lãnh Khmer Đỏ. Từ thủ đô Phnom Penh, thông tín viên VOA Luke Hunt gửi về bài tường thuật sau đây.
Tòa án đã nghe trình bày cách thức Kang Guek Eav, còn có biệt danh là Duch, điều hành trại tử thần S-21. Người ta cho rằng có tới 16,000 người đã bị giam giữ ở đó trước khi bị chính phủ Khmer Đỏ hành quyết trong khoảng thời gian từ 1975 đến 1979.
Duch đã không phản đối và đã cung cấp bằng chứng rằng đã có 196 trại giam như thế. Tại các trại này, những phương pháp tra tấn thường được sử dụng gồm từ việc cho điện giật cho đến quất roi và trấn nước.
Trong khi khai chứng, những người đại diện cho các nạn nhân trại S-21 nói rằng trong suốt vụ xử bắt đầu từ hồi tháng 2, Duch đã tìm cách giảm thiểu sự can dự của hắn ta trong tư cách là chỉ huy trại.
Tòa án cũng nghe trình bầy rằng trách nhiệm chung quyết về những trại tử thần đó nằm trong tay Nuon Chea, còn được gọi là Anh Hai, hiện đang chờ bị đưa ra xử.
Luật sư Theary Seng cũng là một nhà hoạt động nhân quyền; ông nói rằng nói chung tòa án mới chỉ đạt được thành công phần nào thôi. Trong những lời khiếu nại được đưa ra, có sự kiện thời gian dành các đại diện nạn nhân để phát biểu trước tòa quá ít oi, tiến trình xét xử bị trì hoãn kéo dài và những cáo buộc về tình trạng tham nhũng trong ban nhân viên tòa án.
Nhưng bà Theary Seng nói rằng đã học được nhiều bài học quan trọng và những bài học này sẽ được sử dụng khi ít nhất 4 lãnh tụ Khmer Đỏ khác bị đưa ra xử.
Bà Seng nói: “Tôi nghĩ vụ đầu tiên xét xử tên Duch này là quan trọng trong việc xác định động lực cho toàn bộ vụ xử Khmer Đỏ, sau 30 năm chờ đợi, sau những tranh cãi chính trị về việc thương lượng các thỏa thuận sau năm 1997. Vì thế điều hết sức quan trọng là khởi động tòa án.”
Có tới 2 triệu người, tức là 1/3 dân số Kampuchea, đã chết dưới thời chính phủ theo chủ nghĩa Mao Trạch Đông cực đoan – vì bị hành quyết, đói khát hay bệnh tật mà nguyên do là bị buộc phải dời cư vào những vùng nông thôn là lao động quá sức. Người lãnh đạo Khmer Đỏ là Pol Pot đã có ý định biến Kampuchea thành một chế độ chia đất đồng đều không tưởng.
Trong tuần này, các đại diện nạn nhân, các luật sư của Duch và ban công tố sẽ đưa ra các phát biểu chung quyết trước khi tòa án ngưng xử. Phải đợi đến năm tới mới có được một phán quyết và một bản án.
Theo dự kiến, các vụ xử cựu Ngoại trưởng Ieng Sary và vợ là Ieng Thirith, cựu nguyên thủ quốc gia Khieu Samphan và Nuon Chea phải đến cuối năm 2010 hay đầu năm 2001 mới bắt đầu.
Đọc nhiều nhất
1