Trung Quốc cho hay sẽ bảo vệ công dân của họ ở châu Phi, sau khi có tin al-Qaida đang thề quyết trả thù về những cái chết của người Uighur ở Tân Cương. Bắc Kinh cũng nói rằng Trung Quốc sẽ giữ liên lạc và hợp tác mật thiết với các lân quốc có cộng đồng người Uighur, kể cả Pakistan. Từ Bắc Kinh, thông tín viên đài VOA Allison Klayman gửi về bài tường thuật sau đây.
Một công ty phân tích rủi ro tại London nói rằng cánh Bắc Phi của Al Qaida là Al Qaida trong vùng Hồi giáo Maghreb, thề quyết nhắm mục tiêu vào 50,000 công nhân Trung Quốc tại Algeri và những nơi khác ở châu Phi.
Công ty phân tích rủi ro Stirling Assynt nói rằng những cuộc biểu tình mới đây và vụ đàn áp sau đó ở vùng Tân Cương của Trung Quốc đã gây thiện cảm ở nhiều nơi thuộc thế giới Hồi giáo dành cho người thiểu số Uighur ở Trung Quốc.
Hơn 180 người đã thiệt mạng trong các cuộc bạo động vì lý do sắc tộc bắt đầu hôm 5 tháng 7 ở Urumqi, thủ phủ tỉnh Tân Cương của Trung Quốc. Theo số tử vong chính thức, đa số nạn nhân là người gốc Hán.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Tần Cương nói: "Tuy không đề cập cụ thể đến lời đe dọa, ông Tần Cương nói rằng Trung Quốc sẽ tiến hành mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ các cơ chế và người dân Trung Quốc ở châu Phi."
Cách đây 3 tuần, các phần tử chủ chiến Al-Qaida đã phục kích lực lượng an ninh Algeria bảo về các kỹ sư Trung Quốc, gây thiệt mạng cho 24 người Algeria.
Tưởng cũng cần nhắc lại là người Uighur là những người Hồi giáo nói một thứ ngôn ngữ gọi là Turk, và khác về sắc tộc với người Hán chiếm đa số dân ở Trung Quốc. Đã có thời kỳ, khối người Uighur này chế ngự vùng Tân Cương phía tây Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh đã khuyến khích người Hán di cư vào vùng này để tìm việc làm, vì thế người Uighur nay chỉ còn chiếm phân nửa dân số.
Người Uighur than phiền rằng họ bị người Hán phân biệt đối xử, và chính quyền hạn chế sinh hoạt tôn giáo, cũng như việc đi lại của họ. Bắc Kinh thì lập luận rằng người Uighur được hưởng các quyền lợi mà người Hán không được hưởng, tỷ như quyền có hơn 1 đứa con, và được ưu đãi ở các trường đại học.
Bắc Kinh quy trách cho điều mà họ gọi là '3 lực lượng ly khai, khủng bố và cực đoan', là đã gây ra tình trạng bạo động ở Tân Cương.
Hôm nay, phát ngôn viên Tần Cương còn nói rằng các lân quốc ở châu Á nên tăng cường hợp tác để chống lại '3 lực lượng' và bảo vệ hòa bình và yên tĩnh.
Ông Tần Cương nói rằng Trung Quốc và Pakistan đang duy trì liên lạc và hợp tác chặt chẽ với nhau.
Pakistan nằm giáp giới với Trung Quốc và đã có những cáo buộc cho rằng một số phần tử ly khai người Uighur sinh sống ở Pakistan.
Vụ trấn át an ninh tiếp tục tại Urumqi, sau khi 2 người Uighur bị công an bắn chết hôm qua. Ngoài ra, một bức thư đã được phổ biến trên mạng Internet, với chữ ký của hơn 100 nhà văn và trí thức Trung Quốc, đòi trả tự do cho ông Ilham Tohti.
Ông Tohti là một nhà kinh tế bộc trực người Uighur, đã bị mất tích từ tuần trước. Bức thư nói rằng trang web của ông được nhiều người yêu thích quảng bá cho cuộc đối thoại giữa người Uighur và người Hán. Nhưng trong một bài phát biểu truyền hình tuần trước, tỉnh trưởng Tân Cương, ông Nur Bekri lại tố cáo trang web của ông Tohti là tiếp tay trong việc 'tổ chức kích động và tuyên truyền'.
