Các chuyên gia chính trị tại Việt Nam hôm thứ Hai cho hay Việt Nam đang cứu xét việc cho phép một số người đứng đầu ủy ban nhân dân địa phương được dân chúng trực tiếp bầu lên, nhưng chưa rõ công cuộc cải cách này sẽ đi xa tới đâu.
Theo Thông Tấn Xã Đức DPA, quốc hội Việt Nam đang thảo luận một dự án thử nghiệm để chọn 500 xã, huyện, nơi cư dân được trực tiếp bầu chủ tịch ủy ban nhân dân, cơ quan cầm quyền chính yếu tại địa phương.
Quốc Hội Việt Nam sẽ bỏ phiếu quyết định về đề nghị này vào ngày 15 tháng 11. Tin cho hay ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ Trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi Trường, nói rằng đây là một dự án đáng hoan nghênh, nhưng vấn đề là sẽ mang ra áp dụng như thế nào trên thực tế.
Theo ông Võ, trong vùng nông thôn, việc dành thêm quyền dân chủ chỉ đưa đến các cuộc tranh đua vào chức vụ chủ tịch giữa những người cầm đầu các phe phái có quyền thế, còn giới nghèo khó hoặc thuộc phe nhỏ yếu có thể bị loại ra khỏi chính quyền.
Ông Nguyễn Trần Bạt, giám đốc cơ quan InvestConsult chuyên tham vấn cho các công ty nước ngoài làm ăn tại Việt Nam, lại nói là không hậu thuẫn cho quan niệm này, vì theo ông, quan niệm thiếu căn bản thực tiễn và sẽ thất bại.
Cả hai ông Võ và Bạt cùng ghi nhận sự kiện đề nghị không nói rõ liệu đảng Cộng Sản sẽ vẫn còn chọn lựa tất cả ứng viên cho chức vụ Chủ Tịch Ủy Ban Nhân Dân hay không. Ông Bạt cho biết nếu đảng chỉ dùng người dân để bỏ phiếu cho các ứng viên do đảng đưa ra thì đây là chỉ là một dân chủ giả hiệu.
Giáo sư Tương Lai, cựu Giám Đốc Viện Xã Hội Học của Việt Nam, cho rằng nếu người dân được trực tiếp bầu chủ tịch thì sự kiện này sẽ hạn chế được những ảnh hưởng tiêu cực ở cấp xã, huyện. Tuy nhiên giáo sư nói rằng đề nghị này sẽ không dẫn tới một sự gia tăng đáng kể về mặt dân chủ tại Việt Nam.
Theo giáo sư Tương Lai, để đạt được mục tiêu này, người ta nên khởi đầu bằng việc gia tăng đường lối đa nguyên trên cấp cao, hơn là khởi sự dưới hạ tầng. Dự luật kể trên còn đòi loại bỏ một tổ chức chính quyền địa phương có tên là Hội Đồng Nhân Dân tại 4 thành phố và 6 tỉnh.
Theo luật hiện hành, dân chúng bầu vào Hội Đồng Nhân Dân những ứng viên được một tổ chức của Đảng Cộng Sản có tên là Mặt Trận Tổ Quốc đề cử. Sau đó Hội Đồng Nhân Dân bầu Phó Chủ Tịch và thành viên của Ủy Ban Nhân Dân. Những đề cử này sau đó phải được sự chấp thuận của Ủy Ban Nhân Dân cấp cao hơn. Những người chỉ trích cho rằng Hội Đồng Nhân Dân thiếu hữu hiệu và thất bại trong vai trò kiểm soát Ủy Ban Nhân Dân hoặc đại diện cho đơn vị bỏ phiếu của mình.
Ông Lê Hiếu Đăng, Phó Chủ Tịch Mặt Trận Tổ Quốc của Thành Phố Hồ Chí Minh, nói với báo chí địa phương hồi tháng 6 rằng hệ thống bầu cử hiện nay không đảm bảo được cho việc hành xử các quyền dân chủ của người dân.
Theo ông Ðăng, điều quan trọng là người dân biết được tầm mức quan trọng của lá phiếu của mình. Ông cho rằng chỉ khi nào đạt được sự kiện này, các cuộc bàu cử mới không còn là chuyện hình thức và người dân sẽ cảm thấy khích lệ khi xử dụng lá phiếu của mình.
