Đường dẫn truy cập

Thỏa hiệp hạt nhân Hoa Kỳ-Bắc Triều Tiên gặp nhiều chỉ trích


Đối với nhiều người, thỏa hiệp về chương trình hạt nhân giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên cuối tuần vừa qua mang lại tiếng thở dài nhẹ nhõm rằng có thể cứu vãn được tiến trình ngoại giao của hội nghị nước bàn về chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Nhưng có những người chỉ trích thỏa hiệp vừa kể ở cả Washington lẫn Nhật Bản. Từ Hán thành, thông tín viên đài VOA Kurt Achin gởi về bài tường trình chi tiết sau đây.

Một trong những người chỉ trích gay gắt nhất thỏa hiệp hạt nhân giữa Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ là cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc John Bolton.

Ông Bolton nói: “Theo tôi đó là một thỏa hiệp thật dở đối với Hoa Kỳ. Thỏa hiệp này sẽ có các hậu quả tiêu cực, không riêng chỉ cho đông bắc Á châu mà cho toàn thế giới.”

Hôm thứ bảy, chính phủ của Tổng thống Bush loan báo sẽ rút tên Bắc Triều Tiên ra khỏi danh sách các nước bảo trợ khủng bố của bộ ngoại giao Mỹ. Để đổi lại Bình Nhưỡng đồng ý chấp nhận các biện pháp kiểm chứng về sự trung thực của họ trong bản kê khai các hoạt động hạt nhân mà họ đưa ra trong năm nay.

Tuy nhiên, các thanh sát viên quốc tế bị hạn chế, chỉ được đến thanh sát các cơ sở đã được khai báo - nhất là các cơ sở liên hệ tới lò phản ứng hạt nhân chính ở Yongbyon. Những địa điểm chưa được khai báo thì sẽ chỉ được tới thanh sát nếu Bắc Triều Tiên đồng ý trên cơ sở từng trường hợp mà thôi.

Ông Bolton nói rằng bản thỏa hiệp vừa qua giao cho Bình Nhưỡng một thắng lợi chính trị đáng giá và đổi lại được râtÙ ít thông tin có giá trị về chương trình hạt nhân của họ.

Ông Bolton nói: “Vấn đề kiểm chứng bao giờ cũng là phần còn lại của chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng. Vũ khí của họ để ở đâu? Số lượng plutonium còn lại của họ ở đâu? Họ xúc tiến chương trình tinh chế uranium ở nơi nào? Họ đã làm những gì trong việc phổ biến hạt nhân ra nước ngoài? Và chúng ta đã không nhận được điều gì mới mẻ cần thiết về những điều vừa kể ngoài lời cam kết sẽ tiếp tục thương thảo.”

Nhiều người Nhật Bản tỏ ra thất vọng đối với bản thỏa hiệp vì một lý do khác. Ông Tanaguchi Tomohiko, một học giả tại đại học Keio ở Bắc Kinh, là người cho tới hồi gần đây còn là phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nhật.

Ông Taniguchi nói: “Quyết định xóa tên Bắc Triều Tiên ra khỏi danh sách bảo trợ khủng bố giáng một đòn kinh hoàng những xuống những người thuộc các gia đình đang cố gắng một cách tuyệt vọng để tìm lại người thân của họ.”

Bắc Triều Tiên thú nhận đã bắt cóc 13 công dân Nhật trong hai thập niên 1970 và 1980. Họ đã trả về 5 người và cho biết 8 người kia đã chết. Tuy nhiên theo Tokyo thì một vài người trong số người bị bắt cóc vẫn còn sống ở Bắc Triều Tiên. Nhật bản coi việc Hoa Kỳ liệt kê Bắc Triều Tiên vào danh sách các nước bảo trợ khủng bố là một phần trong lợi thế buộc Bình Nhưỡng giải quyết vấn đề công dân Nhật bị bắt cóc và cho rằng không nên rút tên họ ra cho tới khi nào Bình Nhưỡng hợp tác nhiều hơn.

Trong khi đó Bộ trưởng Tài chính Nhật Nakagawa Shoichi gọi bản thỏa hiệp là một điều cực kỳ đáng tiếc.

Ông Shoichi nói ông có cảm tưởng là Hoa Kỳ đã không tham khảo đúng mức với Nhật Bản, một nước đồng minh thân cận, về quyết định này.

Thủ tướng Nhật Taro Aso cho biết Tổng thống Bush đã điện thoại cho ông sau khi loan báo bản thỏa hiệp và cam kết rằng Washington sẽ tiếp tục thúc đẩy Bắc Triều Tiên giải quyết vấn đề các công dân Nhật bị bắt cóc.

Khác với các đối tác trong các cuộc đàm phán nhằm mục đích loại bỏ chương trình vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên, Nhật bản không chịu viện trợ năng lượng cho Bình Nhưỡng cho tới khi nào có tiến bộ trong việc giải quyết các công dân của Nhật bị Bắc Triều Tiên bắt cóc.





Tin Vắn Thế Giới

XS
SM
MD
LG