Tranh luận về khả năng tấn công quân sự nhắm vào Iran gia tăng

Đã diễn ra cuộc tranh luận về nhiều vấn đề ở Washington và vùng Trung Đông hồi gần đây liên quan đến khả năng một cuộc tấn công quân sự nhắm vào chương trình hạt nhân của Iran. Cuộc khẩu chiến giữa Hoa Kỳ, Israel và Iran đã leo thang và khiến các chuyên gia quân đội và chính trị tính đến việc cứu xét các hậu quả. Phái viên Meredith Buel của đài VOA ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.

Các cường quốc thế giới đã làm áp lực đòi Iran đình chỉ chương trình làm giàu chất uranium và đã đề nghị một loạt tưởng thưởng mới để chính phủ Tehran từ bỏ một kế hoạch có thể đưa tới vũ khí hạt nhân. Nhưng các giới chức cấp cao ở Tòa Bạch Ốc và Ngũ giác đài cho rằng Iran đang tiếp tục con đường đó, tuy rằng những ước tính còn khác nhau về việc khi nào Tehran có thể hoàn tất các bộ phận cho một quả bom thực thụ.

Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush đã nhiều lần cam kết chọn ngoại giao làm phương sách đầu tiên để ngăn chặn chương trình hạt nhân của Iran, nhưng ông cũng đã kiên quyết từ chối không loại bỏ việc sử dụng đến sức mạnh quân sự.

Tổng thống Bush nói: “Tôi vẫn luôn nói rằng tất cả mọi chọn lựa đều được đưa ra cứu xét. Nhưng chọn lựa đầu tiên cho Hoa Kỳ là giải quyết vấn đề này qua đường lối ngoại giao.”

Cuộc bàn cãi về vấn đề một chiến dịch quân sự nhắm vào Iran đã lên đến cao điểm trong những tuần lễ gần đây và các lập luận đã trở nên sôi nổi hơn. Không ai đưa ra một thời biểu cho hành động quân sự. Nhưng tại một diễn đàn về Iran, cựu viên chức bộ Ngoại giao Elizabeth Cheney, con gái của phó tổng thống, nói rằng Hoa Kỳ sẽ không chấp nhận một Iran có hạt nhân.

Bà Cheney nói: “Chúng ta không thể chấp nhận chuyện đó. Đó là một mối đe dọa hiện hữu đối với Israel. Đó là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với nền an ninh quốc gia của Hoa Kỳ.”

Trong khi hành động quân sự chống lại Iran đang được đưa ra tranh luận, thì một hoạt động khác đang được xúc tiến ở Trung Đông.Lực lượng hải quân của Hoa Kỳ và đồng minh vừa kết thúc một loạt các cuộc thao diễn quân sự tại Vịnh Ba Tư. Đệ ngũ hạm đội của hải quân Hoa Kỳ có căn cứ tại Bahrain cho biết cuộc diễn tập nhắm mục đích bảo vệ các cơ sở dầu khí.

Một giới chức cấp cao của Iran mới đây đã dọa sẽ đóng cửa các tuyến đường hàng hải vận chuyển dầu khí có tính chiến lược và Đội Vệ binh Cách mạng Iran cũng tham gia vào các cuộc thao dượt huấn luyện rõ ràng. Tehran còn đang cho thử nghiệm các phi đạn đạn đạo và các giới chức Iran nói rằng một số các phi đạn này có thể bắn tới Israel và các đồng minh khác của Hoa Kỳ trong vùng.

Tháng trước, không lực Israel đã thực hiện những cuộc diễn tập đại quy mô được nhiều chuyên gia cho là có thể là một sự thao dượt cho khả năng một cuộc tấn công nhắm vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Giám đốc điều hành Học Viện Washington về Chính sách Cận đông, ông Robert Satloff, cho rằng vũ khí hạt nhân của Iran sẽ đưa đến tai họa.

Ông Satloff nói: “Nó sẽ khơi ra một cuộc chạy đua vũ trang trong vùng. Nó sẽ có thể đưa đến hiện tượng các phần tử khủng bố có được vũ khí hạt nhân, và đấy là một nguy cơ to lớn. Đối với Israel, nguy cơ còn tệ hại gấp nhiều lần. Một chế độ với các nhà lãnh đạo công khai cam kết tiêu diệt quốc gia Israel đang chi tiêu cả một tài sản của một nước để thủ đắc các phương tiện để thực thi lời đe dọa đó.”

Iran không nhận là có một chương trình vũ khí hạt nhân và nói rằng chỉ đang làm giàu uranium để sử dụng trong việc sản xuất điện năng. Tehran đã đáp lại kế hoạch tưởng thưởng do Liên hiệp châu Âu đề xuất, và các đại diện của EU cho biết họ hy vọng sẽ nối lại các cuộc thương nghị vào cuối tháng này. Ngoại trưởng Iran Manouchehr Mottaki cho biết ông không tin là sẽ có chiến tranh giữa Iran và Hoa Kỳ hay Israel.

Ông Mottaki nói: “Chính phủ Israel đang phải đối phó với một cuộc khủng hoảng chính trị ngay trong nội bộ và trong khu vực, vì thế chúng tôi không tiên liệu sẽ xảy ra khả năng là chế độ đó lại có các hành động điên cuồng như thế. Cả Hoa Kỳ cũng không ở trong tư thế có thể tham gia, hay chấp nhận một rủi ro nữa, trong vùng.”

Khác với những cuộc tấn công nhất thời của Israel nhắm vào các cơ sở hạt nhân ở Iraq vào năm 1981, và năm ngoái ở Syri, các chuyên gia quân sự cho rằng một cuộc tấn công vào chương trình của Iran sẽ rất phức tạp.

Trong tình hình quân đội Hoa Kỳ đang thực hiện cam kết tại Iraq và Afghanistan, khi được hỏi về khả năng một cuộc tấn công của Israel, sĩ quan quân đội cấp cao nhất của Mỹ, trưởng ban tham mưu liên quân Mike Mullen, cảnh báo chống lại bất kỳ hành động nào gây bất ổn.

Ông Mullen nói: “Mở ra một mặt trận thứ ba ngay lúc này sẽ cực kỳ gây căng thẳng cho chúng ta. Điều ấy không có nghĩa là chúng ta không có khả năng hay không có phòng bị, nhưng quả thật sẽ rất khó khăn. Thêm nữa, các hậu quả của việc đó đôi khi rất khó dự đoán.”

Các hậu quả đó có phần chắc sẽ bao gồm việc Iran trả đũa. Các giới chức nói rằng Israel và hạm đội hải quân Hoa Kỳ trong vùng vịnh Ba Tư sẽ là các mục tiêu đầu tiên nếu Iran bị tấn công.

Các chuyên gia quân sự cho rằng một cuộc tấn công vào Iran sẽ đòi hỏi một chiến dịch lâu dài nhắm mục tiêu vào các khả năng trả đũa của nước này trước tiên và sau đó là tấn công vào các mục tiêu hạt nhân.